Ngày 19/12 trên nền tảng mạng xã hội X bên ngoài Trung Quốc bất ngờ bùng nổ tin đồn cựu Phó Thủ tướng Lưu Hạc của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã bị bắt. Trong lúc này, việc hình ảnh cựu Thủ tướng Ôn Gia Bảo liên tục xuất hiện khiến dư luận Trung Quốc càng tin vào tin đồn là có cơ sở.

Luu Hac 1
Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos. (Ảnh chụp màn hình video)

Những hình ảnh công bố trực tuyến cho thấy, vợ của cựu Thủ tướng Ôn Gia Bảo là bà Trương Bội Lị (Zhang Beili) và vợ cựu Bộ trưởng Bộ Địa chất và Tài nguyên Khoáng sản Chu Huấn (Zhu Xun) ngồi giữa ghế sofa, ông Ôn Gia Bảo và ông Chu Huấn ngồi hai bên; ông Ôn Gia Bảo tóc bạc, hơi gầy, mỉm cười khi chụp ảnh.

Một số nhà phân tích thời sự cho rằng sự xuất hiện của ông Ôn Gia Bảo vào thời điểm này mang nhiều hàm ý, đặc biệt là khi ĐCSTQ không bác bỏ hay thừa nhận tin đồn về việc ông Lưu Hạc bị bắt, cho rằng việc ông Ôn Gia Bảo “được sắp xếp phải xuất hiện”.

Những bình luận cũng cho hay, cựu Thủ tướng Ôn Gia Bảo khi chuyên trách vấn đề kinh tế vốn có tư tưởng cải cách cởi mở, trong khi ông Lưu Hạc cũng là chuyên gia về kinh tế và được biết đến là cố vấn tài chính của ông Tập Cận Bình, do đó nghi ngờ việc bố trí cho ông Ôn xuất hiện có hàm ý trấn an phe cải cách kinh tế!?!

On Gia Bao
Cựu Thủ tướng ĐCSTQ Ôn Gia Bảo. (Ảnh: MXH)

Lần xuất hiện tiếp theo là vào hôm 23/12, ông Ôn Gia Bảo đi Bát Bảo Sơn dự tang lễ giáo sư Giang Bình – cựu Hiệu trưởng Đại học Khoa học Chính trị và Pháp luật Trung Quốc. Lần này ông đi cùng các cựu quan chức: Thủ tướng Chu Dung Cơ, Chủ tịch Nhân đại (Quốc hội) Trương Đức Giang, Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị Lật Chiến Thư, Bí thư Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương Ngô Quan Chính…

Ông đi dâng hoa tang lễ này là chủ động hay bị động? Là nhân vật chính dẫn đoàn hay tư cách bình thường? Có phân tích cho rằng ông Giang Bình trước đây chức vụ chỉ là hiệu trưởng, nhưng cái chết của ông đã được chú ý từ cả bộ máy chính phủ và công chúng, trở thành một sự kiện quy mô lớn khác sau cái chết bất ngờ của cựu Thủ tướng Lý Khắc Cường. Dù ông Giang Bình được nhiều người ví là “lương tâm của luật pháp Trung Quốc”, nhưng trong bối cảnh ĐCSTQ đang kiểm soát chặt chẽ tình hình xã hội, việc các quan chức cấp cao của Trung Nam Hải có thể đồng loạt “ra mặt” thì rõ ràng có vấn đề không hợp lý.

Hơn nữa, một người nổi tiếng dũng cảm nói lên sự thật như giáo sư Giang Bình luôn bị giới chức cầm quyền không ưa và muốn đàn áp, hồi sau biến cố Thiên An Môn ngày 4/6 ông từng bị cách chức hiệu trưởng vì lên tiếng ủng hộ kháng nghị hợp pháp của sinh viên, làm sao ông ấy có thể chấp nhận những người như Trương Đức Giang và Ngô Quan Chính đến dâng hoa viếng? Không lẽ họ bị sắp xếp cho đi cùng ông Ôn Gia Bảo làm nền để làm mọi chuyện trở nên mù mờ?

So với đa số lãnh đạo Trung Nam Hải thì ông Ôn Gia Bảo được cho là người hướng theo chính sách cởi mở, được lòng người, nhưng ông khá kín tiếng, sau khi nghỉ hưu thì hiếm khi ông xuất hiện, thường không chủ động ra ngoài. Nếu thực sự ông được sắp xếp phải xuất hiện thì ấn tượng đầu tiên của công luận có thể sẽ là chính quyền đang cố gắng lấy lòng những người phe cải cách cởi mở, nguyên nhân vì tình hình kinh tế Trung Quốc hiện đang bi đát, muốn mượn hình ảnh ông Ôn Gia Bảo để thể hiện thiện chí?

Theo phân tích của nhà bình luận Trần Phá Không (Chen Pokong), việc khi cựu Thủ tướng Lý Khắc Cường qua đời không thấy ông Ôn Gia Bảo xuất hiện, nhưng hiện nay lại bất ngờ thường xuyên xuất hiện, có thể là chính quyền đang cố gắng thu hút và chuyển hướng sự chú ý liên quan đến tin đồn ông Lưu Hạc bị bắt, vấn đề trọng tâm mà giới chức quan tâm nhất lúc này là phải chuyển hướng sự chú ý của công luận về tin đồn của ông Lưu Hạc. Ông Trần Phá Không nói: “Vì vậy, tôi nghĩ sự xuất hiện của Ôn Gia Bảo chủ yếu là để lợi dụng danh tiếng của ông ta, có thể cố gắng lợi dụng dùng hình ảnh một nhà cải cách và một trưởng lão chính trị…”.

Một số cư dân mạng cho rằng việc ông Ôn xuất hiện để “dựng cảnh” cho thấy có hai điều chắc chắn: Nền kinh tế Trung Quốc đang có vấn đề đặc biệt nguy hiểm; thứ hai, có vấn đề với Chính phủ, ví dụ như vấn đề tình hình nhân sự…  Ngoài ra cũng có bình luận cho rằng ĐCSTQ thường dùng thủ đoạn khó lường, sẽ không ngạc nhiên chút nào nếu đầu năm mới ĐCSTQ bất ngờ thông báo ông Lưu Hạc bị phát bệnh tim.