Người xưa 60.000 năm trước đã biết dùng đến thảo mộc, 5.300 năm trước, người phương Tây đã biết sử dụng châm cứu để chữa bệnh.

Chừng nào sự sống còn tồn tại trên trái đất thì các vấn đề liên quan đến việc duy trì sức khỏe và chữa trị bệnh tật vẫn sẽ luônn là vấn đề vô cùng quan trọng của con người. Ngày nay, khi nhiều người trong chúng ta bị ốm, hành động đầu tiên của chúng ta là gọi tới bệnh viện và đặt lịch khám. Sau khi được thăm khám và thực hiện các xét nghiệm, chúng ta rời phòng khám với một mảnh giấy nhỏ có ghi đơn thuốc về một số loại thuốc tổng hợp.

Hoạt động chăm sóc sức khoẻ hiện nay của chúng ta dựa trên cái được gọi là y học đối chứng (allopathic medicine). Tiền đề của y học đối chứng là sử dụng những chất “đối chọi – opposites” để chữa lành cơ thể. Các bác sĩ, thay vì giải quyết nguyên nhân gây bệnh, lại giải quyết mối lo ngại về sức khỏe bằng cách kìm nén các triệu chứng của nó. Nếu bệnh nhân bị giữ nước, họ sẽ được dùng thuốc lợi tiểu để thúc đẩy việc đi tiểu. Tương tự như vậy, nếu người đó bị ho nặng, thuốc giảm ho sẽ được sử dụng.

Không lâu sau khi ra đời, Tây y đối chứng đã có chỗ đứng trong xã hội với sự hình thành của Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ (AMA) năm 1847. Các bác sĩ, kết hợp với những người dược sĩ anh em của họ, bắt đầu kê đơn những loại “thuốc kê đơn” mới được bào chế cho bệnh nhân.

Đến năm 1904, thành viên của những nhóm “tinh hoa” và ngày càng hùng mạnh này, chẳng hạn như tòa án dị giáo, bắt đầu tấn công một cách có hệ thống các bác sĩ kết hợp các phương pháp chữa bệnh truyền thống, không xâm lấn hoặc không dùng thuốc trong quá trình hành nghề. Những bác sĩ này thường bị bôi xấu, bị gọi là lừa đảo, lang băm hoặc bị bỏ tù vì nhiều lý do. Cuối cùng, cuộc sống của họ đã bị hủy hoại.

Quan điểm của chúng ta về các phương pháp chữa bệnh truyền thống đã thay đổi đáng kể so với quan điểm của những người sống vào cuối những năm 1800 và đầu những năm 1900. Nhiều người nghi ngờ về các liệu pháp sức khỏe thay thế. Một số người coi chúng là ác quỷ hoặc công việc của ma quỷ.

Sự do dự của chúng ta trong việc áp dụng các phương pháp truyền thống của y học thay thế ngày nay có nguyên nhân vì trong một trăm năm qua, chúng ta chỉ nghe thấy một tiếng nói khi nói đến chăm sóc sức khỏe, tiếng nói xuất phát từ Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ (AMA). Thông qua các chiến thuật tiếp thị của họ, chúng ta đã bị tẩy não để tin rằng những phương pháp này có rất ít hoặc không có tác dụng chữa bệnh. Tuy nhiên, các phương pháp chăm sóc sức khỏe thay thế truyền thống đã được sử dụng trong nhiều thiên niên kỷ. Mỗi chúng ta đứng đây im lặng là minh chứng cho hiệu quả của chúng, bởi vì nhờ chúng mà nhân loại đã sống sót đến tận ngày nay.

Phương pháp chữa bệnh truyền thống của người Ai Cập cổ đại

Kiến thức của chúng ta về các phương pháp chữa bệnh truyền thống sẽ được thể hiện đầy đủ khi chúng ta đánh giá bí quyết y học của người Ai Cập cổ đại. Danh tiếng của các thầy thuốc Ai Cập đã được công nhận trên toàn thế giới cổ đại.

Sự hiểu biết của chúng ta về lý do tại sao chúng ta bị bệnh đã phát triển từ thời cổ đại. Chúng ta không còn tin rằng bệnh tật là do ma quỷ gây ra, nhưng những chuyên gia y tế thời kỳ đầu này, giống như những người hành nghề y khoa thay thế ngày nay, hiểu được sự cần thiết của việc thanh lọc cơ thể để loại bỏ các chất tiêu cực nhằm phục hồi sức khỏe.

Người Ai Cập cổ đại, không giống như những người phương Tây hiện đại, nhận ra tầm quan trọng của chế độ ăn uống lành mạnh. Ngoài việc sử dụng các thực phẩm trị liệu, họ còn có hiểu biết sâu rộng về dược liệu và kết hợp các kỹ thuật như xoa bóp và trị liệu bằng màu sắc vào phương pháp chữa bệnh của mình. Các văn bản trên giấy cói chỉ ra rằng họ có phương thuốc chữa các bệnh về xương, răng, các bệnh về máu, buồn nôn, lở loét, tim, phổi, đường tiết niệu, viêm khớp và nhiều bệnh khác.

Nền tảng của các phương pháp chăm sóc sức khỏe của các nền văn hóa sơ khai và bản địa được nói đến trong các văn bản được để lại, mặc dù có lẽ kém tinh tế hơn so với nền tảng của người Ai Cập cổ đại, nhưng cũng tuân theo một chủ đề tương tự và nhất quán. Mục tiêu của họ là chữa lành “toàn bộ” con người chứ không chỉ chữa khỏi bệnh.

Pháp sư hoặc thầy thuốc của một bộ lạc cung cấp một loạt dịch vụ tương tự như các thầy thuốc thời kỳ đầu ở Ai Cập. Những người chữa bệnh này chẩn đoán bệnh trực quan giống như các phương pháp của y học đương đại. Họ được cho là có khả năng nhìn vào cơ thể bệnh nhân và xem bệnh tật của họ. Đánh giá của họ không chỉ đánh giá sức khỏe thể chất của bệnh nhân mà còn cả sức khỏe tinh thần và cảm xúc của người bệnh.

Trong những nền văn hóa này, phương pháp điều trị bằng thảo dược là đặc trưng nổi bật. Các chế phẩm như thuốc bổ thảo dược, nước tắm, mát-xa và thậm chí cả liệu pháp hương thơm thường cũng được khuyên dùng. Các phương pháp điều trị như đổ mồ hôi, như chúng ta thấy ngày nay trong các phòng xông hơi khô hiện đại, đã được sử dụng. Ngày nay, chúng ta đã nhận ra giá trị của việc đổ mồ hôi. Nó giúp làm sạch các yếu tố độc hại và tăng cường hệ thống miễn dịch của cơ thể. Tắm nước nóng cũng được sử dụng. Tắm làm dịu hệ thần kinh và có thể giúp kích thích lưu thông máu. Nó cũng có thể giúp giảm các đau nhức thông thường của cơ thể.

y học thay thế
Trong các nền văn hóa cổ xửa, sử dụng thảo mộc để chữa bệnh là điều rất phổ biến (nguồn: Sebastian Duda/shutterstock)

Y học phương Tây hiện đại gần đây đã bắt đầu nhận ra rằng trạng thái “tress” dưới nhiều hình thức khác nhau có thể gây ra bệnh tật như thế nào. Các bác sĩ thời cổ đại cũng nhận ra vai trò của suy nghĩ và cảm xúc đối với sức khỏe của chúng ta. Họ sử dụng nhiều phương pháp chữa bệnh tâm linh khác nhau để giảm bớt những xáo trộn tiềm ẩn trong cuộc sống của bệnh nhân. Điều này xảy ra dưới hình thức cầu nguyện, đánh trống, thay quần áo, điều chỉnh, âm thanh, thiền định….

Thuốc thảo dược và cây thuốc thời cổ đại

Nghệ thuật chữa bệnh có từ thời xa xưa. Cây thuốc, như một công cụ chữa bệnh, đã được phát hiện trong hồ sơ khảo cổ học. Năm 1960, nhà khảo cổ học Ralph Solecki và nhóm của ông khai quật trong một hang động ở Đông Bắc Iraq đã khai quật được một người đàn ông Neanderthal trưởng thành từ 35 đến 45 tuổi. Thi thể của ông được phát hiện cách miệng Hang Shanidar khoảng 15 mét (49,21 ft). Bằng chứng cho thấy người đàn ông đã bị cố ý chôn cất. Ông được chôn trong một ngôi mộ nông và thi thể được đặt trong tư thế bào thai. Bên dưới cơ thể ông là một chiếc giường dệt từ gỗ đuôi ngựa.

Xung quanh cơ thể ông là phấn hoa của nhiều loại cây thuốc được các nhà thảo dược học hiện đại sử dụng bao gồm cỏ thi, hoa ngô, thanh cúc, cỏ lưỡi chó, cúc bạc, hoa huệ xạ và kế sữa. Những loại cây này được cho là có dược tính, phục vụ cho việc tạo ra các loại thuốc bao gồm thuốc lợi tiểu, chất làm se khít (giúp hút nước ra khỏi mô làm se khít da tạm thời, giúp thu nhỏ lỗ chân lông và loại bỏ bã nhờn trên da) và chất kích thích cũng như những loại có đặc tính chống viêm.

Phấn hoa được phát hiện tại địa điểm này cung cấp bằng chứng cho thấy dược liệu đã được sử dụng trong thực hành chữa bệnh từ bao lâu nay. Nếu người đàn ông này là một bác sĩ thời xưa, như bằng chứng dường như đã chỉ ra, thì kiến thức và cách sử dụng các loại thảo mộc để chữa bệnh phải có niên đại xa hơn thời điểm 60.000 năm sau ngày chôn cất ông.

Thuốc thảo dược không phải là liệu pháp thay thế duy nhất mà chúng ta tìm thấy bằng chứng trong hồ sơ khảo cổ học. Năm 1991 khi những người đi bộ xuyên dãy Alps Ötztal (dãy núi Anpơ Trung Đông nằm giữa nước Ý và nước Áo) phát hiện ra xác của một người đàn ông bị đóng trong băng. Các cuộc kiểm tra chỉ ra rằng người đàn ông này, được mệnh danh là “Người băng Ötzi”, sống cách đây khoảng 5.000 năm. Một trong những điều đáng chú ý về người băng Ötzi này là cơ thể ông đầy những hình xăm được nhóm thành một loạt các đường hoặc chữ thập. Các hình xăm có màu xanh đậm và được cho là có thể được tạo ra bằng cách sử dụng bồ hóng được lấy ra từ lò sưởi.

y học thay thế
Xác đóng băng (trái) và thân người phục dựng (phải) của Người băng Ötzi (Nguồn: Kennis and Kennis/South Tyrol Museum of Archaeology)

Phần lớn trong số hơn 50 hình xăm trên cơ thể của Người băng Ötzi được sắp xếp theo nhóm một, hai, ba, bốn và thậm chí bảy đường song song chạy dọc theo chiều dài cơ thể. Cuộc kiểm tra của ba hiệp hội châm cứu riêng biệt cho thấy nhiều đường xăm trên cơ thể của người đàn ông Ötzi nằm trên các huyệt đạo truyền thống của Trung Quốc. Những hình xăm hình chữ thập được tìm thấy trên mắt cá chân và đầu gối trái của người này tương ứng với các điểm kích hoạt châm cứu.

y học thay thế
Các hình xăm trên thân thể Người băng Ötzi (nguồn: South Tyrol Museum of Archaeology)

Ngày nay, châm cứu được sử dụng để giảm đau, trong đó các điểm cụ thể được kích hoạt dọc theo các kênh năng lượng bí ẩn được gọi là kinh lạc. Trong số rất nhiều hình xăm trên cơ thể của Người băng Ötzi này, có 15 hình nằm trên đường kinh bàng quang. Đường kinh này theo truyền thống được nhắm mục tiêu để giảm đau lưng. Các mẫu hình xăm chéo được tìm thấy gần mắt cá chân trái của ông ấy được nói đến trong các văn bản châm cứu là “điểm chính cho chứng đau lưng”. Kiểm tra thể chất của người băng Ötzi cho thấy ông ta bị các vấn đề nghiêm trọng về đầu gối, hông, mắt cá chân và lưng cũng như các chứng rối loạn ở bụng.

y học thay thế
Vị trí các hình xăm trên thân thể Người băng Ötzi (nguồn: South Tyrol Museum of Archaeology)

Kỹ thuật bản địa trong chữa bệnh cổ xưa

Đây chỉ là một vài ví dụ về kỹ thuật chữa bệnh cổ xưa và bản địa. Danh sách các phương pháp người xưa sử dụng có thể còn dài. Mặc dù tại thời điểm này chúng ta chỉ có thể suy đoán về thời điểm người ta bắt đầu sử dụng những kỹ thuật này để phục hồi sức khỏe, nhưng cuối cùng, có thể dễ dàng nhận thấy rằng chúng đã được sử dụng trong nhiều thời đại.

Có thể hiểu được tại sao nhiều người ngần ngại trong việc chấp nhận các khái niệm được đưa ra bởi các phương pháp thực hành sức khỏe thay thế. Chúng ta đã được dạy rằng những phương pháp mà cha chúng ta và ông của chúng ta sử dụng là xấu, không hiệu quả hoặc có hại. Nhiều người coi chúng là nguyên thủy, cổ xưa hoặc “tư duy cũ kỹ”, tuy nhiên chỉ trong 150 năm qua, các phương pháp do y học đối chứng phương Tây cung cấp mới được sử dụng.

Cơ thể chúng ta được thiết kế với khả năng tự chữa lành bẩm sinh. Chúng không được tạo ra nhằm mục đích tiếp thụ, tiêu hóa, kết hợp hoặc xử lý các sản phẩm hoặc chất [hóa học] tổng hợp. Với mong muốn được khắc phục nhanh chóng, chúng ta tìm kiếm “viên đạn ma thuật” để chữa khỏi mọi tai ương của mình. Chúng ta đã được dạy phải bỏ qua hậu quả, những sản phẩm phụ và tác dụng phụ của những chất hóa học này miễn là chúng khiến ta cảm thấy dễ chịu hơn trong thời gian ngắn. Chúng ta đã tin rằng ta có thể trải nghiệm hạnh phúc thông qua hóa học, tuy nhiên chúng ta đang ngày càng trở nên ốm yếu hơn.

Mục tiêu của thuốc trong y học đối chứng là loại bỏ các triệu chứng chứ không phải chữa lành cơ thể. Trọng tâm của các phương pháp chăm sóc sức khỏe thay thế, giống như tổ tiên của chúng ta, là chữa lành cơ thể. Chúng ta biết từ ghi chép lịch sử rằng việc sử dụng các loại thảo mộc, châm cứu, nghi lễ, cầu nguyện, thiền định, liệu pháp âm thanh, xoa bóp và nhiều phương thức chữa bệnh khác đã được sử dụng trong hàng ngàn năm. Các ghi chép trong lịch sử về hiệu quả của các phương pháp chữa bệnh truyền thống vẫn được giữ vững bất kể nó bị chế giễu đến mức nào.

y học thay thế
Thật kỳ lạ là các đường kinh mạch của y học Trung Quốc cổ đại cũng được các bác sĩ cổ đại ở Châu Âu biết đến 5.000 năm về trước (nguồn: QinJin/shutterstock)

Không ai muốn bị bệnh và nếu bị bệnh, tất cả chúng ta đều muốn được chữa lành. Nếu trước đây bạn tránh xa các phương pháp chữa bệnh thay thế, truyền thống, có lẽ đã đến lúc bạn nên xem xét lại chúng. Như bạn có thể thấy, những phương pháp này đã được thực hành hàng nghìn năm. Có lẽ chúng cũng có thể có tác dụng đối với bạn.

Hình ảnh trên cùng: Hình ảnh đại diện của phương pháp chữa bệnh bằng thuốc cổ xưa. Nguồn: dimensdesign / Adobe Stock

Bác sĩ Rita Louise / Thiện Tâm biên dịch

Xem thêm: