Ông Lại Thanh Đức, ứng viên tổng thống Đài Loan đang dẫn đầu trong các cuộc thăm dò dân ý gần đây, viết bài bình luận đăng trên Wall Street Journal hôm thứ Tư (5/7) tuyên bố rằng ông có thể giữ mối quan hệ tốt với Trung Quốc nếu được đắc cử, tái khẳng định sẵn sàng đàm phán không cần điều kiện trước, đồng thời cũng cam kết thúc đẩy quốc phòng.

Ông Lại Thanh Đức là phó tổng thống của chính quyền Thái Anh Văn tại Đài Loan và đang là ứng viên tổng thống 2024 của Đảng Dân Tiến cầm quyền. Thời gian qua, ông Lại liên tục dẫn đầu ở hầu hết các cuộc thăm dò dân ý trước cuộc bầu cử tổng thống Đài Loan sẽ diễn ra vào tháng Một sang năm.

Ông Lại Thanh Đức được Đảng Dân Tiến đề cử làm ứng viên tổng thống thay bà Thái Anh Văn vì luật Đài Loan giới hạn hai nhiệm kỳ tổng thống nên bà Thái không thể tái tranh cử.

Trong bài bình luận trên Wall Street Journal, ông Lại cho biết bất chấp những thách thức quân sự và kinh tế từ Trung Quốc, trong đó có những đợt xâm nhập hàng không vào Đài Loan gần như hàng ngày, thì những ưu tiên hàng đầu của ông vẫn là thực dụng và nhất quán.

Tôi sẽ ủng hộ nguyên trạng xuyên eo biển vốn là lợi ích tốt nhất cho cả Cộng hòa Trung Hoa (tên chính thức của Đài Loan) và cộng động quốc tế. Tôi sẽ không bao giờ loại trừ khả năng đối thoại không cần điều kiện trước, dựa trên các nguyên tắc có đi có lại và tôn trọng phẩm giá”, ông Lại nói thêm.

Ông Lại cũng cam kết ông sẽ tiếp tục kế hoạch của Tổng thống Thái Anh Văn về thúc đẩy quốc phòng Đài Loan, chẳng hạn như tăng chi tiêu cho quân đội. Ông nói thêm rằng những biện pháp này sẽ giảm rủi ro chiến tranh với Trung Quốc.

Tôi sẽ theo đuổi hợp tác lớn hơn với các đối tác và đồng minh, đặc biệt là trong lĩnh vực huấn luyện, tái cấu trúc lực lượng vũ trang, dân quân tự vệ và chia sẻ thông tin”, ông Lại viết trong bài bình luận.

Ông Lại dự kiến sẽ thăm Mỹ vào tháng tới, theo một số nguồn tin ngoại giao. Các ứng viên tổng thống Đài Loan trước các cuộc tổng tuyển cử thường có truyền thông thăm Mỹ để thảo luận về nghị trình chính sách của họ trong tương lai.

Mỹ là đối tác quốc tế và nhà cung cấp vũ khí quan trọng nhất của Đài Loan. Washington không có quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Bắc từ năm 1979, nhưng vẫn duy trì các mối quan hệ phi chính thức theo Đạo luật Quan hệ Đài loan được quốc hội Mỹ thông qua năm 1979.

Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn cầm quyền từ năm 2016 và đã nhiều lần đề nghị đối thoại với Trung Quốc nhưng đã bị khước từ. Bắc Kinh nhìn nhận bà Thái là phần tử ly khai vì bà không chấp nhận quan điểm của Trung Quốc rằng Đài Loan và Trung Quốc là một phần của “một Trung Quốc”. Bà Thái nói rằng chỉ có người dân Đài Loan mới có thể quyết định tương lai của họ.

Ông Lại Thanh Đức năm 2018 khi đang làm thủ tướng Đài Loan đã làm Trung Quốc tức giận khi nói với quốc hội rằng ông là “công nhân độc lập Đài Loan” và rằng lập trường của ông là Đài Loan là quốc gia độc lập có chủ quyền – một quan điểm mà Bắc Kinh luôn xem là lằn ranh đỏ.

Cả bà Thái và ông Lại đều nói rằng Cộng hòa Trung Hoa (tên chính thức của Đài Loan) đã là một quốc gia độc lập rồi, bất chấp hiện nay chỉ có 13 nước chính thức công nhận và đặt quan hệ ngoại giao cấp nhà nước với Đài Loan.