Ngày 2/12, Lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) Tập Cận Bình đã gửi thư chúc mừng tới Hội nghị quốc tế “Hiểu về Trung Quốc” năm 2023 (Quảng Châu). Hãy thử nhìn qua “lăng kính Tập Cận Bình” xem Trung Quốc ngày nay có dễ hiểu không?

Tap Can Binh 1
Chủ tịch Tập Cận Bình của Trung Quốc tại Hội nghị APEC ở Thái Lan hôm 19/11/2022. (Ảnh: Lauren DeCicca/ Getty Images)

Để hiểu Trung Quốc, điều quan trọng là phải hiểu hiện đại hóa kiểu Trung Quốc. Ngày nay, Trung Quốc đang dùng hiện đại hóa kiểu Trung Quốc thúc đẩy trên mọi phương diện kiến tạo đất nước hùng cường để phục hưng dân tộc vĩ đại, hướng đến “xây dựngcộng đồng cùng chung vận mệnh”.

Kể từ khi ông Tập Cận Bình lên nắm quyền, điều ông Tập nói nhiều nhất với thế giới là “xây dựng cộng đồng cùng chung vận mệnh”. Để xây dựng cộng đồng cùng chung vận mệnh, trước tiên phải để thế giới hiểu về Trung Quốc. Nhưng hành động của Tập Cận Bình khiến thế giới hiểu về Trung Quốc như thế nào? Trung Quốc có hiến pháp nhưng các quyền của người dân ghi trong hiến pháp đã bị tước đoạt. ĐCSTQ đặt mục tiêu xóa bỏ tư hữu, tuy nhiên tất cả các quan chức đều cực kỳ giàu có. Các cơ quan của ĐCSTQ đều được gắn vào cái mũ “của nhân dân”, nhưng nhân dân không được vào, phòng ngừa nhân dân như phòng ngừa kẻ thù. ĐCSTQ tuyên bố vì nhân dân và luôn cải thiện mức sống của người dân, nhưng 600 triệu người Trung Quốc sống trong mức nghèo khổ với thu nhập hàng tháng dưới 1000 nhân dân tệ. Người dân Trung Quốc không đủ khả năng chi trả cho việc điều trị y tế hoặc giáo dục, nhưng chính phủ lại vung tiền ra nước ngoài để cung cấp dịch vụ chăm sóc y tế và giáo dục. Du học sinh nước ngoài đến Trung Quốc còn được trợ cấp cao và có bạn đồng hành khác giới. Hàng loạt vấn đề kiểu đó có nghĩ nát óc cũng không ra, nói gì việc hiểu Trung Quốc. Trước đây thế giới không hiểu Trung Quốc, nhưng chỉ cần có thể kiếm tiền ở Trung Quốc thì không quan trọng có hiểu hay không, giờ thì biết rằng kiếm tiền ở Trung Quốc không dễ và có rất nhiều rủi ro.

Khó hiểu nhất chính là quan trường ĐCSTQ, từ thủ tướng cho đến các bộ trưởng, làm cho mất tích hay chết rất dễ dàng mà không cần giải thích. Như Ngoại trưởng Tần Cương mất tích, người phát ngôn Bộ Ngoại giao nói với các phóng viên rằng không biết. Bộ trưởng Quốc phòng Lý Thượng Phúc mất tích, người phát ngôn Bộ Quốc phòng cho biết không thể đưa ra bình luận. Thủ tướng Lý Khắc Cường tử vong sau khi bơi lội, không có lời giải thích chi tiết, thậm chí không có ảnh chụp hiện trường, chỉ tổ chức một lễ cáo biệt rồi sau đó không ai được nhắc lại. Cựu Tổng Bí thư Hồ Cẩm Đào bị lôi ra khỏi Đại hội trước mặt mọi người, nhưng tư cách là đồng chí của nhau mà ai nấy đều im lặng, thậm chí không dám nhìn. Làm sao có thể hiểu quan trường như vậy?

Tập Cận Bình yêu cầu thế giới hiểu Trung Quốc, nhưng thực tế ông ấy đang yêu cầu thế giới hiểu chính ông ấy. Cộng đồng quốc tế để hiểu được Tập Cận Bình thì còn khó hơn hiểu Trung Quốc. Trong mắt người nước ngoài, Tập chỉ đơn giản là một người có vấn đề về tâm thần, có một vị lãnh đạo quốc gia nào khi ra nước ngoài luôn cầm giấy phát biểu? Khi trả lời phóng viên phải mở cuốn sổ tay xem, không có thư ký bên cạnh là bối rối không biết phải làm gì. Việc nước mình còn thế mà lại tham vọng đi khắp nơi chỉ dẫn thế giới. Điều khó hiểu hơn nữa là chính ông ta là người đã phá hủy quan hệ ngoại giao, rồi chính ông ta là người hàn gắn quan hệ ngoại giao đó, ông ta chửi mắng Mỹ xong lại tuyên bố có hàng ngàn lý do để có quan hệ tốt với Mỹ, xong cũng lại tuyên bố không có một lý do gì để quan hệ tốt với Mỹ. Chính ông ta là người đưa ra chính sách hạn chế các công ty nước ngoài, cũng chính ông ta là người hô gọi vốn nước ngoài quay trở lại. Mọi người không hiểu tại sao Tập lại tự giễu cợt, tự tát mình như vậy!

Thế giới không hiểu được Tập Cận Bình, còn Tập Cận Bình cũng không thể hiểu được thế giới. Đảng chính trị tốt nhưng người lãnh đạo không tốt theo chủ nghĩa cá nhân, khi đó cần phải có đảng đối lập, bầu cử, chuyển giao quyền lực, đây không phải là tìm phiền phức mà để sửa chữa sai lầm. Dân chủ và chuyên chế có văn hóa khác nhau, logic khác nhau, không thể hiểu nhau. Kể từ năm 2013, hội thảo quốc tế “Hiểu về Trung Quốc” đã trải qua 10 năm. Thế giới ngày càng không thể hiểu được Trung Quốc, càng nhìn càng hoang mang, càng nhìn càng đáng báo động, thà tránh xa Trung Quốc mà bỏ đi, bỏ chạy, và ngắt kết nối. Có vẻ như Tập Cận Bình muốn thế giới hiểu về Trung Quốc giống như Hitler luôn dựa vào máy bay và đại bác. Tập Cận Bình đang chuẩn bị máy bay và đại bác, thế giới cũng đang chuẩn bị máy bay và đại bác để chống lại Tập Cận Bình.

Trần Duy Kiện
(Bài viết thể hiện quan điểm của cá nhân tác giả, được đăng trên tạp chí Mùa Xuân Bắc Kinh.)