Anh Quốc hôm thứ Hai (4/12) đã công bố kế hoạch cắt giảm số lượng người nhập cư bằng các con đường hợp pháp. Kế hoạch này bao gồm biện pháp tăng mức lương tối thiểu mà người nhập cư vào Anh Quốc phải kiếm được khi làm công việc có tay nghề thêm 1/3 mức hiện tại. Kế hoạch được công bố trong bối cảnh áp lực lên Thủ tướng Rishi Sunak phải giải quyết con số di cư ròng kỷ lục.

GettyImages 1783545383 scaled
Thủ tướng Anh Rishi Sunak tổ chức một cuộc họp báo, sau phán quyết về chính sách Rwanda của Tòa án Tối cao – giữ nguyên phán quyết trước đó của Tòa phúc thẩm rằng kế hoạch của Chính phủ Anh gửi một số người xin tị nạn đến Rwanda. Điều này nhằm ngăn chặn những người di cư băng qua eo biển Manche từ châu Âu trên những chiếc thuyền nhỏ để tiến vào Anh, là bất hợp pháp. (Ảnh: Leon Neal/Getty Images)

Mức độ di cư hợp pháp cao đã thống trị bối cảnh chính trị của Anh Quốc trong hơn một thập kỷ và là nhân tố chính trong cuộc bỏ phiếu đưa nước Anh rời khỏi Liên minh châu Âu năm 2016. Thủ tướng Sunak đã hứa sẽ giành được nhiều quyền kiểm soát hơn sau khi các nhà lập pháp trong Đảng Bảo thủ chỉ trích thành tích của ông trước cuộc bầu cử dự kiến ​​vào năm tới, trong khi Đảng Lao động đối lập dẫn trước rất xa trong các cuộc thăm dò ý kiến.

Nhưng các doanh nghiệp và công đoàn đều chỉ trích các biện pháp này là phản tác dụng và thách thức đối với tư nhân và dịch vụ y tế nhà nước, cả hai đều bị thiếu hụt lao động.

Số liệu tháng Mười Một cho thấy số lượng người di cư ròng hàng năm đến Vương quốc Anh đạt kỷ lục, 745.000 người vào năm 2022 và duy trì ở mức cao kể từ đó, với nhiều người di cư hiện đến từ những nơi như Ấn Độ, Nigeria và Trung Quốc thay vì EU.

Bộ trưởng Nội vụ James Cleverly cho biết các biện pháp mới có thể giảm con số đó xuống 300.000 người.

Ông Sunak cũng đang cố gắng trục xuất những người di cư bất hợp pháp đến từ Rwanda, ông nói: “Tỷ lệ nhập cư quá cao. Hôm nay chúng tôi đang thực hiện hành động triệt để để giảm tỷ lệ này”.

Ông James Cleverly cho biết chính phủ sẽ nâng ngưỡng lương tối thiểu đối với lao động nước ngoài có tay nghề lên 38.700 bảng Anh (48.900 USD), từ mức hiện tại là 26.200 bảng Anh, tuy nhiên nhân viên y tế và xã hội sẽ được miễn trừ.

Các biện pháp khác bao gồm ngăn chặn nhân viên y tế nước ngoài đưa thành viên gia đình vào thị thực của họ, tăng phụ phí mà người di cư phải trả để sử dụng dịch vụ y tế lên 66% và tăng thu nhập tối thiểu cho thị thực gia đình.

Thắt chặt thị trường lao động

Các biện pháp này có thể gây ra những tranh cãi mới với các chủ doanh nghiệp đang gặp khó khăn trong việc tuyển dụng nhân công trong những năm gần đây do thị trường lao động liên tục bị thắt chặt của Anh Quốc và sự kết thúc của phong trào tự do sau khi nước Anh rời khỏi EU vào năm 2020.

Vào tháng Mười, cố vấn di cư độc lập của chính phủ đã khuyến nghị bãi bỏ ‘danh sách nghề nghiệp thiếu hụt’ – một trong những con đường chính để các doanh nghiệp thuê lao động nhập cư trong những lĩnh vực đang thiếu nhân lực trầm trọng.

Bộ trưởng Cleverly cho biết chính phủ sẽ chấm dứt hệ thống hiện tại cho phép người sử dụng lao động chỉ trả cho người di cư 80% mức lương để làm những công việc đang thiếu lao động và danh sách các ngành nghề thiếu hụt sẽ được xem xét.

“Chúng tôi sẽ ngăn chặn tình trạng nhập cư làm giảm lương của công nhân Anh Quốc”, ông Cleverly nói với các nhà lập pháp. “Chúng tôi sẽ tạo ra một danh sách lương nhập cư mới với số lượng ngành nghề giảm bớt”.

Tuy nhiên, một số nghiên cứu cho thấy lao động nước ngoài có ít hoặc không có tác động đến mức lương hoặc việc làm nói chung, và tình trạng thiếu ứng viên trầm trọng ở Anh Quốc và để lấp chỗ trống vẫn là một vấn đề đối với nhiều ông chủ công ty.

Bà Kate Nicholls, giám đốc điều hành của cơ quan thương mại UKHospitality, cho biết: “Những thay đổi này sẽ tiếp tục thu hẹp nguồn nhân tài mà toàn bộ nền kinh tế sẽ tuyển dụng và chỉ làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt mà các doanh nghiệp khách sạn đang phải đối mặt”.

“Chúng tôi rất cần thấy một hệ thống nhập cư phù hợp với mục đích và phản ánh cả nhu cầu của doanh nghiệp và thị trường lao động. Hệ thống hiện tại không làm được điều đó”, bà Kate Nicholls nói. 

Ngân hàng Anh Quốc hồi tháng Mười cho biết rằng các doanh nghiệp đang thấy việc tuyển dụng dễ dàng hơn một chút nhưng tình trạng thiếu lao động kỹ năng dai dẳng vẫn tồn tại ở một số lĩnh vực.

Các công đoàn cũng lên tiếng lo ngại về kế hoạch của ông Cleverly. Bà Christina McAnea, tổng thư ký của UNISON, công đoàn chính trong lĩnh vực y tế, nói rằng đây là “thảm họa toàn diện” đối với dịch vụ y tế.

Bà McAnea nói: “Người di cư giờ đây sẽ đến các quốc gia thân thiện hơn thay vì bị buộc phải sống ở nơi không cho phép gia đình họ cùng di cư”.