Từ ngày 1/7/2024, khi Luật Giá số 16/2023/QH15 có hiệu lực, sách giáo khoa sẽ được Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) định giá tối đa, là trần giá đối với mặt hàng này.

sgk
Sách giáo khoa là mặt hàng có thị trường rộng lớn với nhu cầu của 17,6 triệu học sinh phổ thông trên cả nước. (Ảnh: nxbgd.vn)

Thông tin trên do Bộ Tài chính xác nhận mới đây, tại nội dung trả lời kiến nghị của Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Kiên Giang.

Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Kiên Giang gửi kiến nghị đến Bộ Tài chính đề nghị nghiên cứu và đưa ra giải pháp khi giá sách giáo khoa hàng năm thay đổi và có xu hướng tăng liên tục làm ảnh hưởng rất lớn đến hộ gia đình khó khăn, không đủ điều kiện mua sách cho con em theo học.

Tại văn bản trả lời, Bộ Tài chính cho biết hiện nay, giá sách giáo khoa được quản lý theo quy định tại Luật Giáo dục, Luật Xuất bản, Luật Giá năm 2012 và văn bản hướng dẫn. Theo các quy định này, sách giáo khoa không thuộc danh mục mặt hàng do Nhà nước định giá, bình ổn giá, mà thuộc danh mục mặt hàng thực hiện kê khai giá. Giá sách giáo khoa do các doanh nghiệp, nhà xuất bản tự quyết định, tự chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Theo Luật Giá số 16/2023/QH15 và có hiệu lực thi hành từ tháng 7/2024, sách giáo khoa sẽ được đưa vào danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá.

“Bộ GD-ĐT định giá tối đa, các tổ chức, cá nhân kinh doanh sách giáo khoa định giá cụ thể nhưng không cao hơn mức giá do Bộ GD-ĐT quy định và phải bảo đảm phù hợp với căn cứ, nguyên tắc, phương pháp định giá hàng hoá, dịch vụ do Nhà nước định giá, quy định tại Luật Giá 2023”, Bộ Tài chính cho hay.

Căn cứ định giá của Nhà nước bao gồm: Yếu tố hình thành giá tại thời điểm định giá hoặc thời gian xác định yếu tố hình thành giá trong phương án giá phù hợp với đặc điểm, tính chất của hàng hóa là sách giáo khoa; Quan hệ cung cầu, nhu cầu của thị trường và sức mua của đồng tiền; khả năng thanh toán của người tiêu dùng; và Giá thị trường trong nước.

Tại Tọa đàm “Định giá để kiểm soát giá sách giáo khoa như thế nào?” do Báo Đại biểu Nhân dân tổ chức ngày 5/4, ông Trần Thanh Đạm, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch – Tài chính (Bộ GD-ĐT), cho biết đến thời điểm này, cơ bản các nhà xuất bản đã gửi bảng kê khai giá cho Bộ Tài chính cho năm 2024 và 2025.

Từ năm học 2024 – 2025, sau khi Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam rà soát chi phí bán hàng và chi phí phát hành, giá của bộ Kết nối tri thức với cuộc sống giảm 9,6%; giá của bộ Chân trời sáng tạo giảm 11,2% so với giá cũ.

Đối với sách giáo khoa các lớp 5, 9, 12 được xuất bản lần đầu trong năm 2024, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam cũng đã xây dựng và hoàn thành việc kê khai giá theo cơ cấu giá và mặt bằng giá cũng giảm ở các lớp đã xuất bản các năm trước.

Hiện sách giáo khoa là mặt hàng thiết yếu với 17,6 triệu học sinh phổ thông trên cả nước.

Tháng 2/2023, Cơ quan cảnh sát điều tra – Bộ Công an đã khởi tố bị can, bắt tạm giam ông Nguyễn Đức Thái, cựu Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty TNHH MTV Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam về tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” và bà Nguyễn Thị Thanh Thủy, cựu Trưởng ban Kế hoạch Marketing Công ty TNHH Một thành viên Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam.

Ông Thái và bà Thanh bị cáo buộc thông đồng với bà Tô Mỹ Ngọc, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty Cổ phần giấy Phùng Vĩnh Hưng trong hoạt động đấu thầu.

Theo Kết luận thanh tra chuyên đề công tác quản lý nhà nước về giáo dục, đào tạo (từ 1/1/2014 đến ngày 31/12/2018) do Thanh tra Chính phủ công bố hồi cuối tháng 12/2022, trong giai đoạn 2014-2019, Công ty Cổ phần giấy Phùng Vĩnh Hưng được lựa chọn cung cấp chiếm 83,1% số lượng giấy của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (tương ứng 1.890 tỷ đồng). Kiểm tra xác suất cho thấy, giá giấy in của công ty này bán cho Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam cao bình quân gấp 1,7 lần giá giấy công ty nhập khẩu trực tiếp (tương ứng số tiền chênh lệch khoảng 210 tỷ đồng).

Các sai phạm dẫn đến giá sách giáo khoa tăng bất thường, nhiều học sinh không thể sử dụng các sách giáo khoa cũ, nên phát sinh lãng phí cho gia đình học sinh và xã hội với số tiền tạm tính hàng nghìn tỷ đồng. “Giá các bộ SGK lớp 1 mới của năm học 2020 – 2021 bình quân gấp 2 đến 2,5 lần so với giá bộ SGK lớp 1 của năm học 2019 – 2020” – Thanh tra Chính phủ cho hay.

Nguyễn Quân