Với lịch sử 5.000 năm, cờ vây không đơn giản chỉ là trò chơi. Việc vận dụng triết lý chiến lược sâu sắc của cờ vây vào hoạt động của doanh nghiệp có thể giúp các doanh nhân đưa ra các quyết định quan trọng.

Bài viết trên Mạng doanh nhân (Entrepreneur) của tác giả  Roman Kumar Vyas – Giám đốc điều hành & Người sáng lập Refocus.

khả năng ra quyết định
Cờ vây không chỉ là một trò chơi, nó có thể trau dồi khả năng đưa ra quyết định nhanh chóng của các doanh nhân. (Ảnh: Eastfenceimage/ Shutterstock)

Hàng tuần, nhóm của chúng tôi tại Refocus thường cùng chơi trò chơi cờ vây cổ đại của Trung Quốc. Chúng tôi làm điều này không chỉ để trau dồi sự hiểu biết hay tăng thêm niềm vui cho nhóm mà chủ yếu là để áp dụng triết lý chiến lược sâu sắc của cờ vây vào hoạt động kinh doanh. 

Trò chơi có tuổi đời khoảng 5.000 năm này giúp các doanh nhân đưa ra các quyết định quan trọng về việc mở một doanh nghiệp mới tại quốc gia nào và cách ứng xử trên thị trường, các dự án cần đóng và các dự án cần đầu tư.

Mỗi trò chơi của chúng tôi đều được giám sát bởi giáo viên cờ vây. Ông ấy viết ra các bước đi, sau đó phân tích chúng, đưa ra những câu hỏi phù hợp. Vậy, trò chơi cờ vây giúp đạt được mục tiêu kinh doanh và tìm ra vấn đề trong đội như thế nào, và tại sao nó lại tương tự như liệu pháp tâm lý? 

Cờ vây không chỉ là một trò chơi

Để chơi cờ vây, cần có 2 người (hoặc 2 đội), trên bàn cờ có các đường ô vuông 19 × 19, một bên cầm cờ đen và bên kia cầm cờ trắng, cả hai bên lần lượt thực hiện các nước đi. Mục tiêu của người chơi cờ là chiếm vị trí lớn nhất với ít tài nguyên (quân cờ) nhất. Nó cũng giống như mục tiêu trong kinh doanh: Nắm bắt thị trường bằng cách đầu tư số tiền tối thiểu.

Chơi cờ vây có thể mở rộng thế giới quan của chúng ta, hướng dẫn chúng ta suy nghĩ về bức tranh lớn và đưa ra quyết định sáng suốt.

Ngày xưa người ta dùng cờ vây để mô phỏng thế trận, doanh nhân ngày nay dùng cờ vây để mô phỏng cạnh tranh thương trường, coi như kinh doanh như một trận đồ.

Các doanh nhân có thể sử dụng cờ vây để nhanh chóng phát triển các kỹ năng ra quyết định mà trong thực tế, có thể mất nhiều năm và tiêu tốn hàng trăm nghìn đô la. Nếu bạn không chuẩn bị trước thế trận, bạn có thể sẽ đặt quân cờ vào một vị trí biệt lập và chờ bị đối thủ bao vây. Các tình huống khác nhau trong trò chơi cờ vây có thể được so sánh với từng tình huống kinh doanh.

khả năng ra quyết định
Nếu bạn không chuẩn bị trước thế trận, bạn có thể sẽ đặt quân cờ vào một vị trí biệt lập và chờ bị đối thủ bao vây. Các tình huống khác nhau trong trò chơi cờ vây có thể được so sánh với từng tình huống kinh doanh. (Ảnh: Yeongsik Im/ Shutterstock)

Học chơi cờ vây để phát triển thị trường

Sau khi một trong các sản phẩm giáo dục của chúng tôi cho thấy hiệu quả tốt, chúng tôi bắt đầu suy nghĩ về việc mở rộng quy mô và lựa chọn thị trường để đưa doanh nghiệp đến: Mỹ, Mỹ Latinh hay Đông Nam Á. Trong trường hợp đầu tiên, chúng tôi cần rất nhiều khoản đầu tư vì thị trường đã được hình thành nhưng chúng tôi bị cám dỗ bởi những cơ hội có thể có thu nhập cao hơn. Ở Mỹ Latinh, chúng tôi đã có những đối thủ cạnh tranh có thể cản trở sự phát triển của chúng tôi. Và đất nước còn lại là Ấn Độ, nơi chúng tôi đã tiến vào mà không cần đầu tư nhiều tiền.

Để đưa ra quyết định này, chúng tôi đã nhờ giáo viên dạy cờ vây giúp sắp xếp một ván cờ. Kết quả là, chúng tôi nhận ra rằng những nền tảng (đầu tư) mà chúng tôi có là đủ để đạt được các mục tiêu kinh doanh trong một khu vực không có đối thủ cạnh tranh và có nhiều tiềm năng phát triển. Chúng tôi đã ra mắt thành công ở Ấn Độ và Philippines, thu hút lượng khách hàng ở đó. Hiện chúng tôi dự định sẽ bắt đầu làm việc tại Malaysia và Việt Nam vào cuối năm nay.

Cách đây không lâu, chúng tôi đã sử dụng cờ vây để mô phỏng một chiến lược sản phẩm trong một khu vực mới: Chúng tôi cần mở rộng quy mô nhanh như thế nào và khi nào nên xây dựng các rào cản đối với các đối thủ cạnh tranh. Do đó, chúng tôi đã đưa ra một chiến lược mới trên bàn cờ và kết quả là chúng tôi trở thành nhà cung cấp đầu tiên áp dụng sản phẩm này vào giáo dục trực tuyến.

khả năng ra quyết định
Cho dù bạn đang chơi cờ vây hay thi đấu trong trung tâm thương mại, đối thủ của bạn sẽ cố gắng khiến bạn bị bối rối. Lúc này nhất định phải quan sát kỹ nhất cử nhất động của đối phương, chớ nên phản ứng theo cảm tính hay nóng vội mà thay đổi chiến thuật. (Ảnh: Eastfenceimage/ Shutterstock)

Nhân viên có thể học được gì từ cờ vây?

Trong quá trình chơi cờ vây, nhân viên sẽ phát hiện ra điểm yếu của bản thân và khắc phục, đồng thời điểm mạnh của họ cũng trở nên mạnh mẽ hơn. Ví dụ, khi chơi cờ vây, các nhân viên sẽ nhận thấy sự khác biệt trong suy nghĩ của nhau. Một nhân viên sẵn sàng thực hiện các giải pháp nhanh chóng nhưng khó khăn để nắm bắt các vị trí trong bàn cờ, trong khi một nhân viên khác có nhiều khả năng chuyên môn hóa vào một phần của bàn cờ. Bằng cách này, cờ vây cho phép các nhà quản lý tìm ra cách sử dụng tốt nhất tài năng và đặc điểm của từng nhân viên.

Chơi cờ vây cũng rèn luyện các kỹ năng công việc khác nhau như: chia sẻ tầm nhìn, giao tiếp, tính linh hoạt, tính chiến lược, đơn giản hóa, phân tích bản thân, v.v.

Tầm nhìn chung: Một nhóm không có tầm nhìn chung chỉ thực hiện các nhiệm vụ vận hành. Điều xảy ra là những người chơi có kinh nghiệm hơn không phải lúc nào cũng giải thích ý nghĩa hành động của họ cho các thành viên khác trong đội. Kết quả là, không có sự hiểu biết chung về lý do tại sao nhóm cần điều này hoặc động thái kia. Chơi cờ vây giúp giữ cho nhân viên tiến tới các mục tiêu chung của công ty.

Giao tiếp: Chơi cờ vây xây dựng nhận thức rằng chiến đấu cho chiến lược của riêng mình là sai. Trong cùng một đội, các bạn nên liên lạc với nhau thường xuyên, không chỉ khi tình hình vượt quá tầm kiểm soát.

Tính linh hoạt: Khi chơi cờ vây, nhân viên hiểu rằng họ không nên bám vào một vị trí nhất định. Trong một trung tâm mua sắm, nó giống như một khách hàng, một tình huống hoặc một sản phẩm. Đôi khi, đi vào tìm hiểu chi tiết, bạn quên nhìn bức tranh lớn từ một độ cao hoặc từ một góc độ khác. Chơi cờ vây rèn luyện khả năng lnh hoạt và cho phép bạn điều chỉnh góc nhìn của mình để tìm ra giải pháp tốt nhất.

Chiến lược: Cho dù bạn đang chơi cờ vây hay thi đấu trong trung tâm thương mại, đối thủ của bạn sẽ cố gắng làm bạn bối rối. Tại thời điểm này, bạn cần phải cẩn thận để không có một phản ứng cảm tính hoặc một sự thay đổi chiến lược bốc đồng. Bạn cần quan sát kỹ càng nước đi của đối thủ, nhưng đừng quên vị trí của bạn.

Đơn giản hóa: Đôi khi các nhóm dành nhiều thời gian để trao đổi qua lại về những bước cần thực hiện. Mọi người đều coi trọng bước này và liệt kê tất cả các bước có thể thực hiện, nhưng cuối cùng mới thấy rằng bước đó thực ra không quá khó như chúng ta nghĩ.

Tự phân tích: Điều này cũng giống như việc bạn tìm đến sự trợ giúp của bác sĩ tâm lý hoặc huấn luyện viên, vì điều quan trọng nhất sau khi chơi cờ là nhờ giáo viên cùng phân tích thế cờ.

Ví dụ: Tại một thời điểm, giám đốc điều hành tiếp thị sản phẩm của chúng tôi ở cùng nhóm với một người sáng lập. Cả hai đều có tính cách rất thận trọng nên khi chơi cờ cũng rất cẩn thận, kết quả là quân cờ được đặt trong khu vực an toàn, nhưng khu vực đó lại quá nhỏ.

Chúng tôi đã học được rằng điều rất quan trọng là phải có một đội cân bằng để tổ chức một đội hài hòa, cho dù đó là cờ vây hay thế giới thực.

Cùng giáo viên tìm hiểu các bước di chuyển cho phép bạn nhận thấy mức độ ảnh hưởng của tính cách đến lựa chọn của bạn. Khi giáo viên hỏi bạn tại sao lại làm như vậy, bạn sẽ bắt đầu giải thích và phát hiện ra lỗi của bản thân.

Thật thú vị khi xem mọi người đủ sắc thái cùng chơi cờ vây với nhau. Chúng tôi kết hợp người quản lý với cấp dưới, những người trong cùng một bộ phận hoặc trong các phòng ban khác nhau, hoặc những nhân viên có những ý tưởng rất khác nhau. Đây là môi trường mà tất cả các loại vấn đề trong thế giới thực có thể xảy ra, và nó có thể là nơi xuất hiện tia lửa của sự kết hợp chiến thắng.

khả năng ra quyết định
Chơi cờ vây có thể giúp xây dựng khả năng nhìn bức tranh toàn cảnh của một doanh nhân và nó cũng cho phép bạn học cách lập kế hoạch trước và thực hiện các hành động hiệu quả hơn. (Ảnh: Chill Chillz/ Shutterstock)

Doanh nhân có thể học được gì từ cờ vây?

Cờ vây rất phù hợp cho những ai muốn trở thành doanh nhân và khám phá các cơ hội kinh doanh mới. Chơi cờ vây giúp phát triển “tầm nhìn trực thăng, cho phép bạn học cách lập kế hoạch trước và thực hiện các hành động hiệu quả hơn.

Phát triển “tầm nhìn trực thăng”: Xây dựng cho bạn khả năng nhìn ra bức tranh toàn cảnh, bất cứ ý tưởng mới nào bạn có, bạn cần biết rõ những điều cần biết. Học cờ vây có thể giúp bạn tư duy bên ngoài và nhìn thấy bức tranh toàn cảnh từ trên cao.

Thực hiện hành động hiệu quả hơn: Nếu bạn không biết cách đặt các nguồn lực của mình vào đúng vị trí của chúng, bạn sẽ lãng phí chúng. Chơi cờ vây thúc đẩy sự sáng tạo và mở rộng cơ hội phát triển của bạn.

Suy nghĩ trước vài bước: Thay vì làm điều gì đó trước mắt, tốt hơn hết hãy đầu tư cho dài hạn. Cờ vây chỉ cho bạn cách kết hợp các nhiệm vụ hoạt động với các nhiệm vụ chiến lược.

Chỉ đơn thuần là chơi cờ thì sẽ không giải quyết được mọi vấn đề, nó không phải là thuốc chữa bách bệnh. Nếu bạn không có những mục tiêu này, chơi cờ vây sẽ không mang lại kết quả gì. Tuy nhiên, nếu bạn có tầm nhìn xa, thì đây là một công cụ tuyệt vời để đạt được nó!