Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida và phu nhân đang bắt đầu chuyến thăm cấp nhà nước kéo dài 7 ngày tới Mỹ. Hôm thứ Tư (10/4), Tổng thống Mỹ Biden đã gặp ông Fumio Kishida tại Nhà Trắng, hai nước cam kết tăng cường hợp tác quân sự chung và xây dựng hệ thống phòng thủ tên lửa mới để đối kháng với các mối đe dọa từ Trung Quốc và Nga.

436334705 764121555901967 3739757669998048133 n
Tổng thống Mỹ Joe Biden (phải) và Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida trong cuộc họp báo tại Vườn Hồng Nhà Trắng hôm 10/4/2024. (Ảnh: Oliver Contreras/ Nhà Trắng)

“Tôi dám nói rằng liên minh của chúng ta chưa bao giờ mạnh mẽ hơn như thế này trong lịch sử”, Tổng thống Joe Biden nói khi bắt đầu cuộc họp tại Phòng Bầu dục.

Cuộc hội đàm giữa hai nhà lãnh đạo kéo dài khoảng hai giờ và tập trung chủ yếu vào các vấn đề xung đột ở Thái Bình Dương, Ukraine và Gaza.

Ông Kishida cho biết hai nhà lãnh đạo cũng thảo luận về căng thẳng giữa Đài Loan và Trung Quốc, đồng thời cam kết duy trì trật tự quốc tế dựa trên pháp quyền.

“Những nỗ lực đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng thông qua vũ lực hoặc ép buộc là hoàn toàn không thể chấp nhận được, dù là ở bất cứ đâu”. Ông nói rằng Mỹ và Nhật Bản sẽ tiếp tục đáp trả những mối đe dọa như vậy, bao gồm cả những thách thức từ Trung Quốc.

Ông Kishida đề cập: “Về việc Nga xâm lược Ukraine… Ukraine của ngày hôm nay có thể là Đông Á của ngày mai.”

Tuyên bố của ông Biden và ông Kishida đưa hai nước, từng là kẻ thù trong Thế chiến thứ Hai, xích lại gần nhau hơn bao giờ hết kể từ khi họ trở thành đồng minh cách đây nhiều thập kỷ.

Ông Biden cho biết, quân đội hai nước sẽ hợp tác với Úc để thiết lập cơ cấu chỉ huy chung và mạng lưới tên lửa phòng không mới.

Hai nhà lãnh đạo cũng thông báo rằng các phi hành gia Nhật Bản sẽ tham gia sứ mệnh mặt trăng của NASA.

Là đồng minh quan trọng nhất của Mỹ ở châu Á và là nguồn đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn nhất, cùng với hàng loạt sửa đổi luật an ninh và điều chỉnh hiến pháp hòa bình của nước này trong thập kỷ qua, Nhật Bản được dự đoán sẽ đóng vai trò quan trọng hơn trên thế giới.

Ông Kishida sẽ có bài phát biểu trước Quốc hội Mỹ vào thứ Năm (11/4) và tham gia cuộc gặp với Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. và ông Biden, dự kiến ​​sẽ tập trung vào vấn đề hải quân Trung Quốc xâm nhập Biển Đông.

Mỹ và Nhật Bản đã hoàn tất khoảng 70 thỏa thuận hợp tác quốc phòng, trong đó bao gồm việc nâng cấp cơ cấu chỉ huy của quân đội Mỹ tại Nhật Bản để có thể hợp tác tốt hơn với các lực lượng Nhật Bản trong các cuộc khủng hoảng.

Kishida Biden
Tổng thống Mỹ Biden (phải) và Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida. (Nguồn ảnh: Facebook Nhà Trắng)

Cuộc gặp lần này diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc (Đảng Cộng sản Trung Quốc, ĐCSTQ) đang gây áp lực lên Philippines ở Biển Đông, vùng biển được Trung Quốc tuyên bố chủ quyền dù thuộc về Philippines theo luật pháp quốc tế.

Một quan chức Mỹ cho biết, ĐCSTQ đang cố gắng cô lập Nhật Bản và Philippines. Ông Biden sẽ gặp các nhà lãnh đạo của cả hai nước tại Washington, D.C. trong tuần này với mục đích “lật ngược tình thế và cô lập ĐCSTQ”.

Fitch Ratings hôm thứ Tư (10/4) đã hạ triển vọng xếp hạng tín dụng quốc gia của Trung Quốc xuống tiêu cực, nguyên nhân là nền kinh tế nước này phải đối mặt với sự bất ổn ngày càng tăng khi chuyển sang mô hình tăng trưởng mới, gây rủi ro cho tài chính công.

Ông Biden sẽ tổ chức các cuộc đàm phán song phương với ông Marcos vào thứ Năm trước khi hai người cùng ông Kishida tham dự hội nghị thượng đỉnh ba bên.

Chuyến thăm lần này có thể mang lại sự thúc đẩy cho sự nghiệp chính trị của ông Kishida, vốn đã chứng kiến ​​sự nổi tiếng của ông suy giảm ở trong nước (Nhật Bản). Ông đã nhận được sự chào đón nồng nhiệt ở Mỹ và cờ Nhật Bản có thể được nhìn thấy trên khắp thủ đô Mỹ.

Ông Fumio Kishida là Thủ tướng Nhật Bản đầu tiên có chuyến thăm cấp nhà nước tới Mỹ kể từ chuyến thăm của ông Shinzo Abe vào năm 2015. Tổng thống Biden và Đệ nhất phu nhân Mỹ Jill đã đón tiếp Thủ tướng Nhật Bản và phu nhân với những tiêu chuẩn cao nhất.

Tổng thống Biden ca ngợi Thủ tướng Fumio Kishida vì sự nhanh chóng và dũng cảm trong phản ứng trước việc Nga xâm lược Ukraine năm 2022, cũng như những nỗ lực của ông Kishida nhằm cải thiện quan hệ giữa Nhật Bản và Hàn Quốc.

“Chúng ta là một quan hệ đối tác toàn cầu thực sự. Vì vậy, Thủ tướng Kishida, tôi cảm ơn ngài.” Ông Biden nói, “Hiện tại, hai nước chúng ta đang xây dựng mối quan hệ đối tác quốc phòng mạnh mẽ chưa từng có và nỗ lực xây dựng một khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương lớn mạnh.”

Hai nhà lãnh đạo sẽ dự quốc yến xa hoa tại Nhà Trắng. Vào tối thứ Ba, ông Biden, đệ nhất phu nhân Jill, cùng ông Kishida và phu nhân của ông tham dự bữa tối riêng tư tại một nhà hàng địa phương.