Đài Loan cho biết họ sẽ tự bảo vệ mình trong bối cảnh Hoa Kỳ nhanh chóng đảo ngược lời hứa rõ ràng là bảo vệ hòn đảo và quay lại chính sách “mơ hồ” như trước đây.

Embed from Getty Images

Hôm 21/10, Tổng thống Joe Biden đã gây tranh cãi trong một buổi phỏng vấn với CNN khi hai lần khẳng định rằng ông cam kết bảo vệ Đài Loan nếu xảy ra việc Trung Quốc tấn công hòn đảo. Lời tuyên bố rõ ràng này là một sự thay đổi lớn trong chính sách “mơ hồ” của Hoa Kỳ đối với Đài Loan trong hàng thập kỷ qua, theo đó Washington không xác nhận cũng không phủ định việc sẵn sàng hỗ trợ Đài Bắc chống lại Bắc Kinh. 

Tuy nhiên, ngay sau đó, Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki đã đính chính lại tuyên bố của ông Biden, nói rằng quan điểm của chính quyền vẫn không thay đổi so với chính sách được thông qua vào năm 1979 khi Hoa Kỳ thiết lập quan hệ với Trung Quốc và hạ cấp quan hệ với Đài Loan thành quan hệ đối tác không chính thức.

Người phát ngôn cho biết: “Mối quan hệ quốc phòng của Hoa Kỳ với Đài Loan được dẫn dắt bởi Đạo luật Quan hệ Đài Loan… Chúng tôi sẽ duy trì cam kết của mình theo đạo luật này, chúng tôi sẽ tiếp tục hỗ trợ khả năng tự vệ của Đài Loan và chúng tôi sẽ tiếp tục phản đối bất kỳ thay đổi đơn phương nào đối với hiện trạng.”

Văn phòng Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn sau đó đã đưa ra phản hồi.

Người phát ngôn Xavier Chang cho biết: “Kể từ khi Tổng thống Biden nhậm chức, chính phủ Mỹ đã liên tục thể hiện sự ủng hộ vững chắc đối với Đài Loan thông qua các hành động cụ thể”. “Quan điểm nhất quán của Đài Loan là chúng tôi không cúi đầu trước áp lực cũng như không hành động hấp tấp khi có sự hỗ trợ.”

Ông nói thêm: “Đài Loan sẽ thể hiện quyết tâm kiên định để tự vệ và tiếp tục hợp tác với các nước cùng chí hướng để trở thành lực lượng vì lợi ích và đóng góp cho hòa bình và ổn định ở eo biển Đài Loan và khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương”.

Trong khi thúc đẩy khả năng tự vệ của Đài Loan là chính sách chính thức của cả Đài Bắc và Washington, ưu thế của Bắc Kinh đã tăng lên nhanh chóng trong những năm qua.

Theo đánh giá mới nhất của quân đội Mỹ về sức mạnh quân sự của Trung Quốc được công bố vào tháng 9 năm ngoái, năng lực của CHND Trung Hoa vượt xa so với quốc đảo Đài Loan.

Quân Giải phóng Nhân dân cũng là đội quân thường trực lớn nhất thế giới với khoảng 2,2 triệu quân nhân tại ngũ, khoảng một nửa trong số đó là lực lượng mặt đất. 

Trong khi đó, lực lượng vũ trang của Đài Loan có ít hơn 300.000 quân, trong đó khoảng 88.000 là lính mặt đất tại ngũ.

Các khí tài quân sự khác của Trung Quốc như xe tăng, tàu đổ bộ, pháo… cũng vượt trội Đài Loan về số lượng

Trên biển, Trung Quốc đã triển khai hai tàu sân bay và hiện đang phát triển một chiếc thứ ba, trong khi Đài Loan không có tàu chiến nào như vậy. Trung Quốc cũng có số lượng tàu khu trục nhiều gấp 8 lần, số lượng khinh hạm nhiều gấp đôi và số lượng tàu ngầm gấp 28 lần so với Đài Loan.

Trên không, Trung Quốc có số lượng máy bay chiến đấu và máy bay vận tải của Trung Quốc nhiều hơn gấp ba lần so với con số 30 của Đài Loan. Trung Quốc cũng có khoảng 450 máy bay ném bom và máy bay tấn công, trong khi Đài Loan không có.

Ông Tập đã tuyên bố ý định thành lập một “quân đội đẳng cấp thế giới” trước thời hạn giữa thế kỷ này. Theo Lầu Năm Góc đánh giá, điều này có nghĩa là “Bắc Kinh sẽ tìm cách phát triển một quân đội vào giữa thế kỷ này vượt trội hơn so với quân đội Hoa Kỳ hoặc của bất kỳ cường quốc nào khác mà CHND Trung Hoa coi là mối đe dọa.”

Lầu Năm Góc nhận định: “Trung Quốc đã đi trước Hoa Kỳ trong một số lĩnh vực nhất định, chẳng hạn như đóng tàu, tên lửa hành trình và đạn đạo thông thường trên đất liền, cũng như các hệ thống phòng không tích hợp.”

Và vào thời điểm quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh đang xấu đi nghiêm trọng, báo cáo lưu ý rằng “Trung Quốc tiếp tục xem vấn đề Đài Loan là vấn đề quan trọng và nhạy cảm nhất giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc.”

Chính quyền Biden đã tiếp bước các chính sách về Đài Loan của cựu Tổng thống Donald Trump bằng cách mở rộng quan hệ của Hoa Kỳ với Đài Loan và cũng đã điều tàu chiến đến quá cảnh các vùng biển mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền ở eo biển Đài Loan và Biển Đông.

Về phần mình, Trung Quốc cũng đã tiến hành các cuộc phô diễn sức mạnh thông qua các cuộc tập trận quân sự trong khu vực và các chuyến bay qua Vùng Nhận dạng Phòng không mà Đài Loan tuyên bố chủ quyền.

Trước những bình luận gần đây của ông Biden, người phát ngôn của Văn phòng Kinh tế và Văn hóa Đài Bắc cho biết Đại sứ quán trên thực tế không thể cân nhắc ý định của Tổng thống nhưng bày tỏ sự tin tưởng vào chính sách của Hoa Kỳ.

Người phát ngôn cho biết: “Chúng tôi không thực sự ở vị trí để làm rõ những gì Tổng thống Mỹ nói hoặc liệu có bất kỳ thay đổi nào đối với các chính sách đối ngoại của Mỹ hay không”. “Tuy nhiên, chúng tôi đã nhiều lần được các quan chức Mỹ đảm bảo rằng quan hệ của Mỹ với Đài Loan rất vững chắc. Chúng tôi tin rằng Mỹ sẽ tôn trọng các cam kết của mình với Đài Loan theo Đạo luật Quan hệ Đài Loan.”

Lê Xuân

Xem thêm: