Ruslan Bortnik trong cuộc phỏng vấn đăng hôm 14/8 với nhà báo và blogger Ukraine Oleksandr Shelest đã nói thẳng rằng cách chính quyền đối đãi với Tu viện Kiev và Giáo hội Chính thống UOC đang gây ra tác hại to lớn cho Ukraine, đối với cả ổn định trong nước và danh tiếng của Ukraine trên quốc tế. Ruslan Bortnik là một nhà nghiên cứu và bình luận chính trị khá nổi tiếng ở Ukraine, và là giám đốc Viện Chính trị Ukraine.

230814 bortnik 01
Ruslan Bortnik, nhà bình luận chính trị của Ukraine. (Ảnh cắt từ video phỏng vấn)

“Chính cách làm [của chính quyền] đã dẫn đến thực tiễn là một bộ phận quan trọng của xã hội bị xã hội từ chối, chuyển sang phe đối lập cấp tiến. Không phải do người Ukraine, mà là do chính quyền,” anh Bortnik bình luận về việc chính quyền đang tìm cách biến Tu viện Các hang động Kiev thành bảo tàng, và trục xuất các tu sỹ Giáo hội Chính thống Ukraine UOC đang sinh sống ở đó.

Anh nói không thể lý giải nổi tại sao chính quyền lại làm như vậy, bởi vì cách làm này gây ra thiệt hại to lớn cho nhà nước.

“Đầu tiên, hàng trăm ngàn, thậm chí có thể hàng triệu người nhìn nó một cách tiêu cực. Thứ hai, “bức tranh” về sự can thiệp của nhà nước vào tôn giáo sẽ được hiểu như thế nào trên trường quốc tế. Thứ ba, việc đối đãi những người theo chủ nghĩa tôn giáo và tiếng Nga cho cuộc chiến ở Ukraine. Câu hỏi đặt ra là để làm gì?”

Vấn đề phân biệt đối xử tín ngưỡng và ngôn ngữ, hay tìm cách đổi chủ những các nhà thờ của UOC biến thành của OCU, theo ông Bortnik, đang tạo ra khủng hoảng chính trị tại hậu phương Ukraine.

“Tôi thấy các cộng đồng bị chia rẽ như thế nào ở nhiều làng. Một số thực hành hoạt động tín ngưỡng tại nhà của họ, cảm thấy cực kỳ bị áp bức và bị xúc phạm. Một số đành phải đến các nhà thờ vắng vẻ, vì phần nhiệt tình của cộng đồng này đã rời đi. Trong khi đó phận cộng đồng định cư mà ủng hộ quá trình chuyển đổi [từ UOC sang OCU] kỳ thực không theo tôn giáo cho lắm, họ là hướng dẫn bởi động cơ chính trị, và những người này vốn dĩ không đi nhà thờ.”

Ruslan Bortnik là chính khách chống Nga mạnh mẽ. Tuy nhiên ông là một trong số ít những chính khách Ukraine dám lên tiếng không ủng hộ chủ trương tôn giáo của chính quyền Zelensky.

Theo những diễn biến cho đến ngày nay, quan hệ giữa chính quyền Zelensky và Giáo hội Chính thống Ukraine UOC coi như đã vào thế tình thế rất căng thẳng, đã rất khó hòa giải.

Hồi mấy tháng trước, khi chính quyền Zelensky mới bắt đầu tìm cách lấy lại Tu viện Kiev, và tình hình mới bắt đầu căng thẳng và vẫn có thể hòa giải, anh Bortnik cũng đã lên tiếng phản đối cách làm của chính quyền. Theo lập luận của anh, các tu sỹ là UOC là người Ukraine, đang sống ở Ukraine, và tuân thủ luật pháp Ukraine. Nếu đàn áp họ chỉ vì những quan hệ mờ mịt không chứng minh được với Nga thì rất không hợp lý. Nếu Nga nói nhóm người này tốt lắm, và chúng ta bèn theo luận điểm đó để bài xích nhóm người ấy, thì bằng như chúng ta bị Nga lừa.

Video phỏng vấn Ruslan Bortnik đăng hôm 14/8 là khá dài (trên 1 giờ 13 phút) và đề cập đến nhiều khía cạnh khác nhau về tình hình chiến tranh và chính trị ở Ukraine. Trong các phản hồi của cư dân mạng, có bình luận rằng anh Bortnik đã nói đúng nhiều vấn đề, nhưng tình hình Ukraine sẽ không cải thiện được khi mà rất nhiều quan chức cấp cao của Ukraine là người do phương Tây mua rồi, và rất nhiều tài sản và bất động sản Ukraine cũng bị phương Tây như Black Rock mua rồi.