Nhiều người có thói quen uống một cốc nước chanh mỗi ngày. Tuy nhiên, họ chỉ biết chanh chứa một lượng lớn vitamin C tốt cho sức khỏe, mà không hề biết rằng nó còn là một trong những loại trái cây có giá trị chữa bệnh rất cao. Chanh thậm chí còn được gọi là “quả thần dược” vì đã từng cứu các thủy thủ khỏi bệnh scorbut. 

quả chanh
Chanh không chỉ có thể làm thức uống tốt cho sức khỏe mà còn có đặc tính chữa bệnh. (Ảnh: PitukTV/ Shutterstock)

Theo ghi chép lịch sử, ngay từ năm 1593, hơn 10.000 thủy thủ Anh đã chết vì bệnh scorbut. Một nửa thủy thủ của Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha và các nước khác chết cũng vì căn bệnh này. Nhiều học giả y khoa đã nghiên cứu về nó. Vào giữa thế kỷ 18, một bác sĩ người Anh tên là Linde đã tiến hành thí nghiệm y học trên 6 nhóm người sử dụng rau, trái cây và thuốc. Kết quả là nhóm bệnh nhân ăn chanh giống như uống được “tiên đơn” vậy. Họ khỏi bệnh một cách thần kỳ và sức khỏe hoàn toàn hồi phục. Sau đó, hải quân Anh yêu cầu các thủy thủ uống nước lá chanh mỗi ngày trong thời gian ở trên biển. Bất ngờ là căn bệnh scorbut của họ đã biến mất. Người Anh thường dùng biệt danh thú vị là “người chanh” để gọi các thủy thủ, thủy binh của mình.

Chanh có rất nhiều loại, trong đó loại phổ biến nhất trên thị trường là chanh vàng và chanh xanh.

Chanh vàng được sử dụng rất nhiều trong các món Tây. Nước chanh có tác dụng khử mùi tanh của hải sản rất tốt. Ví dụ như cá hồi nướng chanh hoàn toàn không có mùi tanh. Ở các nhà hàng nước ngoài, chanh cũng thường được cắt lát và ngâm nước. Ngoài ra, chanh vàng có thể làm chanh ngâm mật ong rất thơm.

Một loại khác là chanh xanh. Nhiều người nhầm tưởng chanh xanh chính là chanh vàng là lúc chưa chín, thực ra thì chúng chỉ là “chị em họ hàng”. Chanh xanh có hai loại, một loại vỏ dày, vị thơm nồng, loại không hạt thì không quá đắng, còn gọi là chanh thơm, rất thích hợp để pha trà, thường được dùng trong một số quán trà sữa ở Quảng Đông, Trung Quốc.

Ngoài ra còn có một loại chanh xanh, vỏ mỏng, nhiều nước, hình dáng khá tròn, hàm lượng vitamin C cao hơn chanh vàng gấp vài lần và độ chua cũng cao hơn. 

Xử lý chanh đúng cách

Quả chanh được bán trên thị trường thường có một lớp màng sáp trên bề mặt, bạn có thể dùng muối ăn chà xát vỏ chanh nhiều lần, sau đó rửa sạch bằng nước để khử trùng và loại bỏ lớp màng sáp này, thành phần hoạt tính của vỏ có thể được giải phóng.

Nhiệt độ nước ngâm tốt nhất là từ 50-60 độ C. Các hoạt chất của chanh sẽ bị phân hủy và giải phóng nhanh nếu nhiệt độ nước vừa phải. Nếu nhiệt độ nước mát thì thời gian giải phóng sẽ lâu hơn và xác suất bị oxy hóa sẽ tăng lên. Ngâm nước nóng sẽ phá hủy vitamin C. Vì vậy, nhiệt độ vừa phải là rất quan trọng.

Sử dụng chanh đúng cách

Cách sử dụng chanh, nước chanh, chanh, quả chanh
Nước chanh rất tốt cho sức khỏe nhưng cần lưu ý một số trường hợp không nên sử dụng. (Ảnh: Shutterstock)

1. Uống một cốc nước chanh mật ong vào mỗi buổi sáng có thể giúp cơ thể giải độc rất tốt. Nhưng chanh là thực phẩm nhạy cảm, nếu bạn muốn làm trắng da và giảm cân thì nên uống một ly nước chanh trước khi đi ngủ. Làm như vậy là để tránh ánh sáng, nếu không sẽ phản tác dụng, bạn có thể bị nổi mụn. Nếu uống vào ban ngày, hãy nhớ bôi kem chống nắng và tránh ánh nắng trực tiếp.

2. Không nên uống nước chanh khi bụng đói, bởi vì axit citric trong quả chanh sẽ gây kích ứng dạ dày và làm giảm quá trình hấp thu chất dinh dưỡng. Tốt nhất bạn nên kiểm soát lượng nước chanh uống ở mức khoảng một lít mỗi ngày.

3. Nước chanh và sữa bò không nên uống cùng nhau, vì nó có thể gây đầy hơi, dạ dày khó chịu, đồng thời ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ protein và canxi.

4. Nước chanh và quả chanh không nên ăn cùng với cà rốt. Vì cà rốt có chứa enzyme axit ascorbic, nếu kết hợp với axit chứa trong quả chanh sẽ ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ vitamin C của cơ thể.

Một số trường hợp không nên uống chanh thời gian dài

1. Người mắc bệnh về dạ dày không nên uống chanh trong thời gian dài. Bởi trong chanh có chứa nhiều axit citric và axit malic có thể làm tăng axit dạ dày, khiến tình trạng loét dạ dày trở nên trầm trọng hơn.

2. Những người bị cảm lạnh, đặc biệt là các bạn nữ trong kỳ kinh nguyệt nên hạn chế uống nước chanh.