Tổng thống Nga Vladimir Putin đã bắt đầu tổng động viên một phần trong nước để leo thang cuộc chiến tại Ukraine. Trước tình hình này, các nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) đã họp khẩn để thảo luận về việc xây dựng một vòng trừng phạt mới (vòng 8).

Dự án mới 1
Ông Josep Borrell – Đại diện cấp cao của EU về Chính sách An ninh và Đối ngoại. (Nguồn: Ảnh chụp màn hình video)

Ngày 21/9, trang web của EU thông báo, sau khi biết tin ông Putin bắt đầu tổng động viên một phần tại Nga, Đại diện cấp cao về Chính sách đối ngoại và an ninh của EU là ông Josep Borrell đã tổ chức một cuộc họp ngoại giao khẩn không chính thức tại New York (Mỹ). Cuộc họp có Ngoại trưởng của 27 nước thành viên EU (đang ở New York để dự Đại hội Liên Hiệp Quốc/LHQ) và Ngoại trưởng Dmytro Kuleba của Ukraine.

Ông Josep Borrell đã dự họp báo sau khi cuộc họp khẩn cấp ngoại giao không chính thức kết thúc. Ông cho biết đã tổ chức cuộc họp đột xuất này với các ngoại trưởng EU sau khi biết tin ông Putin tổng động viên một phần nhằm leo thang cuộc chiến xâm lược Ukraine. Ngoại trưởng Dmytro Kuleba của Ukraine đã được mời tham gia trao đổi và báo cáo tóm tắt trong giai đoạn đầu của cuộc họp.

Ông Josep Borrell nói: “Rõ ràng là ông Putin đang cố gắng tiêu diệt Ukraine. Ông ta đang cố gắng dùng mọi thủ đoạn phá hủy đất nước vì thất bại của chiến dịch quân sự [ở Ukraine]. Ông ta đã tuyên bố tổng động viên một phần ở Nga và thúc đẩy tổ chức ‘trưng cầu dân ý’ bất hợp pháp trên lãnh thổ Ukraine do Nga chiếm đóng… Và rõ ràng đe dọa một cách công khai vấn đề sử dụng vũ khí hủy diệt hàng loạt, kể cả vũ khí hạt nhân”.

Ông Josep Borrell cho biết, thông qua cuộc họp khẩn cấp tạm thời này, EU một lần nữa lên án mạnh mẽ việc Nga thúc đẩy “trưng cầu dân ý” bất hợp pháp ở Ukraine với mục đích sáp nhập Donetsk, Kherson, một phần của Luhansk và Zapo Roger vào nước Nga. Đây lại là một vi phạm rõ ràng khác đối với độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine. EU kêu gọi Nga tôn trọng Hiến chương LHQ.

Ông nói rằng các nước thành viên EU sẽ thảo luận về biện pháp trừng phạt mới đối với Nga trong thời gian sớm nhất, đồng thời sẽ tiếp tục cung cấp hỗ trợ thiết bị quân sự cho Ukraine.

Theo các hãng tin như AFP và Reuters, khi trả lời câu hỏi của phóng viên các hãng thông tấn, ông Josep Borrell cho biết: “Chúng tôi sẽ thảo luận về các biện pháp trừng phạt mới, nhắm vào các cá nhân và ngành công nghiệp”. Ông lịch sự từ chối tiết lộ thêm thông tin về các lệnh trừng phạt và viện trợ quân sự Ukraine.

Vào giữa tháng Mười, ngoại trưởng các nước thành viên EU sẽ họp chính thức để thảo luận và quyết định các biện pháp trừng phạt đối với Nga.

Nhà ngoại giao Nga: Chiến tranh Nga-Ukraine càng kéo dài, hòa giải ngoại giao càng khó

Tờ Financial Times của Anh vào tháng Tám đưa tin, trong một cuộc phỏng vấn ông Gennady Gatilov  – Đại diện của Nga tại trụ sở LHQ ở Geneva và là đại diện thường trực của Liên bang Nga tham dự Hội nghị Giải trừ quân bị, quan chức Nga này cho biết LHQ nên hợp tác với Nga thúc đẩy Ukraine tích cực hòa giải, hành động của Mỹ với các nước NATO khác đã khiến Ukraine không muốn đàm phán ngoại giao.

Ông Gennady Gatilov cho rằng chiến tranh Nga-Ukraine càng kéo dài thì càng khó hòa giải thông qua các con đường ngoại giao. Hiện tại Nga và Ukraine không thể nối lại các cuộc đàm phán ngoại giao, các nước phương Tây do Mỹ đứng đầu vẫn tiếp tục cung cấp hỗ trợ quân sự cho Ukraine, vì vậy không thể dự đoán cuộc chiến này sẽ kéo dài bao lâu. “Họ (Ukraine và các nước phương Tây) sẽ chiến đấu đến người lính cuối cùng”.

Ông Gennady Gatilov cho rằng LHQ nên tích cực hơn trong việc làm trung gian hòa giải thay vì thực hiện lập trường chính trị hóa cuộc chiến Nga-Ukraine. Điều này không có lợi cho uy tín của LHQ trong các vấn đề quốc tế cũng như không có lợi cho vai trò hiệu quả của LHQ làm trung gian hòa giải các vấn đề quốc tế.

Mối nguy khủng hoảng lương thực và năng lượng

Hãng thông tấn AFP hồi tháng Tám đưa tin, cuộc chiến Nga xâm lược Ukraine bùng nổ ngày 24/2 sắp bước sang tháng thứ 7 nhưng vẫn chưa có dấu hiệu ngừng bắn. Trong chuyến thăm Odessa – Ukraine, Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres nói với các phóng viên rằng tình hình Ukraine đang rất khó khăn và triển vọng hòa bình không mấy lạc quan. “Trong ngắn hạn sẽ rất khó để tìm ra một giải pháp hòa bình. Nhưng chúng ta phải kiên trì, vì hòa bình là hành động tử tế quan trọng nhất”.

Bloomberg đưa tin, cuộc chiến Nga-Ukraine khiến các nước châu Âu có bài học kinh nghiệm về địa chính trị và an ninh năng lượng quốc gia, qua đó nỗ lực để giảm bớt phụ thuộc vào năng lượng của Nga. Nhưng do chiến tranh khiến giá khí đốt vẫn ở mức cao và châu Âu đang phải đối mặt với tình trạng thiếu năng lượng vào mùa đông.

Thông tin dẫn lời phóng viên chuyên mục năng lượng Javier Blas bình luận và phân tích rằng Nga đóng một vai trò quan trọng trong thị trường năng lượng toàn cầu. Ông Putin và Nga đang chiến thắng trong cuộc chiến năng lượng. Việc các nước châu Âu tiếp tục áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với năng lượng và kinh tế của Nga sẽ gây ra những hậu quả tiêu cực thảm khốc.

Ngoài ra về vấn đề lương thực toàn cầu, Tổng thư ký LHQ Guterres cho rằng cần đảm bảo phân bón và nông sản của Nga thâm nhập thị trường lương thực toàn cầu mà không gặp trở ngại, nếu không khủng hoảng lương thực toàn cầu có thể nổ ra ngay trong năm tới.

Chính phủ Anh đưa ra cảnh báo tình trạng thiếu lương thực toàn cầu sẽ gây ra thiệt hại về người và tài sản nghiêm trọng hơn cuộc chiến Nga xâm lược Ukraine.