Trước khi Phó Tổng thống Lại Thanh Đức (Lai Ching-te) của Trung Hoa Dân Quốc (Đài Loan) lên đường thăm Paraguay và có kế hoạch quá cảnh tại Hoa Kỳ, chính quyền Bắc Kinh đã thông báo về một cuộc tập trận ở Biển Hoa Đông từ ngày 12 – 14/8, mang đầy tính đe dọa.

p3374291a711874120
Phó Tổng thống Lại Thanh Đức (Lai Ching-te) sắp đến thăm Paraguay và quá cảnh tại Hoa Kỳ, thu hút sự chú ý của các bên. (Ảnh: CNA)

Ông Lại Thanh Đức sắp lên đường đến Paraguay, một quốc gia thân thiện ở Nam Mỹ vào ngày 12/8, trong chuyến thăm 7 ngày 6 đêm. Trong thời gian này, ông cũng có kế hoạch dừng chân ở New York và San Francisco, và dự kiến ​​​​sẽ trở lại Đài Loan vào ngày 17/8.

Theo thông báo trên trang web chính thức của Cục An toàn Hàng hải Trung Quốc, Cục An toàn Hàng hải Chiết Giang đưa ra cảnh báo hàng hải nêu rõ, từ 12h trưa ngày 12/8 đến 4h chiều ngày 14/8, khu vực biển Hoa Đông sẽ diễn tập quân sự trong vùng nước được kết nối bởi các tọa độ “29- 47.0N, 123-27.0E”, “29 -47.0N, 124-48.0E”, “29-17.0N, 124-48.0E” và “29-17.0N, 123-27.0E”, cấm ra vào.

Cục quản lý an toàn hàng hải Đại Liên cũng thông báo: “Từ 16h ngày 13/8 đến 16h ngày 20/8, ở phía bắc eo biển Bột Hải và Hoàng Hải, sẽ tiến hành nhiệm vụ quân sự trong phạm vi đường nối các điểm tọa độ 38-51.7N121-38.2E, 38-34.2N121-38.2E, 38-33.9N121-07.9E, 38-48.2N121-14.1E, cấm ra vào.”

Chiều ngày 11/8, Bộ Quốc phòng Đài Loan đưa ra một thông cáo báo chí, nói rằng để đối phó với các cuộc tập trận có mục tiêu của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ), Quân đội Quốc gia Đài Loan đã sử dụng các phương pháp tình báo, giám sát và trinh sát chung, nhằm nắm bắt chặt chẽ tình hình xung quanh eo biển Đài Loan, bao gồm cả các cuộc tập trận thường lệ trong khu vực của ĐCSTQ, và tiếp tục theo dõi, điều chỉnh cho phù hợp.

Bộ Quốc phòng Đài Loan chỉ ra rằng trong những năm gần đây, quân đội ĐCSTQ không chỉ điều động máy bay và tàu chiến xâm chiếm các khu vực xung quanh eo biển Đài Loan, phá hoại hòa bình và ổn định, mà còn kết hợp với các phương thức chiến tranh nhận thức, phổ biến thông tin sai sự thật, với mục đích tác động đến nhận thức của người dân Đài Loan.

Bộ Quốc phòng Đài Loan kêu gọi người dân bình tĩnh, tham khảo thông tin do Bộ Quốc phòng và các cơ quan kiểm chứng công và tư đưa ra, nhằm nâng cao sức đề kháng chung của xã hội trước những thông tin sai lệch, sai sự thật và cùng nhau bảo vệ an ninh quốc gia.

Trước đó, Reuters dẫn lời các quan chức Đài Loan cho biết, Trung Quốc có thể sẽ tiến hành các cuộc tập trận quân sự xung quanh Đài Loan, trong chuyến thăm của ông Lại Thanh Đức tới thăm Paraguay và quá cảnh ở Hoa Kỳ, nhằm đe dọa cử tri, tạo ra “nỗi sợ hãi chiến tranh” trước cuộc tổng tuyển cử của Đài Loan vào năm tới.

CNA đưa tin trong cuộc họp báo của đảng này vào ngày 11/8, ông Trang Thụy Hùng (Chuang Jui-hsiung), Tổng thư ký của Đảng Dân Tiến cho biết, trong những năm gần đây, ĐCSTQ đã đáp lại các chuyến thăm của lãnh đạo đứng đầu nhà nước Đài Loan bằng cách dùng máy bay và tàu chiến quấy nhiễu Đài Loan.

Ông nói rằng Trung Quốc không chỉ sử dụng các biện pháp đe dọa quân sự và đàn áp ngoại giao đối với các chuyến thăm của nguyên thủ quốc gia và phó nguyên thủ quốc gia Đài Loan, mà còn dùng những từ ngữ gay gắt để mô tả các chuyến thăm của các nhân vật quan trọng của nước ngoài tới Đài Loan.

Quan hệ eo biển giữa Đài Loan và Đại Lục trở nên đặc biệt căng thẳng sau chuyến viếng thăm vào tháng 8/2022 tới Đài Loan của Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ bấy giờ, bà Nancy Pelosi. Trung Quốc coi đó là hành vi khiêu khích và đã tăng cường áp lực quân sự và ngoại giao trong suốt thời gian qua.

Tuy phần đông các quốc gia trên thế giới, gồm cả Mỹ, không đặt quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan như với 1 quốc gia độc lập, nhưng trên thực tế (de facto) đều coi quốc đảo này như một nhà nước độc lập.

Ông chỉ trích rằng phản ứng kiểu chiến binh sói của ĐCSTQ sẽ không giúp cải thiện quan hệ giữa hai bờ eo biển, mà còn gây tổn hại đến hòa bình của khu vực. Thế giới không hài lòng khi thấy máy bay và tàu chiến của ĐCSTQ gây rối Đài Loan, phá hoại hòa bình Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, leo thang căng thẳng khu vực, đồng thời kêu gọi Trung Quốc kiềm chế.

Bloomberg đưa tin, nguồn tin nhấn mạnh rằng ông Lại Thanh Đức sẽ giữ thái độ kín đáo trong chuyến thăm của mình. Theo thông lệ là các phó tổng thống sẽ đi qua biên giới để gặp gỡ các quan chức của Hiệp hội Đài Loan tại Hoa Kỳ và thăm đồng bào Đài Loan tại đây.

Các nguồn tin liên quan cho biết, cuộc trao đổi giữa các quan chức cấp cao của Hoa Kỳ và các ứng cử viên Đài Loan là vô cùng quan trọng, để đảm bảo sự hiểu biết lẫn nhau về các vấn đề eo biển Đài Loan và duy trì hòa bình, ổn định ở eo biển Đài Loan.

Lần này, ông Lại Thanh Đức – ứng cử viên tổng thống Đài Loan không có nhiều kinh nghiệm về chính sách đối ngoại, cũng như các vấn đề an ninh quốc gia nên các cuộc gặp mặt trực tiếp quan trọng hơn.

Ông Wen-Ti Sung, một thành viên không thường trú tại Trung tâm Trung Quốc Toàn cầu của Hội đồng Đại Tây Dương, chỉ ra rằng sau khi giành được đề cử Tổng thống, ông Lại Thanh Đức có lập trường ôn hòa hơn đối với Trung Quốc.

Nhưng nếu ĐCSTQ tiếp tục đáp trả bằng sự tức giận, điều đó sẽ chỉ khiến ông Lại Thanh Đức trở nên cứng rắn hơn, và khiến cuộc sống của các đồng minh Bắc Kinh của Đài Loan trở nên khó khăn hơn.

Bình Minh (t/h)