Các ngân hàng lớn nhất của Mỹ dường như đang chuẩn bị sẵn sàng khi nhiều công ty trong khắp giới tài chính đang sa thải nhân viên, đóng cửa chi nhánh. Từ mùa xuân năm nay, ngành ngân hàng cũng chưa thể khôi phục lại từ khủng hoảng. Một số nhà phân tích thị trường hoài nghi liệu ngành này đang chuẩn bị cho một cuộc suy thoái hay suy thoái kéo dài.

Ngan hang My
Logo một số ngân hàng và tổ chức tài chính của Mỹ. (Ảnh ghép)

Từ đầu năm đến nay, các tổ chức tài chính lớn nhất của Mỹ vẫn đang cắt giảm nhân viên, Wall Street Journal dự kiến tình hình tồi tệ nhất vẫn chưa đến.

Từ JPMorgan Chase, ngân hàng lớn nhất và có lợi nhuận cao nhất nước Mỹ, cho đến các nơi khác đều đang sa thải nhân viên.

Đến nay, Wells Fargo và Goldman Sachs đã giảm số lượng nhân viên khoảng 5% vào năm 2023. Wells Fargo đã thực hiện kế hoạch cắt giảm chi phí trị giá 10 tỷ USD trong 3 năm, bao gồm cắt giảm 50.000 việc làm; Goldman Sachs có kế hoạch sa thải tới 2% lực lượng lao động của mình trong những tuần tới.

Citibank đã triển khai đợt sa thải mới sau khi cắt giảm 7.000 việc làm trong 9 tháng đầu năm 2023.

Morgan Stanley đã cắt giảm 2% lực lượng lao động kể từ đầu năm 2023 và có kế hoạch cắt giảm 3.000 việc làm trên toàn cầu vào cuối năm nay.

Nhưng điều này không chỉ xảy ra trong ngành ngân hàng Mỹ. Theo một báo cáo độc quyền của Reuters, ngân hàng Barclays của Anh đã trở thành ngân hàng mới nhất thực hiện các biện pháp tiết kiệm chi phí, sa thải tới 2.000 nhân viên. Đây là một phần trong kế hoạch trị giá 1,25 tỷ USD của công ty nhằm nâng cao hiệu quả và giảm bớt lực lượng lao động cồng kềnh. Barclays đã cố gắng giảm chi phí trong nhiều năm bằng cách cắt tiền thưởng và cắt giảm việc làm trong lĩnh vực đầu tư ngân hàng và bán lẻ.

Ông Rodrigo Sermeno, nhà phân tích thị trường tại The Kiplinger Letter, viết: “Các ngân hàng đang đóng cửa chi nhánh nhanh hơn so với việc mở chi nhánh mới. Xu hướng này có thể sẽ tiếp tục khi các ngân hàng phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt về tiền gửi và khách hàng trẻ tuổi từ các ngân hàng trực tuyến, công ty công nghệ tài chính và các công ty công nghệ lớn”. 

Không chỉ các ngân hàng lớn sa thải nhân viên, hàng loạt công ty công nghệ tài chính (fintech), tổ chức cho vay, công ty tài chính cũng sa thải nhân viên trong năm nay.

Vào tháng 10, Lending Club có trụ sở tại San Francisco đã sa thải 172 nhân viên, chiếm 14% tổng lương của công ty trước khi bị sa thải. Bảo hiểm Hippo cũng cắt giảm 20% tiền lương. Mùa hè này, sàn giao dịch Robinhood Markets, Inc. đã sa thải 7% nhân viên của mình. Công ty fintech SmartAsset đã sa thải 19% nhân viên vào tháng 6.

Báo cáo mới nhất được công bố bởi Challenger, Gray & Christmas, một công ty tư vấn việc làm của Mỹ, cho thấy các công ty tài chính đã thông báo sa thải 3.419 người trong tháng 10, nâng tổng số người bị sa thải tính đến thời điểm hiện tại trong năm nay lên hơn 47.000. Con số này tăng 189% so với cùng kỳ năm ngoái và là giá trị cao nhất kể từ năm 2013.

Ngân hàng đóng cửa các chi nhánh

Đầu tháng 11, một số ngân hàng nộp đơn xin đóng cửa hàng chục chi nhánh trong vòng một tuần.

Ví dụ, Ngân hàng PNC, tổ chức tài chính lớn thứ 6 ở Mỹ, đã nộp đơn xin đóng cửa 19 chi nhánh vào tháng 2, trong đó có 5 chi nhánh ở Pennsylvania, 4 chi nhánh ở Illinois và 3 chi nhánh ở Texas. Cách đây vài tháng, PNC cho biết họ sẽ đóng cửa hơn 200 ngân hàng thực thể trong năm nay.

Công ty này cho biết họ đang đáp ứng nhu cầu thay đổi liên tục của khách hàng.

Ngân hàng này cho biết trong một tuyên bố: “PNC nhận thấy rằng các chi nhánh đóng vai trò quan trọng trong cách chúng tôi cung cấp giải pháp và các kênh khác cho khách hàng. Đồng thời, chúng tôi sẽ đưa ra quyết định đóng cửa các chi nhánh dựa trên những thay đổi trong nhu cầu của khách hàng. Chúng tôi sẽ tiếp tục đầu tư và tối ưu hóa mạng lưới chi nhánh cũng như các kênh ngân hàng cốt lõi khác, để phục vụ khách hàng một cách hiệu quả nhất.”

Bên cạnh đó, JPMorgan Chase cũng nộp đơn xin đóng cửa 18 chi nhánh trên khắp nước Mỹ, bao gồm tại Connecticut, Florida, Illinois và New York.

Bank of America, Citibank và Citizens Bank cũng có kế hoạch đóng cửa các chi nhánh.

Cổ phiếu ngân hàng mất giá

Nhiều ngân hàng không thể phục hồi sau cuộc khủng hoảng ngân hàng hồi đầu năm nay. Các tổ chức tài chính đã phải vật lộn để thoát khỏi tình trạng cổ phiếu mất giá từ đầu năm đến nay.

Cổ phiếu của Citigroup đã giảm hơn 2% trong năm nay, Goldman Sachs giảm gần 3%, Barclays giảm khoảng 8%, Morgan Stanley giảm 11%, Royal Bank of Canada giảm 9% và Bank of America giảm giá gần 13%.

JPMorgan Chase là một trong số ít cổ phiếu ngân hàng có biểu hiện mạnh mẽ trong năm 2023, tăng khoảng 13%.

Thủ phạm là gì? Đó là mức lãi suất cao hơn.

Trong 19 tháng qua, Cục Dự trữ Liên bang đã tăng lãi suất quỹ liên bang chuẩn lên hơn 500 điểm cơ bản, lên mức từ 5,25% đến 5,50%. Kể từ đó, chỉ số chuẩn Nasdaq Bank Index đã giảm khoảng 40%.

Trong môi trường lãi suất tăng, các điều kiện tín dụng đối với doanh nghiệp và người tiêu dùng ngày càng trở nên chặt chẽ hơn, trong báo cáo Khảo sát ý kiến ​​​​quan chức cho vay cấp cao (SLOOS) mới nhất của Cục Dự trữ Liên bang đã nhấn mạnh điểm này.

Fed cho biết: “Về mặt cho vay kinh doanh, những người tham gia khảo sát thường báo cáo nhu cầu yếu hơn, lý do là các tiêu chuẩn cho vay thương mại và công nghiệp (C&I) đối với các doanh nghiệp thuộc mọi quy mô được thắt chặt trong quý 3. Ngoài ra, các ngân hàng báo cáo nhu cầu yếu hơn khi các tiêu chuẩn được thắt chặt trên tất cả các loại cho vay bất động sản thương mại (CRE). “

“Về việc cho vay mua nhà, các ngân hàng báo cáo rằng các tiêu chuẩn cho vay đã thắt chặt đối với tất cả các loại khoản vay bất động sản nhà ở (RRE), ngoại trừ các khoản thế chấp nhà ở của chính phủ, nhìn chung vẫn không thay đổi. Ngoài ra, các ngân hàng báo cáo nhu cầu yếu hơn đối với hạn mức tín dụng vốn sở hữu nhà (HELOCs) do các tiêu chuẩn thắt chặt. Ngoài ra, các tiêu chuẩn đối với thẻ tín dụng, ô tô và các khoản vay tiêu dùng khác cũng được cho là đã thắt chặt, nhu cầu nhìn chung đã suy yếu.”

Kế hoạch tài chính có kỳ hạn của ngân hàng

Sau sự sụp đổ của Ngân hàng Thung lũng Silicon và Ngân hàng Signature, Fed đã triển khai Chương trình tài trợ có kỳ hạn ngân hàng (BTFP), một cơ sở cho vay khẩn cấp, cung cấp các khoản vay một năm cho các công ty gặp khó khăn. Fed bảo vệ người đi vay khỏi thua lỗ bằng cách đồng ý gia hạn hợp đồng hoán đổi ở cùng một giá trị, bỏ qua các khoản lỗ. Chương trình này được thiết lập để ngăn chặn một cuộc khủng hoảng tài chính lan rộng và đau đớn hơn bằng cách ngăn chặn tình trạng rút tiền hàng loạt.

Chương trình này đã đạt mức cao mới 114 tỷ USD trong tuần kết thúc vào ngày 22/11, theo dữ liệu H.4.1 của ngân hàng trung ương Mỹ (dữ liệu này cho thấy tình hình sử dụng công cụ có tính thanh khoản của Fed).

Tuy nhiên, nhà kinh tế Mike Shedlock cho biết, mặc dù giai đoạn tồi tệ nhất của cuộc khủng hoảng dường như đã kết thúc vào tháng 3, nhưng “ngay cả khi bị che giấu trong các báo cáo, những khoản lỗ trên sổ sách vẫn là có thật”.

Ông Shedlock nói: “Trong môi trường lãi suất tăng, điều này ảnh hưởng đến sự sẵn sàng cho vay của các ngân hàng.”

Cơ chế cho vay sẽ được mở cho đến ít nhất là ngày 11/3/2024 và một số nhà quan sát quan tam đến điều gì sẽ xảy ra khi khoản vay hết hạn.

Nhà kinh tế truyền thống E.J. Antoni viết trên mạng xã hội X: “Tháng 3/2024 sẽ là một thảm họa.”

Ngoài Ngân hàng Thung lũng Silicon và Ngân hàng Signature, còn có 3 ngân hàng đã phá sản trong năm nay: First Republic, Citizens Bank và Heartland Tri-State Bank.

Nỗi lo suy thoái kinh tế

Tất cả những điều đó đặt ra câu hỏi: Có phải các ngân hàng đang chuẩn bị cho một cuộc suy thoái?

Các nhà kinh tế đã dự đoán sẽ có một cuộc suy thoái trong năm nay, nhưng khả năng phục hồi của nền kinh tế đã làm hạ nhiệt những cuộc thảo luận về suy thoái trong những tháng gần đây.

Theo ước tính từ mô hình GDPNow của Fed Atlanta và dự báo Nowcast của Fed New York, nền kinh tế sẽ tăng trưởng khoảng 2% trong quý 4.

Đồng thời, một số chỉ báo quan trọng cũng đang đưa ra tín hiệu suy thoái.

Ví dụ, Chỉ số kinh tế hàng đầu (LEI) của Conference Board một lần nữa giảm vào tháng 10, với mức giảm 0,8%. Trong 6 tháng từ tháng 4 đến tháng 10 năm 2023, LEI đã giảm 3,3%.

Bà Justyna Zabinska-La Monica, giám đốc cấp cao về các chỉ số chu kỳ kinh doanh tại The Conference Board (Mỹ), cho biết: “Trong tháng 10, quỹ đạo LEI của Mỹ vẫn ở mức âm và tốc độ tăng trưởng 6 tháng và 12 tháng của nó cũng vẫn nằm trong vùng âm”. Bà nói rằng, “The Conference Board dự đoán rằng lạm phát gia tăng, lãi suất cao và chi tiêu của người tiêu dùng bị thu hẹp sẽ gây ra một cuộc suy thoái rất ngắn trong nền kinh tế Mỹ do tiền tiết kiệm cạn kiệt trong thời kỳ đại dịch và việc bắt buộc phải trả các khoản vay sinh viên.”

Ông Neil Shearing, nhà kinh tế trưởng tại Capital Economics, cho rằng tình hình có chút phức tạp, bởi vì quy mô của cuộc suy thoái rất quan trọng.

“Nhưng quy mô của cuộc suy thoái cũng là một nhân tố hạn định quan trọng: có sự khác biệt lớn giữa cuộc suy thoái kiểu 2007 / 2008 và cuộc suy thoái kiểu 2001 ở chỗ, cuộc suy thoái kiểu 2007 / 2008 tác động kéo dài nhiều năm trong khi suy thoái năm 2001 trước khi bạn kịp nhận ra thì nó đã kết thúc”. Ông Neil Shearing viết trong một lưu ý: “Vì vậy, việc phân biệt giữa các loại suy thoái kinh tế khác nhau và xác định hậu quả có thể xảy ra của chúng quan trọng hơn việc đơn giản đưa ra một ‘phán đoán’ về suy thoái kinh tế.”

Sự đồng thuận ở Phố Wall là Mỹ sẽ trải qua một cuộc suy thoái ngắn và nhẹ.