Người Trung Quốc không xa lạ gì với Sinovac. Vắc-xin của Sinovac đã được tiêm vào cơ thể của hàng trăm triệu người Trung Quốc trong hai năm qua, công ty này đã kiếm được rất nhiều tiền trong một môi trường mà tất cả các ngành nghề đang gặp khó khăn.

shutterstock 1786350446
Vắc-xin Sinovac. (Nguồn ảnh:cadu.rolim /Shutterstock)

Theo báo cáo tài chính được công bố vào cuối tháng Tư của công ty mẹ Sinovac (Công ty TNHH Công nghệ sinh học Khoa Hưng Trung Duy) và Công ty TNHH Công nghệ sinh học Sinovac Biotech niêm yết trên Nasdaq, doanh thu năm 2021 là 19,375 tỷ đô la Mỹ, tăng 3694,36% so với cùng kỳ năm ngoái; lợi nhuận ròng là 14,458 tỷ đô la Mỹ; lợi nhuận ròng thuộc về các cổ đông của công ty là 8,467 tỷ đô la Mỹ, tăng 7571,97% so với cùng kỳ năm trước. Đối với doanh thu tăng đột biến, công ty cho biết chủ yếu là do việc bán vắc-xin virus corona mới. Tính đến cuối năm 2021, tỷ lệ sở hữu của Sinovac Biotech tại Sinovac là 59,24%.

Tuy nhiên Sinovac, vốn kiếm được rất nhiều tiền, đã bị cuốn vào nhiều vòng xoáy trong năm nay, và thậm chí còn bị đẩy lên đỉnh của cơn bão.

Đầu tiên, ông Tào Hiểu Bân (Cao Xiaobin), một quản lý cấp cao 45 tuổi của Trung tâm Các vấn đề của Chính phủ, đột ngột qua đời vào ngày 17/4. Chỉ một ngày trước khi ông qua đời, ông Vu Lỗ Minh (Yu Luming), phó chủ tịch Hội nghị Hiệp thương Chính trị thành phố Bắc Kinh và là nguyên giám đốc Ủy ban Y tế thành phố Bắc Kinh, bị “ngã ngựa”. Sau đó, có thông tin tiết lộ rằng ông Tào Hiểu Bân từng là học trò của ông Ngô Tôn Hữu (Wu Zunyou), trưởng nhóm dịch tễ học của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Trung Quốc, người thường xuyên lên tiếng thay cho Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ). Do đó, cái chết đột ngột của ông Cao Hiểu Bân, người phụ trách trao đổi liên lạc với quan chức chính phủ, khiến người ta băn khoăn không biết đó là cái chết bình thường hay là bị diệt khẩu.

Sau đó, vào đầu tháng Năm, trên mạng xuất hiện một “Thư ngỏ của nhóm nghi ngờ mắc bệnh bạch cầu do tiêm vắc-xin”, người đăng tải là một nhóm bệnh nhân ung thư máu đến từ hơn 30 tỉnh, thành, khu tự trị trên cả nước (Trung Quốc). Những người này có độ tuổi từ 3 đến 70 tuổi, làm việc trong nhiều ngành nghề khác nhau. Trong thư, họ nói rằng họ đã mắc bệnh bạch cầu sau khi tiêm vắc-xin phòng virus corona mới, do đó họ nghi ngờ rằng nó có liên quan đến vắc-xin, cho nên họ đã yêu cầu cơ qua chức năng Trung Quốc điều tra kỹ lưỡng và đưa ra lời giải thích cho họ. Nhà sản xuất vắc-xin mà họ đấu tranh chủ yếu là Sinovac, vì vậy họ hy vọng Sinovac có thể cung cấp 10 tỷ đồng làm chi phí điều trị cho họ.

Vào giữa tháng Năm, một lá thư tố cáo Sinovac “gian lận có tổ chức”“phát tài lớn trên thảm họa của đất nước”, gửi cho Ủy ban Giám sát ĐCSTQ và Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương, đã xuất hiện trên Internet. Những người tố giác họ Du và họ Giang đã được tiêm vắc-xin của Sinovac. Họ cho rằng các cổ đông và ban lãnh đạo của công ty đã che giấu sự thật rằng vắc-xin Sinovac chỉ là vắc xin thử nghiệm, lừa dối người dân Trung Quốc nói chung ký hoặc mặc nhận đồng ý trong tiêm chủng, mặc cho người tiêm bị mắc bệnh hoặc chết, che giấu dữ liệu về việc vắc-xin gây bệnh tật và tử vong, thực hiện lừa đảo có tổ chức với mục đích chiếm hữu bất hợp pháp quỹ bảo hiểm y tế quốc gia, và phát tài lớn trong thời gian ngắn. Bức thư tố giác cũng nói rằng công nghệ vắc-xin của Sinovac và các cổ đông đều đến từ Mỹ, vì vậy những gì họ đã làm là để tìm kiếm lợi ích cho Mỹ.

Bức thư ngỏ và bức thư tố cáo tồn tại được không lâu trên mạng xã hội Trung Quốc Đại Lục trước khi chúng bị chặn, đằng sau việc chặn này không chỉ có bóng dáng của Sinovac mà còn có bóng dáng của nhóm đặc quyền đặc lợi và chính quyền ĐCSTQ. Tuy nhiên, việc thư ngỏ, thư tố cáo phơi bày và tập trung tiêu điểm vào Sinovac cũng không phải là vấn đề đơn giản.

Trong thư tố cáo nói rằng các cổ đông kiểm soát của Sinovac đều đến từ vốn nước ngoài không sai, nhưng đằng sau nguồn vốn nước ngoài thực sự là những người thuộc tầng lớp quyền quý (đặc quyền đặc lợi) của ĐCSTQ. Theo dữ liệu, với tư cách là công ty vắc-xin Trung Quốc đầu tiên được niêm yết tại Bắc Mỹ, trong số 10 cổ đông hàng đầu của Sinovac, ngoại trừ ông Doãn Vệ Đông (Yin Weidong), người sáng lập kiêm Chủ tịch, kiêm Giám đốc điều hành của Sinovac, nắm giữ 8,89% cổ phần, tất cả những người còn lại đều vốn nước ngoài.

Cổ đông lớn nhất của nó là Quỹ SAIF châu Á, tên tiếng Anh đầy đủ là Softbank Asia Infrastructure Fund, với 15,07% cổ phần, người chịu trách nhiệm chính là Diêm Viêm (Yan Yan). Cổ đông lớn thứ ba là CDH Investments nổi tiếng, với tỷ lệ vốn chủ sở hữu là 8,39%. Cổ đông lớn thứ tư của Prime Success là Yongen Capital, với tỷ lệ vốn chủ sở hữu là 8,25%. Cổ đông lớn thứ năm là Vivo Capital với tỷ lệ vốn chủ sở hữu là 8,25%. Cổ đông lớn thứ sáu của 1Globe Capital LLC, với tỷ lệ vốn chủ sở hữu là 4,69%. Sáu cổ đông hàng đầu nắm giữ tổng cộng 53,54% cổ phần, và mức độ tập trung cổ phần vẫn rất cao.

Những cổ đông lớn này có lý lịch như thế nào? Quỹ Hạ tầng Châu Á SoftBank từng tham gia vào khoản đầu tư của gia đình cựu lãnh đạo ĐCSTQ Giang Trạch Dân. CDH Investment không chỉ nắm nhiều ngành như y học, hậu cần, công nghệ cao ở Trung Quốc, mà còn có quan hệ đối tác mật thiết với nhiều quỹ hưu trí và quỹ gia đình lớn ở Mỹ.

Vivo Capital có mối quan hệ chặt chẽ với Tập đoàn Blackstone của Mỹ. Ông Phó Sơn (Fu Shan), là đối tác của Vivo Capital, và từng đối tác toàn cầu của Tập đoàn Blackstone và là đại diện chính của khu vực Trung Quốc, và Blackstone có quan hệ chặt chẽ với gia đình của ông Vương Kỳ Sơn, đương nhiệm Phó chủ tịch nước Trung Quốc.

Đứng sau Yongen Capital là Tập đoàn Charoen Pokphand (CP Group) của Thái Lan. Tập đoàn Charoen Pokphand có mối quan hệ tốt với nhiều thế hệ lãnh đạo ĐCSTQ. Xét về các lĩnh vực mà tập đoàn này đã tham gia trong nhiều năm ở Trung Quốc Đại Lục, thì là điều không đơn giản. Khi Charoen Pokphand Group trở thành cổ đông lớn nhất của tập đoàn bảo hiểm khổng lồ Ping An Group của Trung Quốc vào năm 2014,  người đứng sau tập đoàn này là tỷ phú Trung Quốc Tiêu Kiến Hoa (Xiao Jianhua), người đại diện cho lợi ích của gia đình Tăng Khánh Hồng. 

Người điều hành 1Globe Capital LLC là Lý Gia Cường (Li Jiaqiang), đồng thời cũng là chủ tịch của 1Globe Biomedical. Điều đáng chú ý là một trong những cổ đông trong lịch sử của 1Globe Capital LLC là Chính quyền thành phố Bắc Kinh, thông qua Zhongguancun Development Group rót vốn đầu tư.

Từ các cổ đông lớn đứng sau Sinovac, có thể thấy dòng vốn mà nhiều người Trung Quốc cho rằng là vốn nước ngoài, thực chất là giới đặc quyền đặc lợi của ĐCSTQ khoác thêm chiếc áo khoác ngoài, và chia sẻ lợi ích với một số doanh nghiệp nước ngoài. Những người Trung Quốc bị lừa dối nghĩ rằng Sinovac đang tìm kiếm lợi ích cho Mỹ, nhưng họ không biết rằng chính những người đặc quyền đặc lợi trong Đảng đã kiếm được rất nhiều tiền.

Nhìn vào cục diện chính trị hiện tại của ĐCSTQ. Trong hơn một năm, ván cờ của cao tầng của ĐCSTQ xoay quanh việc ông Tập Cận Bình liệu có thể tái đắc cử trước Đại hội lần thứ 20 của ĐCSTQ vẫn chưa dừng lại, hơn nữa cuộc đọ sức giữa ông Tập Cận Bình và thế lực phản đối Tập như phe Giang, đã được công khai hóa trên các phương tiện truyền thông. Sự hỗn loạn ở Thượng Hải, sự không đồng điệu của ông Tập Cận Bình và ông Lý Khắc Cường về chính sách “zero COVID” và vấn đề kinh tế, cũng như việc điều chuyển và điều tra một số lượng lớn người trong hệ thống công an, kiểm sát, tòa án, và hệ thống y tế đều cho thấy rằng Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 20 của ĐCSTQ có khả năng sẽ có sóng to gió lớn.

Giờ đây, khi các tác dụng phụ của vắc-xin Sinovac ngày càng bộc lộ nhiều hơn ở Trung Quốc Đại Lục và các nước khác trên thế giới, vấn đề vắc-xin có thể trở thành một chiến trường mới cho cuộc đọ sức cấp cao của ĐCSTQ, nếu không thì vụ bê bối vắc-xin Sinovac luôn bị chặn tại sao lại liên tiếp bị phơi bày ra, và sẽ thể nào sau khi bị phơi bày lại tiếp tục bị chặn. Tuy nhiên, đối với vấn đề nhạy cảm của vắc-xin, một khi nó được kích nổ, nó chắc chắn sẽ ở mức độ của một vụ nổ hạt nhân, nó sẽ cực kỳ nguy hiểm không chỉ đối với Sinovac mà còn đối với chính quyền ĐCSTQ. Bởi vì hơn 1,1 tỷ người Trung Quốc và n tỷ người nước ngoài đã được tiêm vắc-xin Trung Quốc, một khi họ biết rằng một số vấn đề của cơ thể họ là do vắc-xin, họ sẽ phản ứng như thế nào?

Chu Tiểu Huy
(Bài viết thể hiện quan điểm riêng của cá nhân tác giả, được đăng trên Epoch Times.)