Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres hôm thứ Tư (6/12) đã thực hiện động thái hiếm hoi, cảnh báo Hội đồng Bảo an về mối đe dọa toàn cầu từ cuộc chiến ở Gaza. Các quốc gia Ả Rập cũng sử dụng cảnh báo này để thúc đẩy hội đồng kêu gọi ngừng bắn.

GettyImages 1817394913 scaled
Tổng thư ký Liên Hợp Quốc, António Guterres phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo G77 và Trung Quốc Hội nghị Khí hậu UNFCCC COP28 tại Expo City Dubai vào ngày 2 tháng 12 năm 2023 tại Dubai, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất. (Ảnh: Mahmoud Khaled / COP28 qua Getty Images)

Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) đã trao cho Hội đồng Bảo an một dự thảo nghị quyết ngắn gọn, sẽ hành động dựa trên bức thư của ông Guterres bằng cách yêu cầu “ngừng bắn nhân đạo ngay lập tức” trong cuộc xung đột giữa Israel và Hamas.

Các nhà ngoại giao cho biết UAE sẽ đưa văn bản này ra biểu quyết vào thứ Sáu (8/12) khi Hội đồng Bảo an sẽ được ông Guterres thông báo tóm tắt về Gaza. Để được thông qua, nghị quyết cần có ít nhất 9 phiếu thuận và không có phiếu phủ quyết nào của 5 thành viên thường trực – Hoa Kỳ, Nga, Trung Quốc, Pháp và Anh.

Phó Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc Robert Wood cho biết Mỹ không ủng hộ bất kỳ hành động nào nữa của Hội đồng Bảo an vào thời điểm này.

“Tuy nhiên, chúng tôi vẫn tập trung vào chính sách ngoại giao khó khăn và nhạy cảm nhằm giải thoát nhiều con tin hơn, nhiều viện trợ hơn vào Gaza và bảo vệ dân thường tốt hơn”, ông Wood nói với trang tin Reuters.

Mỹ và đồng minh Israel phản đối lệnh ngừng bắn vì cho rằng nó sẽ chỉ có lợi cho Hamas. Thay vào đó, Washington ủng hộ việc tạm dừng để bảo vệ dân thường và cho phép thả các con tin bị Hamas bắt giữ trong cuộc tấn công chết người vào Israel ngày 7 tháng 10.

“Dự thảo nghị quyết của UAE nhận được sự ủng hộ của Ả Rập và nhóm OIC (Tổ chức Hợp tác Hồi giáo). Đây là một mệnh lệnh đạo đức và nhân đạo và chúng tôi kêu gọi tất cả các nước ủng hộ lời kêu gọi của Tổng thư ký”, phái đoàn của UAE tại Liên Hợp Quốc nói trong bài đăng trên mạng xã hội X.

Đặc phái viên Palestine tại Liên hợp quốc, ông Riyad Mansour cho biết các bộ trưởng Ả Rập sẽ thảo luận về dự thảo nghị quyết của Hội đồng Bảo an với các quan chức Mỹ trong chuyến thăm Washington sắp tới.

Ông Mansour nói với các phóng viên: “Điều quan trọng nhất trong chương trình nghị sự là cuộc chiến này phải dừng lại. Một lệnh ngừng bắn phải được thực hiện và nó phải diễn ra ngay lập tức”.

Đại sứ Israel cáo buộc ông Guterres “đạo đức xuống thấp”

Hoa Kỳ đã bỏ phiếu trắng vào tháng trước để cho phép Hội đồng Bảo an thông qua nghị quyết kêu gọi tạm dừng giao tranh. Lệnh tạm dừng này kéo dài bảy ngày, để bên ngoài viện trợ nhân đạo cho Gaza và Hamas thả một số con tin và thời gian tạm ngừng bắn đó đã hết hạn vào ngày 1 tháng 12.

Tổng thư ký LHQ Guterres nói với Hội đồng Bảo an trong lá thư của mình rằng cuộc chiến “có thể làm trầm trọng thêm các mối đe dọa hiện có đối với hòa bình và an ninh quốc tế. Đồng thời ông viện dẫn Điều 99 của Hiến chương Liên Hợp Quốc: “Tổng Thư ký có thể lưu ý Hội đồng Bảo an về bất kỳ vấn đề nào, mà theo ý kiến của ông, có nguy cơ đe dọa đến công cuộc duy trì hòa bình và an ninh quốc tế”.

Người phát ngôn Liên Hợp Quốc Stephane Dujarric cho biết ‘Điều 99’ này đã không được sử dụng trong nhiều thập kỷ.

Ông Dujarric viết: “Chúng ta đang đối mặt với nguy cơ sụp đổ nghiêm trọng của hệ thống nhân đạo”. Ông nói, những tác động đối với người Palestine có thể là không thể đảo ngược và đối với an ninh khu vực, đồng thời kêu gọi tuyên bố ngừng bắn nhân đạo.

Đại sứ Israel tại Liên Hợp Quốc Gilad Erdan cáo buộc ông Guterres đã đạt đến “đạo đức hạ mức thấp kỷ lục” khi gửi thư tới Hội đồng Bảo an. “Lời kêu gọi ngừng bắn của Tổng thư ký thực chất là lời kêu gọi duy trì triều đại khủng bố của Hamas ở Gaza”.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Matthew Miller cho biết cuộc xung đột giữa Israel và Hamas hiện nay gây ra mối đe dọa đối với an ninh khu vực và toàn cầu.

Ông Miller nói với các phóng viên: “Chúng tôi đã nói rõ rằng một trong những điều chúng tôi đang cố gắng làm là ngăn chặn cuộc xung đột này lan rộng”.

Israel cho biết 1.200 người đã thiệt mạng và 240 người bị bắt làm con tin trong cuộc tấn công ngày 7 tháng 10 của Hamas. Israel đã tập trung trả đũa Hamas ở Gaza, ném bom từ trên không, và một cuộc bao vây, tấn công trên bộ.

Bộ Y tế Gaza do Hamas điều hành cho biết kể từ ngày 7/10 cho đến nay đã có 16.015 người thiệt mạng trong khu vực có 2,3 triệu dân này.

Tổng thư ký Guterres nói với Hội đồng Bảo an trong lá thư của mình rằng không có biện pháp bảo vệ dân thường hiệu quả và “không nơi nào an toàn ở Gaza”.