Một nghiên cứu mới cho thấy ứng dụng video ngắn TikTok hướng người dùng vị thành niên vào vô số nội dung người lớn, bao gồm cả các video bán rong ma túy và các trang web quảng bá nội dung khiêu dâm.

viec nhe luong cao thu doan lua dao moi tha tim tra tien luot tiktok kiem tien trieu
Các nhóm lừa đảo dẫn dụ nạn nhân bằng cách kiếm tiền trên nền tảng Tiktok, Facebook…, sau đó chiếm đoạt ngược lại.(Ảnh minh họa: Mykolastock/Shuttertock)

Để hiểu những gì TikTok thể hiện và đẩy nội dung đến người dùng vị thành niên, WSJ đã tạo ra hàng chục tài khoản tự động (hoặc gọi là tài khoản robot) được đăng ký với tư cách là người dùng từ 13 – 15 tuổi để duyệt qua nội dung được đề xuất của TikTok, tức là nội dung liên tục, được cá nhân hóa cao mà thuật toán của TikTok vạch ra.

Nghiên cứu và phân tích các video được đề xuất cho người dùng nhỏ tuổi này nhận thấy thuật toán của TikTok hướng trẻ vị thành niên – cơ sở người dùng lớn nhất của nền tảng ứng dụng video ngắn này – vào vô số nội dung tập trung về tình dục và ma túy.

WSJ đã đăng ký ngày sinh và địa chỉ IP riêng cho từng tài khoản TikTok đối với 31 tài khoản trẻ vị thành niên mà WSJ đã tạo.

Theo thống kê từ WSJ, tại một tài khoản đăng ký là người dùng 13 tuổi, TikTok đã đẩy ít nhất 569 video về sử dụng ma túy, nghiện cocaine và methamphetamine cùng các video quảng cáo bán trực tuyến các sản phẩm ma túy và đồ dùng. Hàng trăm video tương tự cũng xuất hiện trong nguồn cấp dữ liệu của các tài khoản trẻ vị thành niên khác mà WSJ đăng ký.

TikTok cũng đẩy nội dung tới các tài khoản người dùng trẻ vị thành niên đó gồm hơn 100 video giới thiệu các trang web khiêu dâm và cửa hàng tình dục cũng như hàng ngàn video như vậy từ những người sáng tạo nội dung, mặc dù họ đã dán nhãn sáng tạo của chính họ là “Chỉ dành cho người lớn”.

Ngoài ra còn có các video khuyến khích ăn uống vô độ và ca ngợi đồ uống có cồn, bao gồm cả việc chiếu các trò chơi uống rượu và lái xe khi say rượu.

WSJ đã liên hệ với TikTok về điều này và thông báo cho TikTok về 974 mẫu video về ma túy, nội dung khiêu dâm và nội dung người lớn khác, các video đều được đẩy đến các tài khoản trẻ vị thành niên, bao gồm hàng trăm video được đẩy liên tiếp nhanh đến một tài khoản.

Trong số những video đó có 169 video đã bị xóa khỏi nền tảng trước khi WSJ thông báo cho TikTok (chưa rõ liệu chúng đã bị xóa bởi chính người tạo hay bởi TikTok), còn 255 video khác đã bị xóa sau khi TikTok được thông báo.

Người phát ngôn của TikTok từ chối bình luận về nội dung của từng video, nhưng cho biết hầu hết các video trên TikTok không vi phạm nguyên tắc. Sau khi TikTok xem một số video trên tài khoản do WSJ đưa tin thì đã gỡ bỏ chúng và hạn chế sự lan truyền của những video khác để ngăn ứng dụng giới thiệu chúng cho những người dùng khác. Nhưng người phát ngôn từ chối tiết lộ số lượng những video như vậy.

Người phát ngôn cũng cho biết ứng dụng không phân biệt giữa video dành cho người lớn và trẻ vị thành niên. Nhưng cô nói nền tảng video ngắn đang có kế hoạch tạo một công cụ để nội dung người lớn không hướng vào người dùng vị thành niên.

Điều khoản dịch vụ của TikTok nêu rõ người dùng đăng ký phải từ đủ 13 tuổi, trong đó người dùng dưới 18 tuổi cần có sự đồng ý của cha mẹ.

Người phát ngôn cho biết: “Bảo vệ trẻ vị thành niên là điều tối quan trọng, TikTok đã thực hiện một số bước đầu tiên trong ngành để mang đến cho thanh thiếu niên trải nghiệm an toàn và phù hợp với lứa tuổi”. Cô cũng cho biết ứng dụng này cho phép cha mẹ quản lý thời gian sử dụng và cài đặt quyền riêng tư cho tài khoản của con cái họ.

Lý do TikTok gây nghiện

Một cuộc khảo sát video trước đó của WSJ đã phát hiện thông điệp quan trọng mà TikTok quan tâm: Qua theo dõi thời lượng tại phần nội dung mà người dùng dừng lại xem, để biết người dùng muốn xem gì nhất, mỗi giây người dùng nán lại trên video hoặc xem lại một phân đoạn đều được ứng dụng theo dõi.

Theo thông tin, thuật toán mạnh của TikTok giúp họ có thể hiểu những sở thích và cảm xúc riêng tư nhất của từng người dùng, từ đó hướng người dùng vào “cái bẫy” nội dung liên quan. Theo đó, những video được đẩy về một chủ đề cụ thể phù hợp sở thích đó sẽ chiếm tỷ lệ lớn hơn. Tuy nhiên, các công ty truyền thông xã hội khác như YouTube đã và đang nỗ lực để ngăn chặn điều đó xảy ra.

Cựu kỹ sư Guillaume Chaslot của YouTube đã nhận xét về điều này: “Tất cả các vấn đề chúng tôi thấy trên YouTube đều do thuật toán mà họ sử dụng gây ra. Điều này cũng đúng trên TikTok, nhưng ở đó tệ hơn. Thuật toán của TikTok có thể khóa nhanh hơn”.

Nhà tâm lý học lâm sàng David Anderson tại Viện Trí tuệ Trẻ em (The Child Mind Institute) cho biết, điều này có thể đặc biệt nghiêm trọng đối với những trẻ vị thành niên, vì trẻ có thể thiếu kỷ luật tự giác để ngừng xem video, trong khi không phải lúc nào họ cũng có người lớn hỗ trợ xung quanh. Những thanh thiếu niên này có thể trải qua một “cơn bão”, theo đó mạng xã hội TikTok sẽ ảnh hưởng đến cách trẻ nhìn nhận về ma túy, tình dục hoặc các chủ đề nhạy cảm khác, khiến ma túy và các vấn đề nhạy cảm đó bị bình thường hóa.

WSJ cũng phát hiện ra rằng ngay cả khi tài khoản được người dùng thiết lập để quan tâm đến nhiều chủ đề, thì nguồn cấp dữ liệu của TikTok vẫn thường tập trung vào một chủ đề duy nhất, liên tiếp hướng cho người dùng đó những video về một chủ đề. Ví dụ, mặc dù tài khoản khi đăng ký điền “quan tâm đến nhiều chủ đề”, nhưng TikTok vẫn tiếp tục đẩy hàng trăm bộ phim và phim hoạt hình truyền hình Nhật Bản cho tài khoản này, cụ thể trong một luồng gồm 150 video, trừ 4 video, tất cả là phim hoạt hình Nhật Bản và nhiều video trong số đó có chủ đề tình dục.

Về vấn đề này, người phát ngôn của TikTok cho biết khi người dùng bắt gặp nội dung nào đó mà họ không muốn xem, họ có thể chọn nhấn “không quan tâm” để giảm cơ hội nhìn thấy nội dung đó. Do đó, tài khoản robot được đăng ký bởi WSJ “không thể đại diện cho hành vi và trải nghiệm xem của người dùng thực”.

Nhưng ở nhiều trường hợp, người dùng tạo nội dung trên TikTok đã cho biết rõ rằng họ không muốn trẻ em xem video của họ, đã đánh dấu các video đó (hoặc tài khoản của họ) là “chỉ dành cho người lớn”, trong khi ứng dụng TikTok vẫn điều hướng video đó vào trẻ em. Ví dụ trong một nhóm gồm 200 video đẩy vào tài khoản dành cho trẻ vị thành niên mà WSJ tạo, có gần 40% video được đánh dấu là “chỉ dành cho người lớn”, còn tổng cộng những tài khoản dành cho trẻ vị thành niên mà WSJ tạo đã nhận được ít nhất 2800 dữ liệu video như vậy.