Ngày 10/7, Thị trưởng Adams và cố vấn pháp lý của thành phố đã thông báo đệ đơn kiện lên tòa án liên bang nhắm vào 4 công ty ở New York kinh doanh bất hợp pháp thuốc lá điện tử loại dùng một lần, gây nguy hiểm cho sức khỏe của giới trẻ. Nơi sản xuất chính được đặt tại Thâm Quyến – Trung Quốc.

id14031997 167386 600x400 1
Trong một cuộc họp báo ngày 10/7, Thị trưởng Adams của New York phát biểu: “Không có gì quan trọng hơn sức khỏe của những người trẻ tuổi, chúng tôi sẽ không khoanh tay đứng nhìn họ tiếp tục đầu độc con cái chúng tôi”. (Nguồn ảnh: Ed Reed/Mayoral Photography Office).

Thị trưởng Adams tuyên bố rằng những sản phẩm này có chứa nicotin, một chất hóa học độc hại và gây nghiện cao, đặc biệt có hại cho tinh thần và thể chất người hút.

Cố vấn pháp luật Sylvia O. Hinds-Radix của Thành phố New York cho biết vụ kiện là một bước thực thi quan trọng đối với các nhà phân phối nhằm ngăn chặn hành vi bất hợp pháp này.

Thuốc lá điện tử là thiết bị mô phỏng hút thuốc bằng cách đun nóng chất lỏng để tạo ra hơi cho người dùng hít vào. Chất lỏng thuốc lá điện tử thường chứa nicotin, glycerin, propylene glycol và nhiều hương vị khác nhau. Nicotin là chất độc hại và gây nghiện cao, có thể có tác động tiêu cực nghiêm trọng đến sự phát triển não bộ và sức khỏe thể chất của thanh thiếu niên. Hương liệu là cách để thu hút giới trẻ dùng, thường có các hương vị như trái cây, kẹo hoặc món tráng miệng, khiến thuốc giống như món ăn vặt vô hại.

Theo cáo trạng, FDV và các nhà sản xuất chính của thuốc lá điện tử này xuất phát chủ yếu ở Trung Quốc: Công ty Weibaoli Thâm Quyến có trụ sở tại Số 6099 Đại lộ Bảo An thành phố Thâm Quyến Tỉnh Quảng Đông – Trung Quốc, mã bưu chính 518000; Công ty thuốc lá điện tử DS (Ds Vaping) Thâm Quyến có trụ sở tại tầng 10 của Tòa nhà B5-1 khu Thương mại Tuấn Phong tại đường Phúc Vĩnh Trùng Khánh thành phố Thâm Quyến; Công ty Công nghệ IVPS Thâm Quyến có trụ sở tại Số 101, Tòa nhà B8, Số 2, khu Lvyu, phố Ngọc Đường quận Quang Minh mới – Thâm Quyến.

Bản cáo trạng cáo buộc các nhà sản xuất Trung Quốc này đã bán và vận chuyển sản phẩm trực tiếp hoặc thông qua trung gian cho nhà phân phối chính hoặc nhà phân phối lẻ tại Mỹ. Một số nhà phân phối, chẳng hạn như bị cáo Magellan Technology Inc., bán trực tiếp cho công chúng thông qua các cửa hàng truyền thống hoặc các trang web trên Internet.

Theo cáo buộc, hầu hết thuốc lá điện tử cung cấp hàm lượng nicotin vượt xa so với thuốc lá truyền thống – một số có hàm lượng lên tới tương đương 175 – 350 điếu. Các công ty đã tận dụng sở thích hương vị và bao bì hoạt hình của trẻ em để tiếp thị thuốc lá điện tử có nồng độ nicotin cao.

Tương tự xu thế chung tại Mỹ, mức tiêu thụ thuốc lá điện tử ở các trường học New York đã tăng lên trong những năm gần đây. Khảo sát năm 2019 về các hành vi rủi ro ở thanh thiếu niên cho thấy 15,2% học sinh trung học công lập và 6,7% học sinh trung học cơ sở công lập đã hút thuốc lá điện tử.

Để đối phó tình hình, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) từ tháng 1/2020 đã cấm các sản phẩm thuốc lá điện tử có hương vị, tiểu bang New York và Thành phố New York đã ban hành các lệnh cấm tương tự đối với việc bán bất kỳ sản phẩm thuốc lá điện tử nào.

Ngoài ra, “Đạo luật ngăn chặn buôn bán thuốc lá” của liên bang Mỹ cũng quy định rằng mọi sản phẩm thuốc lá điện tử không được bán dưới mọi hình thức trừ khi chúng đáp ứng tất cả các yêu cầu pháp lý tại khu vực muốn bán.

Tuy nhiên, bất chấp những quy định này, một số công ty vẫn tiếp tục bán bất hợp pháp ở Thành phố New York thuốc lá điện tử dùng một lần có hương vị. Các bị cáo trong vụ kiện ngày 10/7 bao gồm:

(1) Magellan Technology Inc.: Công ty này sở hữu nhãn hiệu thuốc lá điện tử dùng một lần Hyde, trực tiếp bán các sản phẩm này thông qua trang web của họ và đưa tới người dân Thành phố New York.

(2) Demand Vape: Là công ty con của công ty Magellan Technology và là một trong những nhà phân phối thuốc lá điện tử lớn nhất tại Mỹ, cung cấp khoảng 30.000 sản phẩm và bán trực tuyến cho khoảng 5.000 nhà bán lẻ trên toàn quốc. Trang web của công ty trưng bày rất nhiều loại thuốc lá điện tử dùng một lần có hương vị đã bị FDA cấm.

(3) Mahant Krupa 56 LLC hoặc Nhà phân phối Empire Vape: Là nhà bán buôn thuốc lá điện tử dùng một lần, sở hữu hoặc có liên kết với hàng chục cửa hàng bán lẻ ở New York và ít nhất 13 tiểu bang tại Mỹ.

(4) Star Vape: Công ty phân phối và bán FDV (thiết bị cung cấp nicotin điện tử) và thuốc lá điện tử với nhiều hương vị khác nhau trên cơ sở bán buôn và bán lẻ tại Thành phố New York.

Bản cáo trạng tuyên bố việc thanh thiếu niên sử dụng các thiết bị phân phối nicotin điện tử có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và tinh thần của họ. Chất nicotin trong các sản phẩm này có thể ảnh hưởng đến sự phát triển trí não của thanh thiếu niên, làm tăng cảm giác thèm muốn các chất gây nghiện khác và giảm khả năng kiểm soát xung động, khả năng tập trung và nhận thức, cũng như gây rối loạn tâm trạng. Ngoài ra, các hóa chất khác trong thuốc lá điện tử cũng có thể gây tổn thương hệ hô hấp của thanh thiếu niên. Năm 2019 nước Mỹ xảy ra hàng loạt trường hợp tổn thương phổi liên quan đến thuốc lá điện tử khiến hàng ngàn người phải nhập viện, trong đó hàng chục người tử vong, không ít trường hợp liên quan đến việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử có chứa cần sa.

Thành phố đang yêu cầu tòa án ra lệnh cho các công ty ngừng bán hàng bất hợp pháp của họ, ngoài ra phải bồi thường thiệt hại cũng như áp đặt khoản tiền phạt hàng triệu USD.

Chủ tịch Kent Sopris của Hiệp hội các cửa hàng tiện lợi New York bày tỏ ủng hộ động thái của Tòa thị chính thành phố nhằm trấn áp thuốc lá điện tử có hương vị dùng một lần. Ông nói: “Tràn ngập thuốc lá điện tử có hương vị sử dụng một lần xâm nhập bất hợp pháp vào đất nước chúng ta đang đe dọa cộng đồng của chúng ta, gây hại cho các nhà bán lẻ và cửa hàng tiện lợi hợp pháp tuân thủ luật pháp”.

Ông hoan nghênh chiến lược pháp lý do nhóm của Thị trưởng đưa ra, “Đây là trường hợp đầu tiên trên toàn quốc ngăn chặn thảm họa này, qua đó để khiến những sản phẩm nguy hại tránh xa tầm tay của trẻ em chúng ta. Các nhà lãnh đạo địa phương như Thị trưởng Adams đã thể hiện vai trò lãnh đạo, thực thi luật mà nhiều cơ quan quản lý nhà nước và FDA chưa làm được”.