Một báo cáo nghiên cứu chỉ ra 5 năm qua nhiều trường đại học Anh đã nhận được số tiền lớn tài trợ từ các tổ chức liên quan đến quân đội của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) – vấn đề có thể gây nguy hiểm cho nước Anh.

quan doi Trung Quoc
Binh sĩ quân đội Trung Quốc xếp hàng tại Quảng trường Thiên An Môn ở Bắc Kinh (Ảnh: Twinsterphoto / Shutterstock)

Báo cáo mới này (PDF) xem xét mức độ mà các trường đại học Anh phụ thuộc vào Trung Quốc, báo cáo do tổ chức tư vấn Civitas của Anh công bố. Các nhà nghiên cứu cho biết họ đã dựa theo Đạo luật Tự do Thông tin (Freedom of Information Act, FOIA), đưa ra yêu cầu tới 88 trường đại học Anh về nguồn tài trợ của Trung Quốc, trong đó 46 trường đã phản hồi.

Kết quả cho thấy, từ năm 2017 đến nay, 46 trường đại học Anh này đã nhận được từ nguồn quỹ Trung Quốc tổng cộng khoảng 122 triệu – 156 triệu bảng.

Tác giả báo cáo Robert Clark, là người phụ trách quốc phòng và an ninh của Civitas, chia sẻ ông cảm thấy sốc trước tỷ lệ nguồn tài chính liên quan đến quân đội Trung Quốc. Ông cho biết tại buổi ra mắt báo cáo: “Trong nguồn tài trợ từ Trung Quốc mà các trường đại học Anh nhận được, có 30% – 33%, tức khoảng 1/3 đến từ các thực thể liên quan trực tiếp đến Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc”.

Trong số các nguồn tài trợ này, khoảng 16% – 20% thực thể có quan hệ với quân đội Trung Quốc và bị Mỹ trừng phạt.

Báo cáo chỉ ra có 3 trường đại học Anh nhận được số tiền từ Trung Quốc đến từ các thực thể liên quan hoàn toàn đến quân đội của ĐCSTQ, bao gồm Đại học Westminster, Đại học Huddersfield, và Đại học Cranfield nổi tiếng về nghiên cứu quốc phòng.

Nguồn vốn lớn nhất của Trung Quốc là từ tập đoàn viễn thông Huawei với số tiền từ 27 triệu – 37 triệu bảng.

Mặc dù vào năm 2020 chính quyền Anh đã cấm Huawei tham gia xây dựng mạng 5G của Anh, nhưng sau thời gian đó thì các trường đại học ở Anh vẫn nhận được khoảng 13,9 triệu bảng tiền tài trợ từ Huawei.

Báo cáo cũng chỉ ra rằng cơ quan nghiên cứu đầu đạn hạt nhân chính của Trung Quốc cũng cung cấp gần 2 triệu bảng cho các trường đại học Anh, ngoài ra có gần 5 triệu bảng đến từ cơ quan nghiên cứu hàng không vũ trụ của quân đội Trung Quốc.

Chuyên gia Clark cho biết, một số khoản tài trợ có thể nhỏ, chẳng hạn như “10.000 bảng Anh từ cơ sở thử nghiệm công nghệ tên lửa siêu thanh lớn nhất Trung Quốc”, nhưng nghiên cứu này bao gồm cả mục đích quân sự.

Ông tin rằng ĐCSTQ có thể trở thành mối đe dọa đối với nước Anh, việc chấp nhận những khoản tiền này là “rất thiển cận và ngây thơ”.

Clark cũng chỉ ra rằng 40% nguồn tài trợ cho Viện Khổng Tử ở Anh đến từ các thực thể liên quan đến ngành công nghiệp quân sự của ĐCSTQ.

Trong chiến dịch tranh cử năm ngoái, Thủ tướng Anh Rishi Sunak hứa sẽ đóng cửa các Viện Khổng Tử, nhưng lời hứa vẫn chưa được thực hiện, Chính phủ Anh chỉ quyết định ngừng tài trợ cho các Viện Khổng Tử.

Clark gợi ý rằng Anh nên noi theo Mỹ xây dựng danh sách trừng phạt nhắm vào quân đội ĐCSTQ, đồng thời nên chấm dứt mối quan hệ với Viện Khổng Tử để đảm bảo quyền tự do học thuật.

Người chủ trì cuộc họp báo cáo là Nghị sĩ đảng Bảo thủ Anh Bob Seely, ông nói rằng giới chính trị Anh chưa hiểu biết đầy đủ về ĐCSTQ, cần tăng cường nghiên cứu về ĐCSTQ.