Nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước đang thiếu hụt một số vắc-xin trong Chương trình tiêm chủng mở rộng, chỉ còn đủ dùng trong vài ngày tới. Riêng tại TP.HCM, đây là đợt thứ ba trong năm xảy ra tình trạng này.

r ca nuoc tiep tuc thieu vac xin tiem chung mo rong tp hcm sap het sach
Cả nước tiếp tục thiếu vắc-xin tiêm chủng mở rộng, TP.HCM sắp hết sạch. (Ảnh: (Ảnh: thanhuytphcm.vn)

Từ cuối năm 2022 đến này, nhiều địa phương như TP.HCM, Đà Nẵng, Hà Nội, Phú Thọ, Quảng Ninh, Hà Giang, Bình Dương, Tiền Giang, An Giang… đã phản ánh tình trạng thiếu vắc-xin tiêm chủng mở rộng.

TP.HCM hết nhiều loại vắc xin, nhiều loại chỉ còn đủ dùng trong vài ngày

Ngày 22/11, Sở Y tế TP.HCM cho biết theo báo cáo nhanh của Trung tâm kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC), tính đến hết ngày 21/11, tại TP.HCM không còn nhiều loại vắc-xin trong Chương trình tiêm chủng mở rộng.

Theo báo cáo, TP.HCM không còn các vắc-xin DPT (bạch hầu – ho gà, uốn ván); IPV (bại liệt tiêm); vắc xin DPT-VGB-Hib (SII) là vắc xin phối hợp phòng được 5 bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, viêm phổi/viêm màng não mủ do vi khuẩn Hib.

Các vắc-xin khác còn lại rất ít, chỉ đủ dùng trong một hoặc vài ngày tới, gồm: sởi, bOPV, BCG, MR, uốn ván, viêm não Nhật Bản.

Nhiều người dân quan tâm đến trạm y tế để hỏi tiêm vắc-xin cho con em họ nhưng nhân viên của trạm cũng chỉ biết trả lời hiện đang thiếu loại vắc xin này, vắc-xin kia và khuyên họ chờ hoặc là đưa con em đi tiêm vắc-xin dịch vụ.

Nói với báo Tuổi Trẻ chiều ngày 22/11, ông Nguyễn Trung Hòa – Giám đốc Trung tâm Y tế quận Gò Vấp (TP.HCM) cho biết cùng với tình hình chung của cả thành phố, các trạm y tế ở các quận đã cạn kiệt vắc-xin trong Chương trình tiêm chủng mở rộng.

Tại trạm y tế phường Bình Hưng Hòa (quận Bình Tân), đại diện trạm cho hay tình trạng cạn kiệt vắc-xin trong Chương trình tiêm chủng mở rộng đã xảy ra vài tháng nay, đến nay chỉ còn vắc-xin viêm não Nhật Bản.

Nhiều phụ huynh đưa con đến trạm rồi đành quay về. Có không ít phụ huynh kiên nhẫn chờ đợi cho con được tiêm vắc-xin miễn phí vì điều kiện kinh tế eo hẹp, không có khả năng cho con đi tiêm vắc-xin dịch vụ.

Tương tự, trưởng trạm y tế một phường thuộc quận Bình Thạnh cho biết trạm này chỉ còn duy nhất vắc-xin viêm não Nhật Bản. Và với tình hình chung này chắc một vài ngày nữa trạm cũng không còn vắc-xin này để tiêm cho người dân.

Hà Nội cũng thiếu nhiều loại vắc-xin

Tại Hà Nội, nhiều trạm y tế cũng thông báo không còn một số loại vắc-xin, trẻ muốn tiêm vắc xin buộc phải đợi hoặc lựa chọn tiêm dịch vụ.

Trước đó, nói với Báo Tuổi Trẻ, đại diện Sở Y tế Hà Nội cũng cho hay một số loại vắc xin bị gián đoạn. Cụ thể, vắc-xin DPT hết từ tháng 4/2023, vắc-xin sởi đơn hết từ tháng 9/2023, viêm gan B hết từ tháng 10/2023. Đối với vắc-xin 5 trong 1 còn đủ tiêm chủng đến tháng 12.

Bộ Y tế phải chịu trách nhiệm nếu để thiếu vắc-xin tiêm chủng mở rộng

Sở Y tế TP.HCM cho biết đã tham mưu UBND TP.HCM có văn bản báo cáo và đề nghị Bộ Y tế nhanh chóng phân bổ vắc-xin, đáp ứng nhu cầu tiêm chủng cho người dân.

Trước đó, ngày 27/10, Bộ Y tế đã có công văn phúc đáp kiến nghị của UBND TP.HCM. Công văn này nêu: “Trong thời gian qua, Bộ Y tế đã tập trung giải quyết các khó khăn, vướng mắc và đang tiến hành mua sắm vắc-xin. Sau khi có kết quả mua sắm, Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương sẽ tiến hành phân bổ cho TP.HCM và các địa phương trong thời gian sớm nhất”.

Còn Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương cho biết các vắc xin thuộc Chương trình tiêm chủng mở rộng sản xuất trong nước dự kiến sớm nhất có thể được cung ứng trở lại là cuối tháng 11/2023, còn các vắc-xin nhập khẩu phải chờ đến cuối tháng 12/2023.

Văn phòng Chính phủ đã ban hành thông báo số 183/TB-VPCP kết luận của Phó thủ tướng Trần Hồng Hà về việc đấu thầu mua sắm thuốc tại Bộ Y tế và các địa phương, trong đó có vắc-xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng.

Theo đó, Bộ Y tế cần rà soát, thống kê nhu cầu của 63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, cân đối với nguồn viện trợ để đấu thầu cấp quốc gia hoặc đặt hàng theo đúng chỉ đạo tại thông báo số 26/TB-VPCP. Bộ Y tế phải chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng trong trường hợp để xảy ra tình trạng thiếu các loại thuốc, vắc-xin này.

Vướng mắc trong ngân sách?

Nói với báo chí về nguyên nhân xảy ra tình trạng này, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho hay theo quy định khi kết thúc Chương trình mục tiêu y tế – dân số và chuyển về nhiệm vụ thường xuyên của ngân sách địa phương thì trách nhiệm địa phương phải thực hiện từ năm 2023.

Trên cơ sở đó, Chính phủ và các bộ ngành cũng đã hướng dẫn các địa phương thực hiện. Năm 2022, Bộ Y tế đã làm dự toán kinh phí gửi các ngành để bổ sung kinh phí để làm, nhưng do vướng mắc trong quá trình chi thường xuyên của các địa phương nên chưa được thực hiện.

Để giải quyết tình huống cấp bách, Bộ Y tế đã trình Chính phủ cho phép tiếp tục sử dụng ngân sách trung ương để mua vắc-xin trong chương trình. Đến ngày 10/7, Chính phủ đồng ý với đề xuất của Bộ Y tế, tiếp tục sử dụng ngân sách trung ương mua vắc-xin tiêm chủng mở rộng.

Tuy nhiên, đến nay sau hơn 4 tháng được đồng ý phân bổ ngân sách trung ương, việc cung ứng vắc-xin vẫn bị gián đoạn, các địa phương liên tục thông báo hết vắc-xin trong Chương trình tiêm chủng mở rộng dẫn đến nhiều trẻ em bỏ lỡ mũi tiêm. Thậm chí, vắc-xin viêm gan B tiêm chủng trong 24 giờ sau sinh cho trẻ cũng không còn.

Khánh Vy (t/h)