Để cải thiện hội chứng khô mắt, Trung y chú trọng đến tạng can, nhấn mạnh “can tàng huyết”, “nhìn lâu sẽ hại máu”, nhìn chằm chằm vào sản phẩm điện tử trong thời gian dài và lạm dụng mắt có thể làm tổn thương gan máu, khiến cơ thể không đủ dịch, mắt không thể được dưỡng ẩm đầy đủ. Làm thế nào để nuôi dưỡng tạng can và cải thiện vấn đề về mắt? Bài viết này cung cấp hướng dẫn về các thói quen sinh hoạt, trà thảo dược và bấm huyệt đơn giản.

khô mắt
Chứng khô mắt là loại bệnh do nhiều nguyên nhân, nếu nước mắt không cung cấp đủ độ ẩm cho nhãn cầu thì chứng khô mắt có thể xảy ra. (Ảnh: fizkes/ Shutterstock)

Chứng khô mắt

Chứng khô mắt là loại bệnh do nhiều nguyên nhân, nếu nước mắt không cung cấp đủ độ ẩm cho nhãn cầu thì chứng khô mắt có thể xảy ra. Nguyên nhân có thể là do nước mắt tiết ra không đủ, nước mắt bốc hơi quá nhiều hoặc phân bổ nước mắt không đồng đều. 

Nói chung, khi tuổi càng cao, khả năng tiết nước mắt của mắt giảm đi, tình trạng khô mắt thường xảy ra, đặc biệt ở phụ nữ mãn kinh, thường gây mất cân bằng tiết nước mắt do tuyến tiết bị teo và thoái hóa. Một số người mắc các bệnh tự miễn dịch (chẳng hạn như bệnh Sjögren) cũng có thể gây ra hội chứng khô mắt, vì các bệnh miễn dịch có thể làm tổn thương quá trình tiết nước mắt và phân bố không đều. 

Chứng khô mắt là một bệnh phổ biến của cuộc sống hiện đại, với sự phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ, các triệu chứng lâm sàng có xu hướng ngày càng trẻ hóa. Nguyên nhân là do giới trẻ hiện đại hầu như đều phụ thuộc rất nhiều vào các sản phẩm điện tử. Cho dù đi làm hay trong lúc giải trí hàng ngày, hầu hết thời gian đều dùng điện thoại di động và máy tính. Khi mắt nhìn vào một điểm cố định ở cự ly gần trong thời gian dài (chẳng hạn như sử dụng điện thoại di động, máy tính trong thời gian dài), tần suất chớp mắt sẽ thấp hơn, dễ dẫn đến nhãn cầu không đủ độ ẩm, khô mắt, mệt mỏi và gây ra hội chứng khô mắt. 

shutterstock 2200906609
Nhìn chằm chằm vào sản phẩm điện tử trong thời gian dài có thể làm tổn thương gan máu, khiến cơ thể không đủ dịch, mắt không thể được dưỡng ẩm đầy đủ. (Ảnh: Thanakorn.P/ Shutterstock)

Ngoài ra, giới trẻ thích đeo kính áp tròng màu sắc rực rỡ hoặc đeo kính áp tròng quá lâu hoặc không vệ sinh kỹ dẫn đến viêm kết mạc và mí mắt, dẫn đến nước mắt phân bổ không đều, cũng là một trong những nguyên nhân gây khô mắt.

Chứng khô mắt ở các mức độ khác nhau không chỉ gây khô mắt, dễ mệt mỏi, mí mắt cảm giác căng và nặng, một số người bị mắt đỏ, đau, ngứa, có cảm giác có vật lạ, cảm thấy châm chích, nóng rát, nhạy cảm với các kích thích bên ngoài (ví như ánh sáng, gió, khói), đôi khi sẽ bị mờ mắt tạm thời. Một số bệnh nhân mắc hội chứng khô mắt sẽ thường xuyên rơi nước mắt, trường hợp nặng hơn sẽ bị đỏ, sưng, sung huyết, sừng hóa, biểu mô giác mạc bị đứt và các sợi sẽ bám vào…gây rắc rối lớn cho cuộc sống của bạn

Hiện nay, hầu hết người bệnh khô mắt đều tìm đến Tây y và sử dụng thuốc nhỏ mắt trong thời gian dài, điều này chỉ có tác dụng làm dịu mắt tạm thời. Tuy nhiên, nếu có thể kết hợp với liệu pháp của Trung y và dựa trên lý thuyết phân biệt hội chứng của Trung y, tìm biện pháp phù hợp với thể chất của mỗi người, thì sẽ được lựa chọn để nuôi dưỡng các cơ quan nội tạng. Khi các chức năng của lá lách, phổi, gan và thận dần được phục hồi, các triệu chứng khô mắt có thể được cải thiện rất nhiều.

Biện pháp cải thiện 

Ngủ đủ giấc

Theo lý thuyết của Trung y, khí của kinh mạch vào lúc nửa đêm sẽ đến kinh gan và túi mật, kinh mạch gan thông suốt với mắt. Bạn muốn đôi mắt của mình khỏe mạnh thì việc ngủ đủ giấc là rất quan trọng, đặc biệt là trong khoảng thời gian từ 11 giờ đêm đến 3 giờ sáng. Hãy nhớ ngủ sâu giữa các khoảng thời gian đó.

Ăn ít đồ nướng, chiên, cay

Cách chế biến món ăn sẽ ảnh hưởng tới tính chất của món ăn. Việc nướng sử dụng nhiệt khô ở nhiệt độ cao, còn chiên sử dụng dầu có nhiệt độ cao, cách nấu như vậy sẽ khiến thức ăn có tính nóng và tiêu hao dịch cơ thể khi ăn. 

Chế độ ăn uống cân bằng, ăn nhiều trái cây, rau quả có màu xanh đậm

Chế độ ăn này cung cấp nhiều loại vitamin chống oxy hóa. Nếu bạn có thị lực kém vào ban đêm và khô mắt, nhiều chất nhầy ở mắt, bạn có thể ăn nhiều trái cây và rau quả như cà rốt, cà chua để bổ sung vitamin A giúp tăng cường sức khỏe cho mắt.

shutterstock 610144940
Hãy giữ tư thế tốt và duy trì môi trường có độ sáng vừa phải khi làm việc để bảo vệ đôi mắt của bạn. (Ảnh: Africa Studio/ Shutterstock)

Giữ tư thế tốt và duy trì môi trường có độ sáng vừa phải khi làm việc hoặc đọc sách

Những người sử dụng máy tính trong thời gian dài nên nhìn đi nơi khác 30 phút một lần, nhìn vào khoảng cách ít nhất 10 giây và cho mắt nghỉ ngơi 10 phút mỗi giờ. Hãy đứng dậy và di chuyển xung quanh hoặc nhìn vào các vật ở xa hoặc vật màu xanh lá cây để đưa ra mắt bạn được nghỉ ngơi nhiều hơn. 

Chườm nóng

Bạn có thể ngâm khăn sạch vào nước ấm khoảng 40 độ C, vắt nhẹ rồi chườm lên mắt kèm một chút hơi nước để tăng tuần hoàn máu cục bộ (có thể kết hợp với massage huyệt đạo quanh mắt). 

Tập bài tập chăm sóc sức khỏe mắt

Bài tập rèn luyện mắt, đảo mắt theo biểu tượng vô cực theo chiều kim đồng hồ và ngược chiều kim đồng hồ. Đứng ở tư thế tự nhiên, đầu gối hơi cong, đầu nghiêng sang một bên sao cho mặt sát vai, tay đưa sát vào vai và chỉ ra xa, mắt nhìn vào ngón tay, dùng thân trên xoay tròn biểu tượng vô cực ngược chiều kim đồng hồ, sau đó chuyển sang tay kia.

Thực hiện bài tập này thường xuyên có thể giúp thư giãn vai và cổ, giảm mỏi mắt, đồng thời giúp bạn ghi nhớ và tập trung nghe. 

Trà cải thiện hội chứng khô mắt 

shutterstock 2211128797
Trà thảo dược với các thành phần tốt cho gan và mắt giúp cải thiện chứng khô mắt của bạn. (Ảnh: ViDI Studio/ Shutterstock)

Nguyên liệu: 18 gam quyết minh tử; 3,6 gam kỷ cúc địa hoàng hoàn và 24 gam kỷ tử.

Cách làm: Cho các nguyên liệu vào nồi, thêm 3000 ml nước, đun cho đến khi nước sôi thì đun nhỏ lửa trong 10 phút. 

Giải thích: 

  1. Trà dưỡng gan, bổ mắt, cả nhà có thể uống. 
  2. Quyết minh tử là loại dược liệu bình dân có tác dụng bổ gan, sáng mắt. Quyết minh tử cũng có tác dụng nhuận tràng, có thể làm giảm gánh nặng cho đường ruột và phục hồi sức khỏe đường ruột. 
  3. Thành phần chính của Kỷ cúc địa hoàng hoàn trong Trung y có công dụng bổ thận dưỡng can, thanh não minh mục.

Massage huyệt vị cải thiện chứng khô mắt 

Huyet dai don
Huyệt đại đôn. (Ảnh: Vision Times)

Huyệt đại đôn nằm nơi đầu ngón cái, cách góc móng chân bằng lá hẹ. Từ góc nhìn ba chiều, huyệt này giống như con mắt có lông mi nên huyệt đại đôn có tác dụng chữa các bệnh về mắt. Đây là nơi khí huyết bắt đầu chảy ra từ kinh lạc, do đó huyệt đại đôn cũng là trung tâm phụ trách việc tiết nước mắt của mắt. 

Cách làm: Dùng tay kẹp hai bên hình lưỡi liềm của móng chân và xoay tròn, đầu tiên là 10 lần vào trong, sau đó 10 lần ra ngoài, làm 3 đến 5 lần một ngày.