Serbia sa thải một bộ trưởng có quan điểm chống Nga

Hải Đăng
•
Thứ Sáu, 23/06/2023

Chính phủ Serbia hôm thứ Năm (22/6) đã đồng thuận quyết định cách chức Bộ trưởng Kinh tế Rade Basta. Ông Basta hồi tháng Ba đã bị lên án vì yêu cầu Serbia tham gia cùng phương Tây chế tài Nga, và đầu tuần này ông đã rời bỏ một đảng thuộc liên minh cầm quyền để thành lập đảng mới “Phong trào Con đường châu Âu”.

“Tôi vừa mới ở chỗ Thủ tướng Ana Brnabic về và bà ấy nói với tôi rằng họ đã cách chức tôi bởi vì áp lực từ phía Nga”, ông Basta nói với Nova TV sau một cuộc họp nội các mà ông không tham dự.

Đảng Serbia Thống nhất mà ông Basta đã rút lui phát đi tuyên bố nói rằng tư cách thành viên và vị trí trong nội các của ông Basta đã bị thu hồi bởi vì những tuyên bố công khai của ông là “trái ngược hoàn toàn với nghị trình của đảng Serbia Thống nhất và tuyên bố và chính sách quốc gia của chính phủ Serbia”. Đảng Serbia Thống nhất giải thích rằng ông Basta đã yêu cầu phải áp chế tài lên Nga và kêu gọi tất cả các thành viên nội các phải tham gia các cuộc biểu tình chống lại chính phủ ở Belgrade.

“Ông Rade Basta không còn là thành viên của đảng Serbia Thống nhất nữa, và cũng không còn là một bộ trưởng trong nội các”, lãnh đạo đảng Serbia Thống nhất Dragan Markovic Palma cho hay.

Ông Basta làm bộ trưởng kinh tế từ sau một cuộc cải tổ nội các vào tháng 10/2022. Ông là cựu võ sĩ và từng làm sĩ quan cảnh sát trước khi quản lý hệ thống sưởi ấm trung tâm của Belgrade. Ông Basta đã có nhiều tuyên bố chống Nga từ lâu, từ những đòi hỏi phải đóng trung tâm nhân đạo khẩn cấp ở Nis cho tới những kêu gọi phải đạt được “độc lập năng lượng” khỏi khí đốt của Nga bằng việc xây một nhà máy điện hạt nhân cùng với Liên minh châu Âu (EU) và Mỹ.

Hồi giữa tháng Ba vừa qua, ông Basta đã công khai kêu gọi Serbia tham gia cùng các quốc gia phương Tây chế tài Nga, tuyên bố rằng Serbia đang phải trả giá “không thể chịu nổi” vì chính sách trung lập. Đảng Serbia Thống nhất khi đó đã lên án bình luận của ông Basta và một thành viên khác của liên minh cầm quyền đã yêu cầu ông Basta phải từ chức. Tổng thống Serbia Aleksandar Vucic thời điểm đó đã khiển trách ông Basta, và sau đó nói rằng ông ta phải thay đổi để đảm bảo toàn nội các cùng nhìn về một hướng.

Ông Basta hôm 20/6 loan báo rằng ông đã thành lập “Phong trào Con đường châu Âu” với mục tiêu tham gia tranh cử các cuộc bầu cử trong tương lai.

Ông Basta là quan chức ủng hộ phương Tây nổi bật thứ ba phải rời liên minh cầm quyền tại Serbia. Trước đó, cựu nghị viên Dragan Sormaz và cựu Bộ trưởng Năng lượng Zorana Mihajlovic vào đầu năm nay cũng đã phải rời khỏi Đảng Tiến bộ của Tổng thống Vucic.

Serbia đã đang phản kháng áp lực từ EU và Mỹ về việc tham gia trừng phạt Nga. Belgrade đưa ra nhiều lý do trong đó nổi bật là lập luận cho rằng không có sự nhất quán giữa việc phương Tây khăng khăng bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine trong khi lại muốn Serbia từ bỏ chủ quyền của mình bằng việc công nhận sự độc lập của tỉnh Kosovo ly khai.

Từ khóa Serbia Quan hệ Nga - Serbia