Nhà Trắng hôm thứ Năm (29/2) tuyên bố rằng Mỹ đang điều tra xem liệu ô tô nhập khẩu từ Trung Quốc có gây ra rủi ro an ninh quốc gia hay không. Đây là động thái cần thiết trong bối cảnh công nghệ ô tô ngày nay được kết nối mạng internet.

r shutterstock 256806829
Ảnh minh họa. Bên trong một nhà máy lắp ráp ô tô tại thành phố Thành Đô, tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc, ngày 19/09/2014.(Nguồn: Pradit.Ph / Shutterstock)

Nhà Trắng cho biết những chiếc ô tô trực tuyến này được kết nối với điện thoại, hệ thống định vị, cơ sở hạ tầng quan trọng và các công ty sản xuất chúng. Cuộc điều tra của Bộ Thương mại Mỹ diễn ra khi ô tô thông minh lắp ráp tại Trung Quốc có thể thu thập dữ liệu nhạy cảm về công dân và cơ sở hạ tầng của Mỹ, rồi chuyển dữ liệu đó sang Trung Quốc.

Tổng thống Biden cho biết trong một tuyên bố: “Các chính sách của Trung Quốc khiến xe của họ tràn ngập thị trường của chúng ta, gây rủi ro cho an ninh quốc gia của chúng ta. Tôi sẽ không để điều đó xảy ra trong nhiệm kỳ của tôi”.

Có quan chức Nhà Trắng nói với truyền thông rằng còn quá sớm để khẳng định những hành động nào có thể được thực hiện, rằng chính phủ Mỹ có quyền lực bao quát trên diện rộng, các hành động của chính phủ “có thể gây ảnh hưởng rất lớn”.

Với tư cách là tổng thống, ông Biden đã thề sẽ làm điều đúng đắn cho công nhân ngành ô tô và các gia đình trung lưu đang sống dựa vào công việc trong ngành ô tô. Ông nói: “Thông qua hành động này và những hành động khác, chúng tôi sẽ đảm bảo rằng tương lai của ngành công nghiệp ô tô sẽ được xây dựng ở Mỹ bởi công nhân Mỹ”.

“Hành động chưa từng có”

Nhà Trắng cho biết trong một tuyên bố rằng, các nhà sản xuất ô tô và công nhân ô tô Mỹ là tốt nhất trên thế giới. Ba “ông lớn” độc lập trong ngành công nghiệp ô tô của Mỹ, bao gồm General Motors, Ford và Chrysler, được coi là đứng đầu thế giới về chất lượng và sáng tạo trong sản xuất ô tô. Ngành công nghiệp ô tô sôi động có ý nghĩa quan trọng đối với nền kinh tế Mỹ. Nhưng Trung Quốc đang quyết tâm để thống trị thị trường ô tô, bao gồm áp dụng cả những hành vi không công bằng.

Tuyên bố cho biết, do Đảng Cộng sản Trung Quốc áp đặt các hạn chế đối với các phương tiện của Mỹ và nước ngoài khác hoạt động tại Trung Quốc, Tổng thống Biden chỉ đạo thực hiện hành động “chưa từng có” để giải quyết vấn đề rủi ro an ninh quốc gia do ô tô được kết nối mạng internet sử dụng công nghệ từ Trung Quốc và các nước liên quan khác.

Ông Biden cũng gọi động thái này là “hành động chưa từng có nhằm đảm bảo ô tô từ các nước đáng lo ngại, như Trung Quốc, di chuyển trên đường phố Mỹ không gây tổn hại đến an ninh quốc gia của chúng ta”, ông chỉ đạo Bộ Thương mại “hành động để giải quyết rủi ro”.

Loại xe hạng nhẹ do Trung Quốc sản xuất được nhập khẩu vào Mỹ tương đối ít. Bộ trưởng Thương mại Mỹ Gina Raimondo nói rằng, “Chính phủ đang hành động trước khi các phương tiện do Trung Quốc sản xuất trở nên phổ biến rộng rãi ở Mỹ, có thể đe dọa quyền riêng tư cũng như an ninh quốc gia của chúng ta”.

Nhà Trắng lo ngại các phương tiện của Trung Quốc có thể gây ra mối đe dọa, “Vì thu thập lượng lớn dữ liệu nhạy cảm về tài xế và hành khách, và thường xuyên sử dụng camera và cảm biến để ghi lại thông tin chi tiết về cơ sở hạ tầng của Mỹ”, đồng thời cũng cho biết các phương tiện này cũng có thể được “điều khiển từ xa hoặc cho ngừng hoạt động [từ xa]”, cuộc điều tra cũng sẽ nhắm vào xe tự lái.

Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington chỉ trích đề xuất của chính quyền Tổng thống Biden về việc áp đặt các hạn chế mới đối với thương mại của Trung Quốc, họ tuyên bố rằng nên ngừng “thổi phồng” đe dọa từ Trung Quốc.

Vào tháng 11, một nhóm các nhà lập pháp lưỡng đảng của Mỹ đã cảnh báo các công ty Trung Quốc về việc thu thập và xử lý dữ liệu nhạy cảm khi thử nghiệm xe tự lái ở Mỹ, Reuters đưa tin.

Bộ Thương mại sẽ lấy ý kiến trong vòng 60 ngày về những rủi ro tiềm ẩn của ô tô Trung Quốc kết nối mạng, sau đó xem xét soạn thảo các quy định để giải quyết vấn đề.

Thông báo đưa ra hôm thứ Năm cũng yêu cầu các nhà sản xuất cung cấp thông tin chi tiết về các loại xe hiện được lắp ráp tại Mỹ, bao gồm cả nơi các nhà sản xuất ô tô có được giấy phép phần mềm.

Bà Raimondo nói: “Chúng ta cần hiểu khả năng công nghệ qua những chiếc ô tô để thu thập lượng lớn dữ liệu, hoặc vô hiệu hóa qua điều khiển từ xa khi những chiếc xe được kết nối internet”.

Đáp trả “có qua có lại” 

Trước đây Mỹ đã cấm các công ty viễn thông Trung Quốc thâm nhập thị trường Mỹ vì các vấn đề dữ liệu, đã liệt Huawei và ZTE vào danh sách mối đe dọa, yêu cầu các nhà khai thác Mỹ loại bỏ thiết bị của họ khỏi hệ thống mạng của Mỹ.

Nhà Trắng lưu ý rằng Trung Quốc đã áp đặt các hạn chế nghiêm ngặt đối với ô tô Mỹ và các nhà sản xuất ô tô nước ngoài khác hoạt động tại Trung Quốc. Tổng thống Biden nói: “Tại sao ô tô của Trung Quốc kết nối mạng lại được phép hoạt động ở Mỹ mà Mỹ không có biện pháp bảo vệ?”. Vài năm qua Trung Quốc đã thắt chặt giám sát quản lý dữ liệu trong nước, yêu cầu hầu hết các ngành phải lưu trữ dữ liệu tại Trung Quốc và trước khi chuyển dữ liệu ra nước ngoài thì phải có ý kiến cơ quan chức năng.

Chính quyền Trung Quốc hồi tháng 5 năm ngoái đã thắt chặt các quy định về dữ liệu đối với ngành ô tô, đề xuất cấm ô tô thông minh của Trung Quốc truyền dữ liệu trực tiếp ra nước ngoài, thay vào đó buộc họ phải sử dụng dịch vụ đám mây trong nước.

Ngoài ra, chính quyền Tổng thống Mỹ Biden đang xem xét các mức thuế mới đối với xe Trung Quốc sản xuất, các quan chức đang phải đối mặt với áp lực mới nhằm hạn chế nhập khẩu xe điện của Trung Quốc thông qua Mexico.