Hôm thứ Ba (ngày 27/7), tại phiên điều trần của Ủy ban Lập pháp – Hành pháp về Trung Quốc của Quốc hội Mỹ (CECC), các dân biểu lưỡng đảng đều thất vọng và chỉ trích các nhà tài trợ Coca-Cola, Visa, Airbnb… cho Thế vận hội Mùa đông Bắc Kinh 2022, vì họ đã từ chối lên án tội ác diệt chủng của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) nhằm bảo toàn lợi nhuận của mình ở quốc gia này.

shutterstock 408315103
Thế vận hội Mùa đông Bắc Kinh 2022 (Ảnh: Shutterstocks)

Các công ty lớn của Mỹ tham gia phiên điều trần bao gồm Coca-Cola, Intel, Visa, Procter & Gamble và Airbnb. Họ đều là những nhà tài trợ lớn cho Thế vận hội Olympic.

Dân biểu quốc hội lưỡng đảng tại phiên điều trần của CECC lên tiếng, trừ khi chính quyền Trung Quốc thay đổi hướng đi về vấn đề nhân quyền ở Tân Cương và Hồng Kông, nếu không các công ty tài trợ cho Thế vận hội mùa đông Bắc Kinh 2022 sẽ trở thành đồng lõa vi phạm nhân quyền của ĐCSTQ.

Dân biểu đảng Cộng hòa Chris Smith cho biết tại một phiên điều trần của CECC rằng các nhà tài trợ này cần phải điều hòa “cam kết bề ngoài đối với nhân quyền” với việc tài trợ cho một Thế vận hội mà nước chủ nhà đang “tích cực vi phạm nhân quyền”.

Ông Smith đã hỏi tất cả các lãnh đạo đại diện cho các công ty tài trợ tham dự phiên điều trần rằng “Sau khi biết về ‘Thế vận hội diệt chủng’ ở Bắc Kinh, Thế vận hội mùa đông (2022 Bắc Kinh) có nên được chuyển đến một quốc gia và thành phố khác không?”. Lãnh đạo các công ty này từ chối bình luận, hoặc nói rằng họ không chịu trách nhiệm trong việc lựa chọn địa điểm. 

“Chúng tôi sẽ không đưa ra quyết định về địa điểm đăng cai này. Chúng tôi ủng hộ và theo sát các vận động viên ở bất cứ nơi nào họ thi đấu”, ông Paul Lalli, Phó chủ tịch toàn cầu về nhân quyền của Coca-Cola trả lời.

Phó chủ tịch cấp cao về chiến lược tài trợ toàn cầu, Visa Corporation Andrea Fairchild nói: “Chúng tôi không chịu trách nhiệm về việc lựa chọn địa điểm.”

Nghị sĩ Smith không hài lòng với câu trả lời trên, ông cảnh báo rằng nếu những công ty lớn này làm ngơ trước những vi phạm nhân quyền của ĐCSTQ thì sẽ khuyến khích ĐCSTQ tiếp tục làm những điều này. Việc các doanh nghiệp tham gia Thế vận hội thực sự giúp ích cho lợi ích của chính quyền ĐCSTQ. Họ sẽ sử dụng Thế vận hội như một nơi để biểu diễn mô hình quản trị của mình và nói với mọi người rằng ngay cả khi phạm tội ác như diệt chủng, cũng sẽ không làm ảnh hưởng hoạt động thương mại của họ.

Một Dân biểu Đảng Cộng hòa khác, ông Tom Cotton đã hỏi các công ty lớn này: “Hãy để tôi hỏi quý vị một câu hỏi đơn giản. Quý vị có đồng ý với những gì chính quyền Trump và chính quyền Biden nói, đó là Trung Quốc (ĐCSTQ) diệt chủng người Duy Ngô Nhĩ không?”

Ông David Holyoke, người đứng đầu đối tác Thế vận hội và Paralympics của Airbnb, trả lời: “Với tư cách là một doanh nghiệp, nhân quyền là giá trị và nguyên tắc cốt lõi của chúng tôi. Chúng tôi phải để câu hỏi này cho Chính phủ Hoa Kỳ hoặc các chuyên gia khác có trình độ hơn chúng tôi trả lời.”

Khi được hỏi về quyết tâm của Chính phủ Hoa Kỳ đối với tội ác diệt chủng người Duy Ngô Nhĩ và các dân tộc thiểu số Hồi giáo khác của ĐCSTQ, thì chỉ có ông Steve Rodgers, phó chủ tịch điều hành kiêm cố vấn chung của Intel, nói rằng ông tin vào luận điểm này.

“Tôi đã đọc báo cáo của Bộ Ngoại giao. Tôi đã nghiên cứu nó, và tôi tin kết luận của nó.”

Lãnh đạo các công ty khác cho biết họ tôn trọng kết luận của Chính phủ Hoa Kỳ, nhưng sẽ không bình luận về vấn đề này.

Thượng nghị sĩ Cộng hòa Hoa Kỳ Tom Cotton nói: “Rõ ràng, mỗi người trong số các bạn, ngoại trừ ông Rodgers, đều được cử đến đây với lệnh không được nói bất cứ điều gì có thể xúc phạm ĐCSTQ.” Ông Cotton gọi lời khai tại phiên điều trần là “thảm hại và đáng hổ thẹn”.

Dân biểu đảng Dân chủ Tom Malinowski đã khiển trách ông David Holyoke, người đứng đầu đối tác Thế vận hội và Paralympics của Airbnb vì đã không thẳng thắn hơn trong việc chỉ trích chính quyền Trung Quốc đã ngăn cản người Duy Ngô Nhĩ và người Tây Tạng lấy hộ chiếu và thẻ căn cước khiến họ không được tự do đi lại và đăng ký vào khách sạn.

“Ở Trung Quốc, chúng tôi bắt buộc phải tuân theo luật pháp và quy định của địa phương”, ông Holyoke nói và nói thêm rằng “nhân quyền là cốt lõi đối với các giá trị của chúng tôi”.

Dân biểu Malinowski nói: “Ông đang hoàn toàn miễn cho mình trách nhiệm vì đã đồng lõa trong việc tiếp tay phân biệt đối xử.”

Khi Dân biểu Malinowski liên tục hỏi liệu Coca-Cola có lên án cụ thể bất kỳ hành vi lạm dụng người Duy Ngô Nhĩ nào của chính quyền Trung Quốc hay không, Phó Chủ tịch Nhân quyền Toàn cầu của Coca-Cola, ông Lalli nói: “Chúng tôi tôn trọng tất cả các quyền con người” nhưng không đề cập đến Trung Quốc (ĐCSTQ) trong câu trả lời của mình.

Dân biểu Malinowski chỉ ra rằng Coca-Cola sẵn sàng lấn sâu vào chính trường Hoa Kỳ và lên án những hạn chế về quyền biểu quyết ở bang Georgia quê hương của họ, nhưng sẽ không chỉ trích chính quyền Trung Quốc.

“Ông sợ họ, nhưng ông không sợ những người chỉ trích ở Hoa Kỳ. Tôi nghĩ điều đó thật đáng xấu hổ”, dân biểu Malinowski nói với ông Lalli, đồng thời nói thêm rằng việc Coca-Cola từ chối chỉ trích Bắc Kinh là “hoàn toàn rõ ràng” vì sợ bị tổn hại đến lợi nhuận của họ ở Trung Quốc.

Dân biểu Malinowski cũng cộng tác với Dân biểu Đảng Cộng hòa Michael Waltz cùng đưa ra một sửa đổi lưỡng đảng vào ngày 27/7, trong đó yêu cầu cấm bất kỳ khoản tài trợ nào cho các quan chức Hoa Kỳ tham dự Thế vận hội Mùa đông Bắc Kinh như một sự đáp lại ngoại giao chống lại các vi phạm nhân quyền của ĐCSTQ.

Dân biểu Waltz cũng đưa ra một đề xuất có tên “Đạo luật về trách nhiệm tài trợ cho Thế vận hội mùa đông Bắc Kinh” vào tháng 5 năm nay, trong đó yêu cầu Chính phủ liên bang Hoa Kỳ cấm ký các thỏa thuận hợp tác với bất kỳ công ty nào tài trợ cho Thế vận hội Mùa đông Bắc Kinh trong bốn năm tới.

Mộc Lan (t/h)

Xem thêm: