Một giáo sư viết thư cho cô con gái vừa thi đỗ đại học! Trong thư ông đề xuất cho con gái 9 điều, bao hàm đạo đức, thực tiễn, hành thiện, đọc sách, chuyên ngành, tri thức và tình yêu. Nội dung của bức thư như sau:

shutterstock 1124761760
(Ảnh: Shutterstock)

“Con yêu, thời gian thấm thoắt thoi đưa, mới ngày nào con còn ê a tập nói, chập chững bước đi trong sân nhà, mà nay đã trở thành chuyện xưa lắm rồi. Chẳng biết con đã lớn tự khi nào, chớp mắt con đã thi vào đại học. Theo lý mà nói, 18 tuổi là đã trưởng thành, lẽ ra cha không cần lo lắng gì về con nữa.

Chỉ là từ khi con sinh ra tới nay, chưa từng rời xa ngôi nhà này, cha lại thường lo rằng con ở ngoài không biết chăm sóc tốt cho bản thân mình. Con nói rằng con không hy vọng sẽ học đại học tại địa phương, điều này cha hiểu, cha cũng ủng hộ con. Bên ngoài là trời cao biển rộng, con có thể thỏa sức vùng vẫy.

Con rất ghét nghe những lời giáo điều, nhưng nhân dịp con đi học xa, cha vẫn phải nhắc nhở vài câu, chưa hẳn đã hữu ích cho con, nhưng lại là niềm an ủi dành cho cha.

Đạo đức là điều thực tế, lương thiện không chỉ lưu giữ trong tâm

Hãy làm một người có đạo đức, lời này cũng không có gì mới mẻ, cha chủ yếu muốn nói về vấn đề thực hiện như thế nào.

Con còn nhớ có lần ngồi xe buýt, cha đã chủ động nhường ghế cho một cụ già. Lúc đó con và chị Quân có nói rằng không ngờ cha lại nhường chỗ cho người khác. Cha hỏi các con rằng thầy cô có dạy các con như vậy không? Các con nói là có, chỉ là khi làm như vậy vẫn cảm thấy có đôi chút ngại ngần.

passengers 1150043 640
(Ảnh: Pixabay)

Cha hiểu tâm lý này ở những người trẻ. Lần đầu tiên khi giúp đỡ người khác, cha cũng để tâm tới ánh mắt xung quanh. Giờ ngẫm lại, cha thấy căn bản không cần bận tâm. Một việc tốt, không vì tư lợi cá nhân, hà cớ chi phải lo lắng, sợ người đời bàn tán. Trong cuộc sống có rất nhiều việc nhỏ chẳng tốn mấy công sức, đây cũng là một cách hành thiện.

Khi con có thể giúp đỡ người khác, thì đừng bủn xỉn. Thế giới sẽ trở nên tốt đẹp hơn vì những nghĩa cử nhỏ bé của con. Cha đã từng chịu ơn của người khác, nên cha hiểu được đạo lý cần báo đáp xã hội.

Chọn chuyên ngành chính là chọn đam mê, đừng dùng tiêu chuẩn lợi ích mà đo lường 

Chuyên ngành tốt hay xấu chỉ là tương đối. Chuyên ngành tốt hôm nay không đồng nghĩa sẽ luôn tốt đẹp. Đừng dùng lợi ích mà đo lường tốt xấu. Dẫu chuyên ngành nổi tới đâu, khoa mạnh thế nào mà con không thích thì cũng chẳng có nghĩa lý gì. Hứng thú mới là tiêu chuẩn ổn định, lợi ích chẳng thể bền lâu. Được làm việc mình thích, được đọc sách mình muốn là sự hưởng thụ lớn trong cuộc đời. Hãy chọn thứ con thích, học điều con đam mê, khi ấy công việc mới mang lại nhiều niềm vui hơn, cuộc sống mới chất lượng hơn.

Dẫu là chuyên ngành nào, chỉ cần học đủ là được, không cần phải lo tới việc giành được điều người khác từng có. Cũng giống như du ngoạn vậy, chỉ cần đi đủ xa, sẽ có thể nhìn thấy những phong cảnh mà người khác chẳng thể gặp. Xã hội nhân loại không ngừng phát triển, chuyên ngành được phân công ngày càng chi tiết hơn, nhưng chẳng thể rạch ròi như thể nước sông không phạm nước giếng. Mỗi chuyên ngành đều có một cách giải thích khác nhau về thế giới, nghiên cứu càng sâu rộng thì trí huệ càng nhiều.

Tri thức giúp con người có nhiều cơ hội hơn

“Thuyết đi học vô ích” là có tồn tại, cũng có những người không học hành nhưng lại có thể phát tài lớn. Nhưng những trường hợp cá biệt này chẳng thể mang tính đại biểu, hiện tượng phổ biến mới có sức thuyết phục.

Những người có một chút tri thức cũng đều biết rằng, dẫu dùng tiền bạc đo lường, thì tác dụng của tri thức cũng không thể coi nhẹ. Nếu không phải vậy thì vì sao những công ty đa quốc gia lại vô cùng coi trọng nhân tố trí lực đến thế.

Thư của bố
(Ảnh: Pixabay)

Chỉ cần làm một phép thống kê đơn giản, con sẽ phát hiện ra rằng tri thức và thu nhập có mối liên hệ chính đáng tới nhau. Đi học liệu có ích hay không, quan trọng là cách con đối đãi thế nào, không thể chỉ dùng tiền bạc mà đo lường. Tri thức sẽ giúp con người có nhiều khả năng hơn.

Tri thức quyết định khí chất, ý vị, tầm nhìn, trình độ thưởng thức, giá trị quan của một người. Những điều này là nhân tốt then chốt ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng cuộc sống. Bởi lẽ đó là kết quả của sự tôi rèn, hun đúc, không thể trao đổi bằng tiền.

Sau khi con tốt nghiệp đại học, nếu con có thể nhận thức được rằng còn có rất nhiều cách sống có ý nghĩa, con sẽ thấy rằng học đại học không phải là điều vô ích.

Hãy đọc những cuốn sách kinh điển, bởi đó là sản vật được chắt lọc bởi thời gian

Điểm khác biệt lớn nhất giữa đại học và trung học phổ thông là con sẽ được tự do hơn rất nhiều. Cha hy vọng rằng con có thể tận dụng tốt khoảng thời gian tự do hiếm có này để đọc sách nhiều hơn.

Rất nhiều người trẻ ngày nay không thích đọc sách, họ có thể giành rất nhiều thời gian dạo phố, mua sắm trên mạng, chơi điện tử, nói chuyện trực tuyến… nhưng lại không chịu dành thời gian tĩnh tâm đọc sách. Cha từng viết một biểu ngữ rằng: “Nhân lúc còn trẻ, hãy đam mê sách dẫu chỉ một lần.”

book 759873 640
(Ảnh: Pixabay)

Cha nhấn mạnh là tranh thủ lúc đang còn trẻ, sau này khi đã bước ra ngoài xã hội rồi con sẽ biết rằng có thể dành được thời gian đọc sách quả thực không phải là một chuyện dễ dàng. Cha cũng nhấn mạnh rằng cần đọc sách tốt, có một số sách quả thực có thể hại người, bởi tư tưởng nghèo nàn, nội dung dung tục của nó. Đọc sách cũng giống như kết bạn vậy, phải cẩn trọng, không phải điều thiện thì không nên tiếp xúc.

Một cách đơn giản là hãy đọc những cuốn sách kinh điển đã qua sự gạn lọc của thời gian và được độc giả chứng nhận. Một cuốn sách sở dĩ có thể trở thành kinh điển chắc chắn là có đạo lý của nó. Chỉ cần là những cuốn sách kinh điển mà con thích đọc thì hãy đọc.

Không dựa vào mối quan hệ tình cảm, cạnh tranh bằng chính năng lực của bản thân

Thời đại ngày nay cần nói chuyện bằng thực lực. Quy tắc sẽ ngày càng công bằng, cạnh tranh chắc chắn là ngày càng mạnh mẽ. Cha là một người quật cường, bất khuất, làm việc không thích nhờ vả người khác.

Ban đầu cha được chuyển thẳng từ tiểu học lên trung học cơ sở là vì hiệu trưởng cảm thấy cha có trình độ dạy được cấp 2. Sau này, trường học trong huyện tuyển 6 giáo viên, cha đứng thứ 3, nhưng không đỗ, cũng chẳng hề gì, cha không cầu xin người khác. Ngày hôm sau cha đã thi đỗ nghiên cứu sinh và rời khỏi nơi đó.

Không dựa vào quan hệ thân tình, mà cạnh tranh bằng chính năng lực của bản thân. Mặc dù như vậy sẽ khá vất vả, nhưng bên ngoài thì giành được sự tôn trọng của người khác, trong tâm lại vững vàng, thật tốt biết bao!

Con phải biết rằng, một người nếu không muốn sống một đời thấp hèn, thì cần phải có vốn khiến bản thân có thể ưỡn ngực ngẩng đầu. Con hãy nắm bắt cơ hội, đề cao bản thân, đối diện với giông bão của cuộc đời, chào đón thử thách của thời đại.

Nội ngoại kiêm tu rất quan trọng, đừng theo đuổi vẻ đẹp của một bình hoa

Yêu cái đẹp, tâm này ai ai cũng có, là con gái lại càng như vậy. Con người cần phải biết cách tô điểm cho bản thân. Nhưng đáng tiếc là về phương diện này ba không có kinh nghiệm gì có thể truyền lại cho con. Hãy mua những bộ quần áo mới, điểm xuyến với những món đồ trang sức, trang điểm thêm chút sắc hồng là được.

Đương nhiên, xinh đẹp, hấp dẫn không chỉ là dáng vẻ bề ngoài. Lời nói, cử chỉ sẽ truyền đi phong thái, cách đối nhân xử thế có thể tiết lộ sự tu dưỡng của một người.

Nội ngoại kiêm tu rất quan trọng. Cha không hy vọng con theo đuổi vẻ đẹp như một bình hoa trang trí. Hơn nữa, trong nhà mình cũng không ai có vốn để làm một bình hoa cả. Tri thức là món đồ trang sức đẹp nhất, sự giáo dưỡng sẽ khiến con người trở nên cuốn hút. Đây là sức hấp dẫn mà năm tháng chẳng thể tước đoạt.

Chân ái sâu đậm không hời hợt, chân tình vô tư chẳng tham lam

Tình yêu là điều tốt đẹp, cha hy vọng con có thể tìm được ý trung nhân của mình. Con gái à, chỉ cần con được hạnh phúc, thì cả đời này của cha coi như đã mãn nguyện lắm rồi. Tình yêu rất nghiêm túc, cần phải đối đãi chân thành. Tình cảm không phải trò chơi, ân ái không phải món đồ trang sức.

couple 955926 640
(Ảnh: Pixabay)

Người yêu cũng không phải vật tư hữu của con. Con có thể nhớ anh ấy, nhưng đừng tùy tiện làm phiền anh ấy. Con có thể yêu anh ấy, nhưng đừng giữ anh ấy khư khư.

Tình yêu sẽ khiến con người làm những chuyện ngốc nghếch mà không tự biết. Con là con gái, phải biết giữ mình, chuyện gì nên làm, chuyện gì không, khi bước trên con đường hò hẹn con cần biết rõ.

Tình yêu nên được quyết định dựa trên những quan sát tinh tế, chứ không phải những rung động nhất thời. Hy vọng rằng bạn trai tương lai của con là người chính trực, có hàm dưỡng. Nếu các con nghiêm túc với nhau, thì cha sẽ chúc phúc cho các con.

Những việc có thể nhường thì hãy nhường, khó khăn có thể giúp thì hãy giúp

Đại học là trường học, cũng là nơi kết giao bè bạn. Trong cuộc đời của mỗi người chắc chắn sẽ có một vài tri kỷ. Một cuộc đời hạnh phúc không phải được quyết định bởi bạc tiền, vật chất, mà quyết định bởi những mối quan hệ xã hội.

people 2557396 640
(Ảnh: Pixabay)

Bạn bè là một trong những mối quan hệ trong xã hội rộng lớn này. Khi vui có người chia sẻ, con sẽ càng vui hơn, khi buồn có người sớt chia con sẽ không quá đau buồn. Nơi nào cũng có những người đáng để con nhung nhớ, nơi nào cũng có người thương nhớ tới con. Khi ấy con sẽ cảm thấy thế giới này tràn ngập ánh mặt trời, như được tắm trong làn gió xuân.

Trên đời không có những tình yêu và nỗi hận thù vô duyên vô cớ. Nếu muốn người khác tốt với mình, thì trước tiên hãy đối xử tốt với họ một chút.

Trong ký túc xá, ba bốn người cùng chung một phòng, mọi người đều từ những nơi xa xôi tụ họp về đây, là mối tương ngộ được định từ kiếp trước. Việc nào có thể giúp thì hãy giúp, bởi tặng người hoa hồng, trên tay sẽ vương lại mùi hương.

Đừng nghĩ rằng mình còn trẻ, mọi chuyện bắt đầu đều quá sớm

Thời gian là công bằng nhất, mỗi người một ngày đều có 24 giờ đồng hồ. Thời gian cũng dễ có được nhất, nhưng lại là thứ con người không biết trân quý nhất. Thường nghe người khác nói rằng sẽ bù lại thời gian sau.

Nhưng thời gian một đi không trở lại, nếu lãng phí thì cũng đã lãng phí rồi. Đừng nghĩ rằng mình còn quá trẻ. Có câu rằng: “Nhớ ngày thơ bé cưỡi ngựa gỗ, chớp mắt đã bạc cả đầu râu”. Thời gian học đại học của con thường thất thoát bởi hai con đường là hoạt động đoàn thể và lên mạng.

Tham gia vào các nhóm, kết giao rộng, có thể tăng thêm kiến thức, quả thực là một việc tốt. Nhưng quá nhiều hoạt động ngoại khóa cũng sẽ khiến thời gian bị lãng phí một cách trực diện.

Internet tiện lợi nhưng thường khiến con lỡ việc. Máy tính, di động giúp con giữ liên lạc với thế giới bên ngoài, cũng khiến con mọi thời khắc đều phải chịu sự phiền toái từ bên ngoài. Chi bằng hãy tắt internet vào những lúc phù hợp, dành thời gian cho những việc hữu ích hơn.

Con yêu, dẫu nói ngàn vạn lời, cũng không bằng con tự mình thực hành. Cha không thể dạy con mọi điều, cũng không thể đi cùng con trọn kiếp. Thời gian trôi đi, sinh mệnh chẳng thể mãi tồn tại, cuối cùng cũng sẽ có một ngày sự chia ly là vĩnh viễn. Mong rằng những đề xuất của cha giúp ích cho con.

Dù khi nào và ở đâu, con cũng phải sống thật vui vẻ, hạnh phúc nhé con yêu. Nếu con bình an, mạnh khỏe, cha sẽ càng hạnh phúc hơn.

Yêu con!

Lê Minh biên dịch

Xem thêm: