Hội đồng Quốc gia Bảo vệ Tổ quốc của Niger đã tuyên bố bãi bỏ hiệp định quân sự với Pháp, đồng thời cảnh báo các quốc gia láng giềng châu Phi không được can thiệp vào công việc nội bộ của Niger, theo AFP đưa tin.

Abdourahamane Tchiani
Hôm 28/7/2023, Đại tướng Abdourahamane Tchiani phát biểu trên truyền hình nhà nước và đọc tuyên bố trở thành “Chủ tịch của Hội đồng Quốc gia Bảo vệ Tổ quốc” sau khi lật đổ Tổng thống dân bầu Mohamed Bazoum. (Ảnh: Télé Sahel/AFP via Getty Images)

Hội đồng Quốc gia Bảo vệ Tổ quốc là chính phủ tạm quyền quân sự được lập ra sau cuộc đảo chính quân sự diễn ra tuần trước.

Phát biểu trên truyền hình vào tối thứ Năm (3/8, giờ địa phương), một đại diện của chính phủ quân sự tạm quyền nói rằng Niger sẽ “ngay lập tức” đình chỉ tất cả các thỏa thuận hợp tác quân sự với Pháp, bao gồm cả hiệp định mà theo đó Paris đã đang triển khai khoảng 1.500 binh lính tại Niger, quốc gia thuộc vùng Sahel, Tây Phi.

Chính phủ quân sự do ông Abdourahamane Tchiani đứng đầu vào sáng 3/8 đã chặn tín hiệu của đài truyền hình Pháp France 24 và Đài phát thanh Quốc tế Pháp (RFI). 3/8 là ngày kỷ niệm 63 năm Niger giành độc lập từ Pháp.

Hội đồng Kinh tế của các Quốc gia Tây Phi (ECOWAS) đã phát đi tối hậu thư cho Niger yêu cầu phục chức cho Tổng thống Mohamed Bazoum đã bị lật đổ vào thứ Sáu tuần trước nếu không sẽ phải đối mặt với hành động can thiệp quân sự. Nigeria, quốc gia láng giềng phía nam của Niger, đã đang bắt đầu tập hợp binh lính tại khu vực biên giới, theo truyền thông địa phương.

Một phái đoàn của Nigeria do ông Abdulsalami Abubakar dẫn đầu đã bay tới Niamey, thủ đô của Niger hôm 3/8 để hội đàm với chính quyền quân sự của ông Tchiani. Ông Abdulsalami Abubakar là đại tướng về hưu, đã từng lãnh đạo chính phủ quân sự của Nigeria trong giai đoạn 1998-1999.

Một phái đoàn khác từ Algeria và Libya cũng đã đến Niger để đàm phán. Phái đoàn này đã bắn tín hiệu ủng hộ chính quyền mới tại Niamey.

Tổng thống Nigeria Bola Tinubu tuyên bố rằng ông đã chỉ đạo các phái đoàn châu Phi phải làm “bất cứ điều gì có thể để đảm bảo chắc chắn có được một giải pháp toàn diện và hòa giải cho tình huống ở Niger”.

Hai nước Mali và Burkina Faso đã nói rằng họ sẽ coi bất kỳ hành vi xâm lược nào vào Niger là hành động chiến tranh chống lại chính họ. Tuy nhiên, Senegal hôm 3/8 loan báo họ sẽ tham gia vào hành động can thiệp quân sự của khối ECOWAS vào Niger. “Quá nhiều đảo chính”, Ngoại trưởng Aissata Tall Sall của Senegal tuyên bố.

Ông Tchiani nói trong bài phát biểu phát sóng trên truyền hình hôm thứ Tư (2/8) rằng: “Chính quyền quân sự bác bỏ tất cả các chế tài và không chấp nhận đầu hàng trước bất kỳ mối đe dọa nào, bất kể mối đe dọa đó có thể đến từ đâu. Nếu họ [ECOWAS] theo đuổi tư duy phá hủy đến cùng, có lẽ Thánh Allah bảo vệ Niger và đảm bảo chắc chắn rằng đây là trận đánh vĩ đại cuối cùng mà chúng tôi sẽ chiến đấu cùng nhau vì nền độc lập thực sự cho đất nước chúng tôi”.

Hải Đăng