Nếu UBND TP. Hà Nội thông qua kiến nghị của Thanh tra TP., Sở Nội vụ sẽ xem xét trách nhiệm của các tổ chức và cá nhân để xảy ra các tồn tại trong dự án đường sắt đô thị đoạn Nhổn – Ga Hà Nội. Dự án hiện được điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án tăng trên 87%, kéo dài thời gian thi công dự án thêm 12 năm, đến năm 2027.

metro nhon ga ha noi cham tien do den 2027 thanh tra tp muon truy trach nhiem
Đoàn tàu của tuyến đường sắt đô thị Hà Nội được thiết kế với chủ đề “Hành trình xanh”, song đội vốn quá lớn, chậm tiến độ quá lâu. (Ảnh: mrb.hanoi.gov.vn)

Thanh tra TP. Hà Nội vừa công khai kết luận thanh tra một số nội dung tại Dự án đầu tư Xây dựng Tuyến đường sắt đô thị thí điểm TP. Hà Nội đoạn Nhổn – Ga Hà Nội (gọi tắt là Dự án Đầu tư xây dựng tuyến metro Nhổn – ga Hà Nội).

Tại thời điểm điều chỉnh giá 2 gói thầu của nhà thầu phụ CP-01, CP-02, chủ đầu tư chưa thực hiện việc lập dự toán điều chỉnh theo phương pháp bù trừ trực tiếp, hệ số điều chỉnh hoặc phương pháp điều chỉnh bằng chỉ số giá xây dựng theo quy định. Từ đó dẫn tới việc thanh toán, quyết toán gói thầu CP-01, CP-02 chưa chính xác.

Ngoài ra, chủ đầu tư ký hợp đồng với nhà thầu khi chưa giải phóng mặt bằng theo đúng tiến độ, chưa xác định được kế hoạch bàn giao mặt bằng, di chuyển chướng ngại vật nhưng không thương thảo để điều chỉnh kế hoạch bàn giao mặt bằng (gói thầu CP-01, CP-02, CP-03).

Tiến độ thời gian giải phóng mặt bằng còn chậm. UBND quận Đống Đa (Hà Nội) thông báo thu hồi đất năm 2012, nhưng bàn giao mặt bằng (ga S10, S11) từ năm 2016 – 2022 mới xong (việc chậm chủ yếu ở giai đoạn 2016 – 2020). UBND quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) thông báo thu hồi đất năm 2013 nhưng bàn giao mặt bằng (ga S12) từ năm 2017 – 2019 mới xong.

Tốn nhiều thời gian hơn, UBND quận Ba Đình ban hành thông báo thu hồi đất năm 2013 và bàn giao mặt bằng (ga S9) từ năm 2016 – 2022 mới xong.

Theo Thanh tra TP. Hà Nội, chính quyền các quận trên chưa thực hiện đúng về thời gian theo quy định theo luật Đất đai năm 2013 và luật Xây dựng số 50/2014/QH132; chưa thực hiện đúng tiến độ giải phóng mặt bằng theo chỉ đạo của UBND TP.

Ngoài chậm tiến độ giải phóng mặt bằng, công tác di chuyển công trình hạ tầng kỹ thuật của dự án vẫn chưa thực hiện xong dẫn đến dự án Metro Nhổn-ga Hà Nội bị kéo dài.

Từ những vấn đề trên, Thanh tra TP. Hà Nội kiến nghị UBND TP giao Sở Nội vụ xem xét trách nhiệm của các tổ chức và cá nhân để xảy ra các tồn tại nêu tại phần kết luận tham mưu UBND TP. xử lý theo quy định.

Đồng thời, cơ quan này kiến nghị UBND TP. Hà Nội chỉ đạo Ban quản lý đường sắt đô thị Hà Nội rà soát lại các đơn giá áp dụng trong việc lập, thẩm định phê duyệt dự toán ban đầu đối với gói thầu số CP01, CP02 làm căn cứ để thực hiện việc điều chỉnh giá đối với nhà thầu thực hiện gói thầu CP01 và gói thầu CP02. Các dự toán này được làm căn cứ để thanh toán, quyết toán với đơn vị thực hiện gói thầu.

Yêu cầu Ban quản lý đường sắt đô thị Hà Nội nhanh chóng di chuyển các công trình hạ tầng kỹ thuật để bàn giao mặt bằng cho nhà thầu thực hiện dự án.

Dự án metro Nhổn – ga Hà Nội dài 12,5 km, đi qua 8 ga trên cao và 4 ga ngầm. Trong đó, đoạn trên cao (Nhổn – Cầu Giấy) dài 8,5 km và đoạn đi ngầm (Cầu Giấy – ga Hà Nội) dài 4 km.

Đại diện chủ đầu tư của dự án là Ban Quản lý dự án đường sắt đô thị Hà Nội (MRB), khởi công công trình vào tháng 9/2010, dự kiến hoàn thành năm 2015. Vào tháng 5/2023, Thủ tướng Chính phủ ra quyết định điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án lên 34.826 tỷ đồng, tăng thêm 1.916 tỷ đồng (tăng trên 87%), kéo dài thời gian thi công dự án đến năm 2027.

Theo quyết định phê duyệt đầu tư tại thời điểm khởi công, dự án có tổng mức đầu tư 18.408 tỷ đồng. Đến tháng 5/2022, theo văn bản được chủ đầu tư MRB kiến nghị thành phố báo cáo Thủ tướng, tổng mức đầu tư của dự án là 34.532 (tăng 87,5%; tuyến đường sắt Cát Linh – Hà Đông tăng 45%); đề xuất thời gian hoàn thành toàn bộ dự án là năm 2027, chậm 12 năm so với tiến độ ban đầu.

Để tiện so sánh, một tuyến khác trong hệ thống đường sắt đô thị ở Hà Nội – tuyến Cát Linh – Hà Đông dài 13km chậm tiến độ 6 năm, vận hành thương mại từ tháng 11/2021. Dự án này được điều chỉnh tăng từ tổng mức đầu tư ban đầu (năm 2008) là 8.769 tỷ đồng lên 18.000 tỷ đồng (năm 2017), tăng 9.231 tỷ đồng (tương đương trên 205%). Dự án sử dụng vốn vay của Chính phủ Trung Quốc và vốn đối ứng trong nước.

Sơn Nguyên