Tâm lý găm giữ USD tiếp tục gây ra sự thiếu hụt cục bộ ngoại tệ, đẩy tỷ giá USD lên cao. Khoảng cách tỷ giá ngân hàng và thị trường tự do đã thu hẹp còn xấp xỉ 250 đồng.

ty gia

Ảnh minh họa. Nguồn tapchitaichinh.vn

Ghi nhận vào lúc 15h20 ngày 16/4, tỷ giá niêm yết tại Vietcombank tăng thêm 118 đồng/USD ở cả hai chiều so với ngày hôm trước, lên mức 24.978 đồng/USD (mua vào) và 25.348 đồng/USD (bán ra).

Cùng thời điểm, trên thị trường tự do, USD được mua vào ở mức 25.470 đồng (tăng 20 đồng), bán ra ở mức 25.600 đồng/USD (tăng 50 đồng).

Như vậy, khoảng cách tỷ giá ngân hàng và thị trường tự do đã thu hẹp còn xấp xỉ 250 đồng/USD, thấp hơn so với hồi đầu tháng 3 là 800 đồng/USD.

Tình trạng thiếu hụt ngoại tệ bắt đầu xảy ra từ hồi tháng 5/2023 khi Fed nâng lãi suất chính sách lên đỉnh cao chưa từng có (trên 5%) và tiếp tục duy trì cho đến nay. Ngược với chiều tăng của lãi suất tiền USD trên trường thế giới, nhà điều hành Việt Nam vẫn áp dụng chính sách quản lý USD hà khắc (0% lãi suất, ép bán USD khi về tài khoản,…) song song với chính sách lãi suất VND thấp kỷ lục (xấp xỉ 3%).

Chênh lệch lãi suất tạo thành tấm chắn ngăn cho đồng USD không đi vào Việt Nam. Doanh nghiệp xuất khẩu ghim giữ USD ở Ngân hàng nước ngoài để kinh doanh tài chính.

Đồng thời, chính sách tiền giá rẻ thúc đẩy các quỹ ngoại liên tục bán ròng, rút vốn trên thị trường chứng khoán tạo một dòng ngoại hối chảy ngược ra ngoài. Từ tháng 5/2022, các quỹ ngoại đã rút ròng khoảng 1,6 tỷ USD.

Trong khi đó, nhu cầu nhập khẩu thường xuyên, áp lực trả nợ nước ngoài không ngừng gây áp lực lên tỷ giá.

Từ đầu năm, NHNN đã chủ động phát hành tín phiếu để hút tiền về với mục đích cân bằng tỷ giá. Tuy nhiên đợt phát hành tháng 3 đã trở nên kém hiệu quả, do động thái này chỉ kiềm chế các ngân hàng bớt đầu cơ tỷ giá thôi chứ không giải quyết được vấn đề cốt lõi là thiếu ngoại tệ.

Tác động của các đợt phát hành trái phiếu gần đây còn tạo ra dòng tiền chạy vòng quanh trong hệ thống ngân hàng (ngân hàng huy động lãi suất thấp mua tín phiếu lãi suất cao của NHNN).

Cuối cùng thì tỷ giá USD ngân hàng vẫn buộc phải tăng lên, tiến gần hơn với tỷ giá thị trường tự do.

Nguyên Hương