Ngân hàng trung ương Trung Quốc ra lệnh Alipay thay đổi, Jack Ma hoàn toàn buông tay

Lý Chính Hâm
•
Thứ Ba, 02/01/2024

Theo thông tin đăng tải trên website của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc, Công ty Công nghệ Mạng Alipay đã thay đổi thành không có cơ quan kiểm soát thực tế. Ông Jack Ma, người sáng lập Tập đoàn Alibaba, không còn kiểm soát Ant Group và Alipay do ông tạo ra, ngoài ra, hoạt động kinh doanh của Alibaba Cloud cũng bị cản trở.

shutterstock 1072052312 — Ông Jack Ma tại Thái Lan năm 2018. (Ảnh: SPhotograph / Shutterstock)

Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đưa ra thông báo rằng Alipay không có người kiểm soát thực tế

Trang web của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đã công bố Quyết định của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc về phê duyệt cấp phép hành chính số 189 [2023], theo đó công ty Alipay (Alipay (China) Network Technology) được thay đổi thành không có người kiểm soát thực tế.

Thông tin công khai cho thấy Alipay (China) Network Technology là chủ sở hữu giấy phép thanh toán Alipay, được đăng ký tại Thượng Hải và có các nhà phát triển kỹ thuật chiếm hơn 50%. Công ty công nghệ thanh toán này mở rộng công nghệ thanh toán của mình cho người bán và cung cấp các dịch vụ mua hàng, hình thành mô hình kinh doanh lâu dài và trưởng thành, hiện đang phục vụ 80 triệu người bán và 1 tỷ người tiêu dùng.

Vào đầu năm nay, Ant Group thông báo rằng để tiếp tục cải thiện quản trị doanh nghiệp và đạt được sự phát triển bền vững lâu dài, Ant Group có kế hoạch thực hiện một loạt biện pháp nâng cấp ở cấp độ hội đồng quản trị và cổ đông, bao gồm cả việc giới thiệu nhiều giám đốc độc lập hơn, điều chỉnh cơ cấu quyền biểu quyết của cổ đông chính, thúc đẩy quyền biểu quyết của cổ đông minh bạch và phi tập trung hơn.

Căn cứ vào bối cảnh tương tự, tối 29/12 theo giờ Hồng Kông và Đài Loan, Hang Seng Electronics và Cathay Property & Casualty Insurance cũng đưa ra thông báo riêng nêu rõ, do các bên liên quan liên quan đến việc điều chỉnh cơ cấu quyền biểu quyết ở cấp cao của các cổ đông Ant Group đã hoàn tất các thủ tục và hoàn tất việc bàn giao, Ant Group đã thay đổi thành ‘không có người kiểm soát thực tế’, với tư cách là các công ty liên kết của Ant Group, Hang Seng Electronics và Cathay Property & Casualty Insurance cũng đã thay đổi để không có người kiểm soát thực tế.

Không có người kiểm soát thực tế trong các trường hợp sau: 1. Cơ cấu sở hữu bị phân tán và không có cổ đông kiểm soát nắm giữ trên 50% cổ phần; 2. Không có quyền kiểm soát thực tế trên 30% quyền biểu quyết của cổ phiếu của công ty; 3. Một cổ đông duy nhất không thể kiểm soát đại hội đồng cổ đông; 4. Một giám đốc duy nhất không thể kiểm soát hội đồng quản trị; 5. Không có thỏa thuận hành động nhất trí giữa các cổ đông; 6. Một giám đốc hoặc người quản lý cấp cao không thể chi phối các quyết định tài chính và hoạt động quan trọng của công ty.

Đồng thời, căn cứ vào tình hình thực tế của công ty và kết hợp với các tình huống trên có thể kết luận công ty “không có người nắm quyền kiểm soát công ty hoặc khó xác định quyền kiểm soát của công ty”, nghĩa là “không có bộ khống chế thực tế”.

Ông Jack Ma, người sáng lập Tập đoàn Alibaba, đã công khai tuyên bố vào năm 2006 rằng “Chỉ cần quốc gia cần, thì tôi có thể giao Alipay cho quốc gia bất cứ lúc nào”.

Jack Ma trước đó cũng đã mất quyền kiểm soát Ant Group

Ngày 29/8/2018, pháp nhân của Alipay (China) Network Technology được đổi từ Jack Ma thành Diệp Úc Thanh (Ye Yuqing). Jack Ma tuyên bố công khai vào ngày 10/9/2018 rằng ông sẽ không còn giữ chức vụ chủ tịch hội đồng quản trị (chủ tịch) của Tập đoàn Alibaba bắt đầu từ ngày 10/9/2019, khi đó ông Trương Dũng (Zhang Yong) sẽ đảm nhiệm chức vụ của ông. Kể từ ngày 1/10/2020, ông Jack Ma sẽ không còn giữ chức vụ giám đốc của Tập đoàn Alibaba.

Vào ngày 2/11/2020, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc, Ủy ban Điều tiết Ngân hàng và Bảo hiểm Trung Quốc, Ủy ban Điều tiết Chứng khoán Trung Quốc và Cục Quản lý Ngoại hối Nhà nước đã hẹn làm việc với ông Jack Ma, người kiểm soát thực tế của Ant Group và những người khác.

Vào ngày 7/1/2023, Ant Group do ông Jack Ma thành lập đã thông báo rằng sẽ không còn bất kỳ cổ đông trực tiếp hoặc gián tiếp nào độc quyền hoặc cùng kiểm soát Ant Group. Mười người, bao gồm cả ông Jack Ma, đã thực hiện quyền biểu quyết của mình một cách độc lập, điều này sẽ dẫn đến việc giảm đáng kể quyền biểu quyết do ông Jack Ma nắm giữ từ 53,46% xuống 6,208%, và ông không còn là người kiểm soát thực tế của Ant Group.

Sau khi Jack Ma về Trung Quốc, Tập đoàn Alibaba bị chia thành 6 công ty

Vào ngày 28/3, ông Trương Dũng (Zhang Yong), Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Tập đoàn Alibaba, đã gửi một lá thư tới toàn thể nhân viên, thông báo về việc khởi động cải cách tổ chức “1+6+N”. Theo đó sẽ thành lập các công ty, tập đoàn dưới sự quản lý của Tập đoàn Alibaba, bao gồm 6 tập đoàn kinh doanh lớn như Alibaba Cloud Intelligence, Taobao Tmall Commerce, Local Life Service, Cainiao Logistics, Global Digital Commerce, Digital Media and Entertainment, và nhiều công ty kinh doanh khác. Các tập đoàn kinh doanh và công ty kinh doanh thành lập ban giám đốc tương ứng và thực hiện hệ thống trách nhiệm CEO dưới sự lãnh đạo của ban giám đốc của từng tập đoàn kinh doanh và công ty kinh doanh. Tập đoàn Alibaba thực hiện đầy đủ việc quản lý của tổng công ty.

Một số người quen thuộc với vấn đề này tiết lộ rằng mặc dù ông Jack Ma đã từ chức chủ tịch hội đồng quản trị của Tập đoàn Alibaba vào năm 2019 nhưng ông vẫn là một nhân vật có ảnh hưởng trong tập đoàn và tích cực tham gia xây dựng chiến lược của công ty. Trong vòng vài tháng, ông và Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành hiện tại Trương Dũng đã tham gia vào nhiều cuộc trò chuyện với các giám đốc điều hành tập đoàn, thúc đẩy các giám đốc điều hành tách khỏi tập đoàn, cho rằng động thái này sẽ mang lại cho Alibaba sự hiện diện mạnh mẽ, linh hoạt và cạnh tranh hơn trong thị trường ngày càng đông đúc của Trung Quốc.

Hành động phân tách của Alibaba được khởi động sau khi người sáng lập Jack Ma trở về Trung Quốc.

Ông Jack Ma đã xuất hiện trở lại trước công chúng để ủng hộ chính sách mềm mỏng hơn của Bắc Kinh đối với các công ty tư nhân, bởi vì các nhà lãnh đạo Trung Quốc cố gắng vực dậy nền kinh tế đang bị tàn phá bởi chính sách phòng chống dịch bệnh “Zero-COVID” trong 3 năm.

Theo 5 người nắm được thông tin nói với Reuters, tân Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường, một đồng minh thân cận của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, đã nhận ra rằng việc ông Jack Ma trở lại Trung Quốc Đại Lục sẽ giúp tăng cường niềm tin kinh doanh của các doanh nhân, do đó, kể từ cuối năm ngoái, đã bắt đầu yêu cầu ông quay trở về Đại Lục.

Hai nguồn tin cho biết, một số nỗ lực của chính quyền Bắc Kinh, trong đó bao gồm yêu cầu những người thân cận với ông Jack Ma, chẳng hạn như các đối tác kinh doanh của ông, đích thân thuyết phục ông [trở về Đại Lục] trong thời gian ông đang cư trú ở Nhật Bản.

Bài phát biểu vào tháng 10/2020 của ông Jack Ma, chỉ trích hệ thống quản lý tài chính của Trung Quốc được nhiều người coi là tác nhân khiến chính phủ tăng cường giám sát và buộc ông phải rút khỏi các hoạt động công khai, và ở lại nước ngoài trong thời gian dài.

Các biện pháp kiểm soát xuất khẩu chip của Mỹ khiến hoạt động kinh doanh của Alibaba Cloud bị cản trở

Vào tháng 3, Alibaba đã công bố những thay đổi tổ chức quan trọng nhất kể từ khi thành lập. Theo đó sẽ thành lập các công ty, tập đoàn dưới sự quản lý của Tập đoàn Alibaba, bao gồm 6 tập đoàn kinh doanh lớn như Alibaba Cloud Intelligence, Taobao Tmall Commerce, Local Life Service, Cainiao Logistics, Global Digital Commerce, Digital Media and Entertainment, và nhiều công ty kinh doanh khác. Các tập đoàn kinh doanh và công ty kinh doanh thành lập ban giám đốc tương ứng và thực hiện hệ thống trách nhiệm CEO dưới sự lãnh đạo của ban giám đốc của từng tập đoàn kinh doanh và công ty kinh doanh. Tập đoàn Alibaba thực hiện đầy đủ việc quản lý của tổng công ty.

Các nhà phân tích chỉ ra rằng việc tách ra Cloud Intelligence là phần có giá trị nhất trong kế hoạch tái cơ cấu của Alibaba. Giờ đây, kế hoạch này đã bị tạm dừng, các nhà đầu tư đã đặt dấu hỏi về mức định giá 200 tỷ USD của Tập đoàn Alibaba.

Alibaba đã thông báo vào ngày 16/11 rằng việc mở rộng các hạn chế gần đây của Mỹ đối với việc xuất khẩu chip điện toán tiên tiến đã mang lại sự không chắc chắn cho triển vọng của Cloud Intelligence Group, do đó đã quyết định không tiến hành kế hoạch phân tách hoàn toàn Cloud Intelligence Group.

Alibaba tuyên bố sẽ không thúc đẩy hoàn toàn phân tách nữa, mà sẽ tập trung vào việc thiết lập mô hình tăng trưởng bền vững cho Cloud Intelligence Group khi phải đối mặt với môi trường không chắc chắn. Sẽ tăng cường đầu tư vào Alibaba Cloud, cho phép Alibaba Cloud tập trung vào chiến lược phát triển “AI + điện toán đám mây”, giảm thiểu tác động bất lợi của những nhân tố không xác định đối với sự phát triển trong tương lai.

Alibaba đang trải qua đợt thay đổi tổ chức quan trọng nhất trong 24 năm kể từ khi thành lập, trong khi Alibaba Cloud là mảng kinh doanh cần được triển khai triệt để nhất trong kế hoạch phân tách của Alibaba. Hiện tại, trên thị trường vốn toàn cầu chưa có công ty điện toán đám mây niêm yết độc lập nào tương tự như Alibaba Cloud, do đó, mức định giá của Alibaba Cloud đã thu hút sự chú ý rộng rãi từ mọi tầng lớp xã hội.

Trong năm tài chính 2022, doanh thu của Alibaba Cloud là 100,18 tỷ nhân dân tệ, lần đầu tiên đạt được lợi nhuận cả năm và trở thành nhà cung cấp điện toán đám mây duy nhất ở Trung Quốc có doanh thu vượt 100 tỷ nhân dân tệ. Nhưng vào năm 2023, tốc độ tăng trưởng của Alibaba Cloud đã chậm lại và hãng đang dựa vào chiến lược giảm giá các sản phẩm cốt lõi để mở rộng hơn nữa quy mô thị trường của mình.

Hoa Kỳ đang cố gắng hạn chế khả năng tiếp cận công nghệ tiên tiến của các công ty Trung Quốc, bao gồm cả việc hạn chế xuất khẩu thiết bị sản xuất cho các gã khổng lồ bán dẫn châu Á.