Ông Trudeau: Sẽ ra làm chứng về sự can thiệp của TQ, không có chỗ cho “hòa giải”

Hôm 8/9 tại Singapore, Thủ tướng Canada Justin Trudeau cho biết ông sẵn sàng làm chứng cho một cuộc điều tra công khai về cáo buộc chính quyền Trung Quốc can thiệp vào hệ thống bầu cử và dân chủ của Canada. Trước đó ông từng nói rằng do chính sách đối ngoại cứng rắn của ông Tập Cận Bình, nên hiện tại không còn chỗ cho sự hòa giải chính trị với Trung Quốc.

Chính phủ Canada đã chính thức khởi động một cuộc điều tra công khai về cáo buộc nước ngoài can thiệp vào công việc nội bộ của đất nước. Hôm thứ Năm (ngày 7/9), Chính phủ Canada thông báo rằng một thẩm phán từ Tòa phúc thẩm Quebec sẽ giữ chức chủ tịch ủy ban điều tra bắt đầu từ ngày 18/9. Chủ tịch ủy ban sẽ đệ trình báo cáo cuối cùng lên chính phủ liên bang vào tháng 12/2024.

Tại cuộc họp báo ở Singapore vào thứ Sáu (ngày 8/9), khi Thủ tướng Canada Justin Trudeau được hỏi về khả năng làm chứng cho cuộc điều tra này, ông trả lời rằng “cam tâm tình nguyện, hơn nữa sự nhiệt tình là rất cao”.

Ông nói thêm: “Tôi cho rằng điều quan trọng là để cho người dân Canada biết chính xác chính phủ của họ đang làm gì để đối phó với sự can thiệp của nước ngoài, đồng thời cần nói chuyện thẳng thắn về những thách thức mà nền dân chủ của chúng ta tiếp tục phải đối mặt trên khắp thế giới.”

Hãng tin AFP cho biết trong nhiều tháng, những nghi ngờ về sự can thiệp của Trung Quốc vào hai cuộc bầu cử liên bang trước đây của Canada đã khiến chính phủ của ông Trudeau chịu áp lực từ các đảng đối lập.

Vào tháng 3 năm nay, Thủ tướng Trudeau đã ủy nhiệm cho cựu Toàn quyền David Johnston điều tra cáo buộc Bắc Kinh can thiệp vào cuộc bầu cử ở Canada. Nhưng ông David Johnston bị chỉ trích vì quá thân thiết với Thủ tướng Justin Trudeau và đã từ chức 3 tháng sau đó.

Canada cáo buộc Trung Quốc can thiệp vào hai cuộc bầu cử gần đây và cố gắng đe dọa các nhà lập pháp, vào tháng 5 năm nay, Canada đã trục xuất một nhà ngoại giao Trung Quốc. Các sự kiện này khiến cho mối quan hệ giữa Canada và Trung Quốc tiếp tục xuống mức thấp mới.

Tin tức gần đây nói rằng Bắc Kinh đang cố gắng đe dọa nhà lập pháp đối lập người Canada Michael Chong và người thân của ông ở Hồng Kông, lý do là vì những lời chỉ trích Trung Quốc của ông.

Bắc Kinh gọi những lời cáo buộc là “vô căn cứ” và đáp trả bằng cách trục xuất một nhà ngoại giao khỏi Tổng lãnh sự quán Canada tại Thượng Hải.

5 năm trước, Canada bắt giữ bà Mạnh Vãn Châu, giám đốc tài chính của ‘gã khổng lồ’ viễn thông Huawei, theo yêu cầu của Mỹ. Quan hệ giữa Trung Quốc và Canada xấu đi rõ rệt.

Không có chỗ cho sự hòa giải

Theo Bloomberg, ông Trudeau cho biết trong cuộc phỏng vấn tại Singapore hôm 7/9 rằng do chính sách đối ngoại cứng rắn của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, hai nước tạm thời không thể thiết lập quan hệ bình thường nên không có chỗ cho “hòa giải” chính trị với Trung Quốc.

Thủ tướng Trudeau thừa nhận, khi ông lên nắm quyền vào năm 2015, ông đã hy vọng đạt được thỏa thuận thương mại tự do với Trung Quốc. Nhưng mối quan hệ trở nên thù địch vào năm 2018 sau khi Canada bắt giữ Giám đốc tài chính Huawei Mạnh Vãn Châu theo yêu cầu dẫn độ của Mỹ. Việc này khiến Trung Quốc bắt giữ hai công dân Canada để trả đũa, đồng thời áp đặt lệnh cấm vận đối với một số mặt hàng thực phẩm xuất khẩu sang Trung Quốc của Canada.

Ông nói thêm: “Trong vài năm qua, Trung Quốc đã đưa ra những quyết định khiến việc hợp tác với hai nước trở nên khó khăn hơn – không chỉ Canada mà cả các nước khác cũng như vậy.”

“Rõ ràng, giống như nhiều người, chúng tôi đã trải qua một vài năm đầy thử thách”, ông Trudeau nói. “Việc bắt giữ tùy tiện hai công dân Canada vì lý do chính trị đã khiến quan hệ giữa hai nước trở nên lạnh giá thực sự.” Ông nói thêm, “Nhưng Trung Quốc là một trong những nền kinh tế quan trọng nhất thế giới, và không ai có thể bỏ qua sự tồn tại của Trung Quốc.”

Ông Trudeau, người đã đến thăm Jakarta trong tuần này để gặp Tổng thống Indonesia – Joko Widodo, cho biết Canada dự kiến ​​sẽ ký một thỏa thuận thương mại với Indonesia trong vòng 12 tháng tới. Chính phủ Canada cũng có kế hoạch mở một “cửa ngõ thương mại” tại Singapore.

Mở rộng thương mại với một số nền kinh tế châu Á và giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc là một trong những mục tiêu chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của Canada. Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn thứ hai của Canada, chỉ sau Mỹ.

Xem thêm

Quỹ tài sản hàng đầu thế giới của Na Uy đóng cửa văn phòng tại Trung Quốc

Quỹ tài sản có chủ quyền của Na Uy sẽ đóng cửa văn phòng duy nhất tại Trung Quốc. Quỹ này là một trong những quỹ đầu tư lớn nhất thế giới.