Trả lời báo chí trong nước chiều tối ngày 11/11, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên tiếp tục khẳng định “nguồn cung xăng dầu không thiếu” nhưng thực tế “vẫn bị đứt gãy ở một số phân khúc”. Hiện nay không chỉ miền Nam và Tây Nguyên chịu cảnh xếp hàng mua xăng mà hiện tại các tỉnh thành phía Bắc như Hà Nội, Sơn La, Lào Cai,… người dân cũng đã phải đi hàng chục cây số để tìm mua xăng dầu.

nguoi dan xep hang mua xang cay xang ban nho giot cay xang dong cua
Người dân Hà Nội xếp hàng dài chờ đổ xăng ở cây xăng Petrolimex khi nhiều nơi khác đóng cửa vào ngày 11/11. (Ảnh: CTV/Trí Thức VN)

Theo Bộ trưởng Diên, nguồn cung xăng dầu đến nay đạt 18,6 triệu tấn, đáp ứng khoảng 90% nhu cầu tiêu dùng trong cả năm 2022. Trong đó, 2 nhà máy lọc dầu trong nước đã đạt tổng sản lượng 12,9 triệu tấn xăng dầu thành phẩm, còn nhập khẩu đạt 5,7 triệu tấn.

Tuy nhiên, ông Diên cho hay thực tế vẫn bị “đứt gãy nguồn cung ở một số phân khúc”. Lãnh đạo Bộ Công thương cho rằng nguyên nhân chính tình trạng cây xăng đóng cửa, bán nhỏ giọt là do chi phí kinh doanh chưa được cập nhật đầy đủ.

Truyền thông trong nước liên tục cập nhật tin tức về thực trạng cây xăng đóng cửa, bán nhỏ giọt hoặc treo bảng “hết xăng, còn dầu” trong hơn 2 tháng vừa qua. Xuất phát từ các tỉnh miền Tây, đến TP.HCM, các tỉnh Tây Nguyên,… sau đó thiếu hụt xăng dầu lan ra đến Hà Nội và các tỉnh thành phía Bắc (Sơn La, Lào Cai,…).

Tình trạng chung là các cây xăng thua lỗ triền miên do bị doanh nghiệp đầu mối cắt chiết khấu còn 0 đồng hoặc đưa mức rất thấp, khi nhập hàng về đã cầm chắc việc thua lỗ (trừ đi chi phí vận tải, nhân viên, mặt bằng, v.v…). Điều này đã ảnh hưởng đến hệ thống bán lẻ trên cả nước và người dân phải xếp hàng chờ đợi để được mua xăng dầu.

Một doanh nghiệp bán lẻ cho hay các cây xăng đã thua lỗ triền miên gần 1 năm nay. “Xăng mua trực tiếp từ các doanh nghiệp đầu mối phải trả tiền ngay. Khi nào chuyển khoản xong thì lệnh điều xe mới “nhảy”, xe bồn mới vận chuyển xăng về cửa hàng. Doanh nghiệp không còn vốn nhập hàng nữa…”, vị đại diện doanh nghiệp nói, theo báo Thanh Niên.

thieu hut xang dau nguon cung xang dau Son La Lao Cai thieu xang nguoi dan mua
Một người dân ở Lào Cai không mua được dầu mặc dù đã đi hơn 25km, qua 5 cây xăng nhưng đều không có hàng. (Ảnh chụp màn hình: laocaitv / Facebook)

Thời điểm cuối tháng 10, ông Lê Văn Thanh ở TP Cần Thơ cho biết gia đình có 3 cửa hàng xăng dầu. Trước tình trạng thiếu xăng dầu, chiết khấu 0 đồng diễn ra từ tháng 7 đến nay, 3 cửa hàng của ông phải gánh khoản lỗ gần 300 triệu đồng mỗi tháng. “Gia đình tôi kinh doanh xăng dầu hơn 30 năm chưa gặp phải tình cảnh này bao giờ”, ông nói, báo Vnexpress dẫn lời.

Ông Thanh cho biết công ty có ký cam kết sản lượng với doanh nghiệp đầu mối nhưng mấy tháng qua, sản lượng không được nhập đủ 100% nên ngày bán, ngày nghỉ. Trong khi đó, giá chiết khấu (giao tại kho) hiện là 50 – 200 đồng một lít xăng, trừ chi phí vận chuyển, kinh doanh cầm chắc thua lỗ.

Tại phiên thảo luận chiều ngày 28/10, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc giải trình vấn đề đặt ra từ Đại biểu Quốc hội rằng “xăng dầu thiếu thật hay giả” trên thị trường. Ông Phớc cho biết nguồn cung xăng dầu có thiếu hụt. Điều này dường nhu đi ngược với khẳng định của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên.

Ông Phớc dẫn chứng nhu cầu xăng dầu của Việt Nam mỗi năm khoảng 19,2 triệu tấn, sản lượng cung ứng từ Nhà máy lọc hóa dầu Bình Sơn trong 9 tháng đầu năm sản xuất đạt 4,4 triệu m3/tấn, đạt 70% kế hoạch. Nhưng với Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn chỉ sản xuất 6,8 triệu tấn, tức mới đạt 43%.

Về nhập khẩu, theo kế hoạch là 6,2 triệu m3/tấn, chiếm 32% nguồn cung và được phân bổ cho các đầu mối.

Tuy nhiên, 9 tháng đầu năm mới có 19/33 đầu mối nhập được 3,97 triệu tấn, tức không đạt kế hoạch. Riêng quý 3 nhập khẩu giảm 40% với mặt hàng xăng, giảm 35% với dầu.

Theo ông Phớc, đây là nguyên nhân chính dẫn tới thiếu hụt nguồn cung.

Ngày 11/11 vừa qua, chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam sẽ tăng thêm 290 – 560 đồng với xăng và 160 – 660 đồng/lít dầu, tùy loại.

Theo tính toán của Bộ Tài chính, tăng chi phí trên sẽ làm tăng giá cơ sở xăng E5 RON92 và dầu Diesel gần 50 đồng/lít; xăng RON 95 gần 150 đồng và dầu hỏa trên 720 đồng/lít.

Tại kỳ điều chỉnh hôm 11/11, xăng RON95 tăng thêm hơn 1.100 đồng/lít, xăng E5 RON95 tăng 840 đồng/lít, lần lượt có giá là 23.860 đồng/lít và 22.710 đồng/lít.

Đức Minh