Sau khi Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đột ngột nới lỏng kiểm soát dịch bệnh vào cuối năm 2022, ngành du lịch toàn cầu kỳ vọng một lượng lớn người Trung Quốc sẽ háo hức đi du lịch nước ngoài, nhưng tình hình thực tế không phải vậy. Người trong ngành cho rằng đây là do việc giảm các chuyến bay quốc tế, thu nhập của người Trung Quốc giảm và quan hệ giữa ĐCSTQ và phương Tây xấu đi.

shutterstock 255682474
Du khách Trung Quốc thăm Heidelberg, Đức năm 2014. (Nguồn: Shanti Hesse/ Shutterstock)

CNBC dẫn lời ông Wolfgang Georg Arlt, Giám đốc điều hành của Viện nghiên cứu du lịch nước ngoài Trung Quốc (Chinese Outbound Tourism Research Institute) hôm 25/7 cho biết, việc thiếu các chuyến bay giá cả phải chăng và thời gian chờ đợi xin thị thực cho các chuyến du lịch nước ngoài lâu, v.v, đều làm giảm mong muốn đi du lịch nước ngoài của người dân Trung Quốc.

Báo cáo “Tình trạng du lịch năm 2023” (State of Travel 2023) của Skift Research được công bố vào tuần trước cho thấy, mặc dù ngành hàng không nội địa của Trung Quốc đã hoạt động trở lại, nhưng công suất các chuyến bay quốc tế vẫn chưa bằng một nửa so với mức trước đại dịch, giảm gần 5 triệu chỗ ngồi.

Ngoại giới ban đầu kỳ vọng rằng sau khi Trung Quốc dỡ bỏ phong tỏa, ngành du lịch ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương sẽ trở thành ngành hưởng lợi chính, nhưng theo Reuters lượng khách du lịch Trung Quốc đến Thái Lan, Singapore, Indonesia và Philippines trong tháng 5 năm nay đã giảm ít nhất 60% so với cùng kỳ năm 2019.

Chi tiêu giảm, tiêu dùng suy yếu

Trong khi nền kinh tế hậu đại dịch đang chật vật phục hồi, khách du lịch Trung Quốc đã thắt chặt hầu bao. “Do kinh tế chững lại, người Trung Quốc thận trọng hơn trong chi tiêu”, ông Arlt nói.

Trong báo cáo của Skift, du lịch là khoản mua sắm lớn thứ ba mà người Trung Quốc cho biết họ sẽ chi tiêu nhiều hơn trong năm nay — chỉ đứng sau việc ra ngoài ăn uống và chăm sóc sức khỏe. Tuy nhiên, chỉ 8% số người được hỏi cho biết họ có kế hoạch tăng chi tiêu du lịch.

Ngoài ra, tỷ lệ thất nghiệp cao kỷ lục trong giới trẻ ở Trung Quốc cũng khiến họ không thể đi du lịch. Trong khi đó, những người trẻ tuổi ở các quốc gia khác – thế hệ Y và  thế hệ Z – đang tích cực đi du lịch quốc tế.

Địa chính trị

Theo kết quả khảo sát do Morning Consult công bố vào tháng 7, kế hoạch du lịch của người dân Trung Quốc tới những nơi khác, đặc biệt là Mỹ, đã giảm sút.

Mối quan hệ đang xấu đi giữ Trung Quốc và phương Tây cũng gây tổn hại cho ngành du lịch. Ông Scott Moskowitz, một nhà phân tích cao cấp tại Morning Consult, cho rằng địa chính trị là một trong hai yếu tố chính đằng sau sự sụt giảm du lịch của Trung Quốc.

Ông Moskowitz cho biết: “Mặc dù các chuyến bay đến Trung Đông và Bắc Phi đã phục hồi đáng kể so với trước khi xảy ra dịch, thì các chuyến bay đến Bắc Mỹ, đặc biệt là Mỹ và Canada đã phục hồi ở mức hạn chế nhất.” “Đây là do mối quan hệ xấu đi giữa Trung Quốc (ĐCSTQ) với phương tây gây ra.”

Ông cho biết, cuộc chiến ở Ukraine đã làm trầm trọng thêm các vấn đề du lịch quốc tế, bởi vì các hãng hàng không Bắc Mỹ không thể bay qua không phận Nga, khiến các chuyến bay giữa Mỹ và Trung Quốc trở nên dài hơn và đắt đỏ hơn.

Tuy nhiên, các hãng hàng không Trung Quốc có thể bay qua không phận Nga và đến Mỹ, ông cho rằng điều này khiến cho các hãng hàng không phương Tây càng không muốn khôi phục lại tuyến bay có sức cạnh tranh yếu hơn so với hãng hàng không Trung Quốc.

Tuy nhiên mặc dù vậy, sở thích đi du lịch nước ngoài của người Trung Quốc vẫn đang tăng lên. Theo dữ liệu của Morning Consult, mặc dù người Trung Quốc không đi du lịch nước ngoài nhiều vào năm 2023, nhưng kể từ năm ngoái, số lượng người Trung Quốc cho biết muốn ra nước ngoài du lịch đã tăng lên gấp đôi, từ 28% đến 52%.

Điều này phù hợp với báo cáo của Skift, báo cáo này cho thấy 50% du khách Trung Quốc cho biết họ có kế hoạch đi du lịch nước ngoài trong 12 tháng tới.