Bộ Tài chính: Chùa Ba Vàng và hơn 50 chùa không báo cáo tiền công đức
Chùa Ba Vàng và 50 di tích ở tỉnh Quảng Ninh không có số liệu báo cáo tiền công đức, theo báo cáo mới đây của Bộ Tài chính.
Truyền thông Nhà nước đưa tin Bộ Tài chính vừa có báo cáo gửi Phó thủ tướng Lê Minh Khái và Thủ tướng Phạm Minh Chính về kết quả thí điểm kiểm tra việc quản lý tiền công đức tại các di tích lịch sử – văn hóa, đình chùa tại tỉnh Quảng Ninh năm 2022 và 4 tháng đầu năm 2023.
Theo báo cáo này, Đoàn đã kiểm tra việc tiếp nhận, quản lý, sử dụng tiền công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội; xem xét việc mở tài khoản, mở sổ sách ghi chép số thu, chi tiền công đức, tài trợ, nội dung sử dụng tiền công đức, tài trợ và giám sát việc tiếp nhận, kiểm đếm, sử dụng tiền công đức, tài trợ.
Chùa Ba Vàng và hơn 50 chùa không báo cáo tiền công đức
Theo kết quả kiểm tra, tổng số thu năm 2022 là 70,8 tỷ đồng (không bao gồm các khoản công đức, tài trợ bằng hiện vật, công trình xây dựng), bằng khoảng 40 – 60% số thu công đức, tài trợ năm 2019, thời điểm trước khi xảy ra đại dịch COVID-19. Tổng số chi 54,4 tỷ đồng.
Bốn tháng đầu năm 2023 tổng số thu 61 tỷ đồng (không bao gồm các khoản công đức, tài trợ bằng hiện vật, công trình xây dựng), gần bằng số thu cả năm 2022. Tổng số chi 29,4 tỷ đồng.
Một số di tích có số thu trong 4 tháng đầu năm 2023 trên 1 tỷ đồng, gồm di tích đền Cửa Ông – Cặp Tiên 19,8 tỷ đồng (chiếm 32% tổng số thu tiền công đức, tài trợ tại các di tích tại tỉnh); khu di tích lịch sử và danh thắng cảnh Yên Tử gần 7,2 tỷ đồng (riêng tại chùa Đồng 4,3 tỷ đồng); đền Thánh Mẫu ở Trà Cổ, Móng Cái 5,3 tỷ đồng; khu di tích lịch sử Bạch Đằng, Hạ Long 3,2 tỷ đồng; chùa Hưng Học ở Nam Hòa, Quảng Yên 2,7 tỷ đồng…
Đáng chú ý, Bộ Tài chính cho biết số liệu nêu trên mới chỉ được tổng hợp từ báo cáo của 221/450 di tích lịch sử – văn hóa thuộc diện cần kiểm tra (khoảng 47%).
Sau khi loại trừ số di tích không có công đức, còn trên 50 di tích không có số liệu báo cáo. Trong đó có chùa Ba Vàng ở Uông Bí thuộc di tích cấp tỉnh, được đánh giá có số thu công đức tốt.
Với các chùa không báo cáo, Bộ Tài chính dẫn khoản 2, điều 18 thông tư số 04/2023/TT-BTC quy định tổ chức, cá nhân là chủ sở hữu hoặc được giao quản lý, sử dụng di tích có trách nhiệm “cung cấp kịp thời thông tin khi được cơ quan chức năng có thẩm quyền yêu cầu theo quy định của pháp luật”.
Theo Bộ Tài chính, nếu tính báo cáo đầy đủ các khoản công đức tại các di tích, tổng số thu tiền công đức, tài trợ ở tỉnh Quảng Ninh cả năm 2023 khoảng trên 180 tỷ đồng.
“Băn khoăn” về tính khách quan trong kiểm đếm tiền công đức của Yên Tử
Trong báo cáo có nội dung đáng chú ý liên quan tới Yên Tử. Theo Bộ Tài chính, trong 5 khu di tích quốc gia đặc biệt tại tỉnh, khu di tích lịch sử và danh thắng cảnh Yên Tử là điểm du lịch sinh thái tâm linh nổi tiếng, mỗi năm đón trên 2 triệu lượt du khách.
Đoàn kiểm tra nhận thấy việc giám sát tiếp nhận, kiểm đếm tiền trong hòm công đức tuy có sự phối hợp của nhiều bên liên quan, nhưng số thu tiền công đức năm 2022 là 3,7 tỷ đồng dường như không hợp lý, vì nó chỉ tương đương số thu tại khu di tích lịch sử Bạch Đằng (3,3 tỷ đồng), thấp hơn so với số thu tại đền Thánh Mẫu, di tích cấp tỉnh ở phường Trà Cổ, Móng Cái (5,8 tỷ đồng) và chưa bằng 1/5 số thu tại đền Cửa Ông (20,1 tỷ đồng).
“Nhìn số liệu so sánh nêu trên không tránh khỏi những băn khoăn về tính khách quan trong việc tiếp nhận, kiểm đếm tiền công đức tại khu di tích lịch sử và danh thắng cảnh Yên Tử”, báo cáo của Bộ Tài chính viết.
Báo của cũng cho hay tại các di tích có nhà sư trụ trì, đa số di tích có báo cáo thu, chi nhưng chỉ là khoản tiền trong hòm công đức. Thực tế có một số khoản công đức khác dưới hình thức đặt lễ, chuyển khoản không được phản ánh trong báo cáo gửi cho đoàn kiểm tra.
Trong khi đó, theo đánh giá của du khách, các khoản này thường cao hơn so với bỏ trong hòm công đức.
Báo cáo dẫn ví dụ tại khu di tích lịch sử và danh thắng cảnh Yên Tử, theo số liệu do Ban quản lý di tích và rừng quốc gia Yên Tử cung cấp từ năm 2007 đến tháng 4/2023, tổng thu tiền trong hòm công đức 287 tỷ đồng, tổng chi khoảng 638 tỷ đồng.
Bộ cho rằng số thu tiền công đức thực tế cao hơn số thu nêu trong báo cáo gửi cho đoàn kiểm tra ít nhất khoảng 351 tỷ đồng, nếu tính số thu bằng số chi.
Sẽ kiểm tra trên cả nướcSau đợt kiểm tra với Quảng Ninh, việc kiểm tra việc thu chi tiền công đức sẽ diễn ra trên cả nước, thời gian kiểm tra trong 2 năm 2022-2023. Đối tượng kiểm tra là các di tích lịch sử – văn hóa, đình chùa đã được cơ quan thẩm quyền cấp bằng xếp hạng di tích hoặc đưa vào danh mục kiểm kê di tích của địa phương theo quy định của Luật Di sản văn hóa. |
Tiền công đức chưa sử dụng cần gửi vào Kho bạc, Ngân hàng để “an toàn, minh bạch”Hồi đầu năm 2023, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 04/2023/TT-BTC hướng dẫn quản lý, thu chi tài chính cho công tác tổ chức lễ hội và tiền công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội. Đây là văn bản pháp lý đầu tiên quy định cụ thể về quản lý, thu chi tiền công đức, có hiệu lực từ ngày 19/3. Với lễ hội do cơ quan Nhà nước tổ chức, nếu tiền công đức được chuyển khoản hoặc qua hình thức thanh toán điện tử, người tiếp nhận phải mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước hoặc Ngân hàng Thương mại để phản ánh việc tiếp nhận, quản lý và sử dụng. Nếu công đức là tiền mặt, người tiếp nhận mở sổ ghi chép đầy đủ. Tiền trong hòm công đức phải kiểm đếm hàng ngày hoặc hàng tuần, ghi tổng số tiền. Các khoản tiền đặt không đúng nơi quy định tại di tích cũng được thu gom, kiểm đếm. Đối với số tiền mặt tạm thời chưa sử dụng, Bộ Tài chính cho rằng cần gửi vào tài khoản mở tại Kho bạc Nhà nước hoặc Ngân hàng Thương mại để bảo đảm việc quản lý an toàn, minh bạch. Người tiếp nhận công đức bằng giấy tờ có giá hoặc kim khí quý, đá quý cũng phải mở sổ ghi chép. Với di tích đồng thời là cơ sở tôn giáo (chùa, nhà thờ, nhà nguyện, thánh thất, thánh đường, trụ sở tổ chức tôn giáo) và di tích đồng thời là cơ sở tín ngưỡng (đình, đền, miếu, nhà thờ dòng họ), người đại diện tự quyết định và chịu trách nhiệm về tiếp nhận, quản lý, sử dụng tiền công đức, tài trợ. |
Khánh Vy (t/h)
Xem thêm
Từ khóa bộ tài chính chùa Ba Vàng tiền công đức
