NOS (truyền thông của Chính phủ Hà Lan) hôm 13/6 đăng báo cáo rằng từ 3 tháng trước khi xảy ra vụ nổ, thì tình báo CIA của Mỹ đã cảnh báo rằng Kyiv không được đánh nổ đường ống Nord Stream. Trước đó tình báo quân đội Hà Lan MIVD đã thông báo cho Mỹ về dự định của Kyiv. Lưu ý rằng NOS chỉ báo cáo rằng vụ nổ diễn ra “gần giống như” kế hoạch mà MIVD đã biết, chứ không nói thẳng ai là thủ phạm đích thực. Kể từ khi vụ nổ đường ống dân sự đưa khí đốt từ Nga tới Đức bị đánh nổ hồi tháng 9 năm ngoái, thì truyền thông phương Tây đã có rất nhiều các bài về vấn đề ai là thủ phạm của sự việc phá hoại và gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng này. Báo cáo hôm 6/6 vừa qua của Washington Post cũng cho rằng vụ này là do Kyiv làm, tuy rằng tổng thống nước này đã lập tức lên tiếng phủ nhận.

shutterstock 2053513682
Sơ đồ tuyến đường ống khí đốt tự nhiên Nord Stream 2 (Ảnh: MillerZ / Shutterstock)

Trong báo cáo của mình, NOS cũng nói rằng những gì trong báo cáo này là khớp với một số báo cáo trước đó đã đăng trên truyền thông Đức và một số truyền thông khác.

Sau khi phát hiện ra âm mưu đáng báo động của Kyiv, NOS tường thuật, cơ quan tình báo MIVD đã thông báo cho chính quyền Biden.

Washington đã ra cảnh báo với Kyiv, và kế hoạch đó đã bị hủy bỏ vào tháng 6/2022.

Nhưng sau đó, tháng 9/2022, NOS tường thuật tiếp, đường ống vẫn bị nổ theo kịch bản gần giống như kế hoạch mà MIVD có được hồi tháng 6/2022.

Vụ tấn công vào thời điểm đó đã gây ra rất nhiều chấn động trên toàn thế giới và vẫn còn nhiều câu hỏi xung quanh. Đã có nhiều phiên bản khác nhau “ai là thủ phạm” được đưa ra.

Đúng lúc mọi việc tưởng như rơi vào quên lãng, tháng 2/2022 nhà báo Seymour Hersh cho đăng báo cáo rằng chính quyền Biden là thủ phạm. Rằng Mỹ đã cho đặt chất nổ chỗ đường ống ngầm trong biển, và sau đó điều khiển từ xa để chúng phát nổ vào tháng 9/2022. Tuy nhiên, Nhà Trắng đã phủ nhận cáo buộc này.

Seymour Hersh là nhà báo từng đoạt giải Pulitzer, được biết đến qua những báo cáo thuộc loại “châm ngòi” tương tự. Như báo cáo về thảm sát Mỹ Lai (khiến người Mỹ phải chấn động về những gì diễn ra ở chiến tranh Việt Nam), báo cáo vụ bê bối Watergate (góp phần dẫn đến Tổng thống Hoa Kỳ Richard Nixon phải từ chức). Gần đây, ông báo cáo rằng ông Zelensky và các quan chức của ông ta đang tham nhũng rất nhiều nhờ chiến tranh, trong đó riêng nhờ mua dầu của Nga rẻ hơn ăn chênh lệch giá mà biển thủ một khoản 400 triệu đô la.

Hồi tháng 4, khi được hỏi về vấn đề này, Cựu Tổng thống Donald Trump đã nói rằng, “Tôi không trả lời câu hỏi này, vì tôi không muốn nước ta bị sa lầy hơn cả tình trạng hiện nay.”

Từ thời điểm báo cáo của Seymour Hersh, sự việc dường như được hâm nóng trở lại, và đã có một số phiên bản “ai là thủ phạm” được tường trình dường như rõ ràng và chi tiết hơn. Trong đó phiên bản chỉ hướng Ukraine là phiên bản mới nhất và có vẻ là chi tiết nhất.

Theo NOS, thì giới chức Hà Lan khá coi trọng việc này. Bộ trưởng Quốc phòng Hà Lan Ollongren, và có lẽ cả Thủ tướng Hà Lan Rutte cùng Ngoại trưởng Hà Lan Hoekstra, đã được MIVD thông báo về vụ việc.

Theo kế hoạch mà tình báo quân đội Hà Lan MIVD có được, thì kế hoạch này do Tướng Valeri Zaluzhny chỉ huy —người nắm thực quyền quân đội ở Ukraine— trong khi Tổng thống Ukraine có thể không được biết về nó. Một nhóm nhỏ các thợ lặn Ukraine lành nghề theo dự kiến sẽ thực hiện việc này, với một du thuyền được sử dụng để chở người và chất nổ.

Theo NOS báo cáo, bản kế hoạch này được lập ra ngay sau cuộc tập trận của NATO diễn ra tại Biển Baltic kết thúc hôm 17/6/2022.

Nhận thấy tính nghiêm trọng của vụ việc, MIVD đã báo cáo cho Mỹ với kỳ vọng Mỹ sẽ ngăn cản kế hoạch đó. MIVD cũng thông báo với Đức về việc này.

NOS có nhắc tới báo cáo của Washington Post, mà trong đó nói rằng theo rò rỉ từ vụ Discord tiết lộ bí mật Lầu Năm Góc thì một cơ quan tình báo Châu Âu đã thông báo cho Mỹ. NOS khẳng định rằng cơ quan tình báo Châu Âu được nói tới đó chính là MIVD của Hà Lan.

Kế hoạch đó đã không diễn ra. Cụ thể như thế nào chưa rõ, nhưng NOS miêu tả rằng theo một nguồn tin thì kế hoạch đã bị “hoãn lại”, và CIA nói rằng sẽ không có một vụ nổ như vậy xảy ra.

Tuy nhiên, như thực tế cho thấy, tháng 9/2022 đã xảy ra các vụ nổ liên tiếp khiến 2 đường ống dẫn khí đốt Nord Stream 1 & 2 bị đánh hỏng.

Ngay sau vụ tấn công, NOS tường thuật, MIVD đã lập tức liên lạc với CIA của Mỹ —một lần nữa dựa theo nguồn tin ở Ukraine mà họ có được— để cung cấp thêm một số thông tin, củng cố nghi ngờ chính quyền Kyiv là thủ phạm của vụ phá hoại này.

Nhưng, như NOS viết, cho đến nay các nguồn tin tình báo vẫn chưa có được sự chắc chắn hoàn toàn ai là thủ phạm.

Vai trò của đường ống Nord Stream

Đây là nguyên văn đoạn bình luận của NOS:

Đường ống dẫn khí Nord Stream thuộc sở hữu của Gazprom Nga và các công ty năng lượng của Đức, Hà Lan và Pháp. Nó kết nối lục địa Tây Âu với Nga và là cái gai đối với Hoa Kỳ và Ukraine trong nhiều năm. Họ muốn Tây Âu bớt phụ thuộc vào khí đốt của Nga.

Trước khi xảy ra vụ phá hoại, Liên minh châu Âu đã thông báo rằng họ sẽ ngừng sử dụng khí đốt của Nga, và Nga đã đóng nguồn cấp khí đốt cho đường ống Nord Stream rồi.

Sự phá hoại đảm bảo rằng sự phụ thuộc lẫn nhau cuối cùng đã chấm dứt.

Cam kết về hỗ trợ trong chiến tranh

NOS viết rằng hồi tháng 3, Bộ trưởng Hà Lan Ollongren nhấn mạnh rằng sự hỗ trợ mà Hà Lan và châu Âu dành cho chính quyền Kyiv, không phụ thuộc vào việc liệu Ukraine có liên quan đến vụ đánh nổ Nord Stream hay không.

Nhật Tân