Nghề ông già Noel ở Mỹ: Những chông gai dưới vẻ ngoài luôn vui vẻ
- Quốc Hùng
- •
Ở Mỹ, nghề làm ông già Noel thực sự là một công việc có mức độ cạnh tranh gay gắt và đòi hỏi cao. Và thường thì, ngay cả “ông già Noel” cũng cần phải có một người đại diện để xử lý tất cả các sự vụ vòng ngoài.
Tám năm trước, Kelley Ferrell, một cảnh sát về hưu 51 tuổi, đang ngồi trên một băng ghế dài tại một trung tâm mua sắm ở Texas thì một phụ nữ xa lạ tiến đến và hỏi:
“Xin phép ngài,” cô ấy mở lời cầu khẩn, “ngài có từng nghĩ đến việc… làm một ông già Noel chưa?”
Ferrell chắc chắn là phù hợp với công việc này: kể từ khi ra quân, ông đã nuôi một bộ “râu lớn màu trắng.” Cùng với dáng người khá đậm đà, hai bên gò má hồng hào và cặp mắt hiền lành dễ mến, ông có tiềm năng trở thành một người xuất chúng, người phụ nữ nói.
Và thế là, Ferrell “đã trở thành” một ông già Noel – không phải vì sự bao dung hay Tinh thần Giáng sinh, mà là nhờ vào cặp mắt tinh minh của một người đi săn già tuyết.
Trái với vẻ ngoài hiền lành vô hại, nghề ông già Noel chuyên nghiệp thực sự rất phức tạp và đôi khi là cạnh tranh gay gắt, nơi những diễn viên đầu bảng được săn lùng như những vận đông viên chuyên nghiệp. Nhưng nếu bạn chỉ thi đấu ở những giải nhỏ, thì làm sao để học cách làm mọi thứ một cách chuyên nghiệp? Làm sao có thể hiểu được các mảng miếng kinh doanh, hay đàm phán hợp đồng?
Bạn cần phải có một người đại diện.
Ngành công nghiệp ông già tuyết đầy phức tạp
Hóa ra, người phụ nữ tiếp cận với Ferrell làm việc cho Tập đoàn Noerr (hiện giờ là Cherry Hill), một công ty chuyên đào tạo và cho thuê ông già Noel.
“Tôi gọi họ là những kẻ săn già tuyết,” Ferrell nói. “Họ trực chờ tại các siêu thị và các khu vực đông người, săn tìm tất cả những ông già nào có bộ râu trắng đi ngang qua. Họ thực sự rất vất vả để tìm ra được chúng tôi.”
Bị hấp dẫn bởi chuyến phiêu lưu này, Ferrell đồng ý thử sức một phen.
Ferrell là một cảnh sát nghỉ hưu đang làm nông, nên có phần hơi “thô ráp một chút” – với quần jean, ủng và chiếc mũ bóng chày. Vậy nên những người tuyển dụng đã đăng ký cho ông đi học một khóa tại Trường Đại học Già Tuyết, nơi đào tạo những ông già có khát vọng trở thành Thánh Nicolas.
Ông đã phải trải qua một quá trình huấn luyện cường độ cao, với “dầu gội đầu màu tím cho các cụ bà 90 tuổi” (để giữ cho mái tóc trắng khỏi ngả vàng), lớp tẩy trắng râu sơ cấp, và nghệ thuật cho trẻ ngồi lên đùi.
“Bạn sẽ không muốn lũ trẻ cưỡi bạn như cưỡi ngựa,” Ferrell nói. “Và bạn sẽ phải đảm bảo hai bàn tay lúc nào cũng ở trạng thái nhìn-thấy-được. Già Tuyết đeo găng tay trắng để tránh bị kiện.”
Trong chuyến công tác đầu tiên của mình, Ferrell được đưa tới Trại Sill, một căn cứ quân sự ở Oklahoma, nơi ông phải sống trong một nhà trọ và được cấp một “bộ đồ hóa trang.”
Ở đây, ông đã dấn thân vào cuộc đời oanh liệt, nhưng cũng đầy gian khổ của một ông già tuyết chuyên nghiệp.
“Đây là một công việc đòi hỏi rất cao,” Ferrell nói. “Nếu tới một siêu thị lớn, bạn có thể phải đón tiếp 3000 cháu một ngày. Với mỗi đứa, bạn sẽ phải chụp 3-5 tấm ảnh. Bạn phải đối diện với 10.000 ánh đèn flash 1 ngày. Cho tới khi xong việc, thì gần như bạn đã không thể nhìn thấy gì nữa.”
Thường thì, những đứa trẻ đang tươi cười hớn hở cùng với ông già Noel trong những tấm ảnh kia không nói lên toàn bộ câu chuyện: Trẻ em sẽ vùng vẫy nghịch ngợm ngay khi nhảy vào lòng của ông già tuyết – và ông ấy phải “vui đùa” với chúng trong từ 3-5 phút để tạo ra kết quả làm hài lòng các bậc phụ huynh.
Trong phạm vi công việc của mình, Ferrell đã từng bị lũ trẻ hắt hơi, nôn, thậm chí là tè lên người – “tất cả những gì một đứa trẻ có thể bài tiết ra” đều đã xuất hiện trên đùi của ông. Một mùa nọ, một đứa trẻ 6 tuổi đã húc đầu vào ông và gây rách da ở lông mày, khiến ve áo lông trắng của ông ấy phải vấy máu. Giờ ông phải mang theo 3 bộ đồ hóa trang để dự phòng.
“Mùa nào bạn cũng bị ốm,” ông nói. “Nhưng bị sốt 39 độ C cũng không sao cả: Tất cả vì giáng sinh năm nay.”
Theo Ferrel, làm một ông già Noel cũng là công việc “cô đơn nhất” mà ông đã từng trải nghiệm: “Bạn ở trong một thành phố mà không biết một ai. Bạn ở trong phòng một mình. Bạn ăn một mình. Bạn phải sống xa gia đình, và bạn không được xem các chương trình giải trí, các tiết mục biểu diễn dịp Noel.”
Sự khổ cực nào cũng có cái giá xứng đáng của nó: những buổi trình diễn đều đặn ở siêu thị hay cho các công ty (khoảng 200-300 giờ trong vòng 6 tuần) thường có mức chi trả từ 6.000 đến 15.000 đôla, còn những chuyến đến thăm nhà có giá từ 100-350 đô một giờ. Một số ngôi sao trong ngành này, như Santa Ed ở Los Angeles, thu nhập trên 100 ngàn đôla cho một mùa giáng sinh.
Và tất nhiên, nơi nào có tiền, nơi đó có doanh nhân.
Người đại diện của ông già Noel
Lớn lên ở thị trấn nhỏ ở thành phố Denver, bang Texas (với số dân chỉ 4.871 người), Mitch Allen là một doanh nhân bẩm sinh.
Sau khi nhận được bằng đại học về toán ứng dụng và thống kê, ông đã khởi nghiệp thành công một công ty marketing trên mạng internet và được bầu vào ban lãnh đạo Tổ chức Doanh nhân Dallas. Và rồi, trong mùa giáng sinh năm 2008, ông đã nhận được một lời đề nghị làm thay đổi cuộc đời mình: làm một ông già Noel cho một sự kiện của công ty.
Quá thích thú với màn biểu diễn này, ông đã quyết định chơi tất tay.
Với những kinh nghiệm về tối ưu hóa thứ hạng trên Google (SEO), Allen đã xây dựng một trang web cá nhân và đẩy nó trên Google. Rất nhanh chóng, ông vươn lên hạng nhất trên các website ông già Noel tại Dallas – và nhận được vô vàn các lời mời biểu diễn có trả phí.
“Tất cả mọi người đều muốn có một ông già Noel vào ngày thứ 7 đầu tiên hoặc thứ hai của tháng 12, và bản thân tôi phải từ chối rất nhiều lời đề nghị,” ông nói. “Là một doanh nhân, bạn sẽ làm gì khi cầu cao hơn cung? Bạn ra ngoài và tìm thêm các ông già Noel!”
Vậy là, Allen đăng ký một tên miền đầy hứa hẹn (HireSanta.com) và bắt đầu xây dựng một đế chế ông già Noel tuyệt vời nhất thế giới.
>> Câu chuyện cảm động: “Ngày chúng tôi gặp Ông già Noel thực sự”
Làm sao để tìm được một ông già Noel
Các ông già Noel chuyên nghiệp là một tập thể gắn bó khăng khít với nhau bởi tình yêu với mùa Giáng sinh. Họ tụ tập trên Facebook và các diễn đàn như ClausNet, thảo luận cách để trả lời những câu hỏi khó của lũ trẻ (ví như “Ông có thể mang bà ngoại trở lại được không?”) và rao bán những bộ đồ đã qua sử dụng với giá 3.000 đôla/ món.
Nói chung, họ ngày càng già hơn (phần lớn đã sắp tới 70), nặng thêm vài kg, và dành phần lớn thời gian để nghĩ về bộ râu của mình. Họ phải sở hữu phong cách vui vẻ, thái độ hiền lành, và lòng bao dung của một vị thánh.
“Điều quan trọng nhất là họ phải muốn làm việc ấy,” Allen nói. “Các ông già Noel có thể có hình thể to nhỏ khác nhau, nhưng niềm đam mê thì như một.”
Hầu hết những người mà ông thuê đều là các ông già Noel có “râu xịn” (đương nhiên được trọng vọng hơn là các ông già tuyết đeo râu giả). Rất nhiều đã trải qua các lớp đào tạo chuyên nghiệp tại các trường dạy Ông già Noel được cấp chứng nhận, hoặc đã tốt nghiệp các khóa diễn xuất. Tất cả đều phải có lý lịch tốt.
Thông qua mối quan hệ và khả năng tiếp thị của mình, những người đại diện như Allen có thể đáp ứng các yêu cầu biểu diễn vô cùng nhiều, từ các sự kiện của công ty, tới các câu lạc bộ, tới các thỏa thuận với nhà bán lẻ như T-Mobile ở 15 bang chính.
Người đại diện cung cấp cho các ông già Noel một nguồn công việc ổn định với chất lượng cao – và đổi lại, họ nhận được một phần trong miếng bánh lớn ấy.
Từ đom đóm tới ngôi sao
Hiện nay, Allen đang điều phối hơn 1000 ông già Noel và các chức nghiệp khác có liên quan (Bà già Noel – Mrs. Claus và các gia tinh cũng có chỗ trong ngành công nghiệp này)
Gần đây, ông đã xuất hiện trên show truyền hình khởi nghiệp Shark Tank, và thuyết phục được nhà đầu tư Barbara Corcoran đồng ý cấp 200.000 đôla Mỹ cho HireSanta để đổi lại 10% cổ phiếu của công ty.
“Tất cả các ông già Noel đi cùng với ông ấy rất vui nhộn và cư xử tốt,” Corcoran nói với trang The Hustle trong một thư điện tử. “Bạn sẽ muốn mời họ tới nhà mình.”
Allen sẽ dùng số tiền này để xây dựng các video đào tạo ông già Noel trực tuyến, cải tiến hệ thống lên kế hoạch và quan trọng nhất là kéo thêm nhiều ông già Noel về làm việc cho mình.
“Chỉ trong năm nay, chúng tôi đã có tới 5 ông già Noel bị ốm,” ông nói. “Một người lên cơn đau tim, một người khác bị đột quỵ. Chúng tôi cần có thêm chiều sâu đội hình để có thể khỏa lấp những chỗ trống ấy.”
Sau khi chật vật với những biểu diễn nhỏ lẻ trong vài năm, Ferrell quyết định ký hợp đồng với Allen. Và giờ ông già Noel của thị trấn nhỏ này đã trở thành một “ngôi sao”
“Mitch Allen là người đại diện của tôi,” ông nói. “Ông ấy rất được việc. Ông ấy tìm được những lời mời biểu diễn thực sự cao cấp. Ông ta xử lý tất cả các vấn đề tiền bạc, vốn chính là những thứ làm ông già Noel đau đầu nhất.”
Công việc ở HireSanta đã đưa ông đi khắp thế giới, trong đó có cả một chuyến lên du thuyền Royal Carribean và một lần tới Trung Quốc – lần đầu tiên xuất ngoại của ông ấy. Năm nay, ông nhận được một show diễn định kỳ ở bên ngoài chuỗi bán lẻ Cabela.
Mỗi mùa Giáng sinh, trước khi đi đến các bang xa xôi hay các quốc gia khác, Ferrell thường nói với người cháu đang chập chững biết đi của mình – người tin tưởng tuyệt đối ông ấy là ông già Noel thật – rằng ông phải đến Cực Bắc một thời gian.
“Khi bước vào mùa Giáng sinh, tất cả các ông già tuyết đều nghĩ rằng, ‘Thế thôi, năm nay sẽ là năm cuối của mình.’ Nhưng niềm yêu thích trở thành ông già Noel đã hòa vào trong tâm khảm rồi: Với rất nhiều người, đây thực sự là số mệnh của chúng tôi,” – ông Ferrel chia sẻ.
Theo The Hustle
Quốc Hùng biên dịch
Từ khóa Bài học kinh doanh người cao tuổi Lễ Giáng sinh Ông già Noel