Tang lễ của ông Mikhail Gorbachev, nhà lãnh đạo cuối cùng của Liên Xô, được tổ chức vào thứ Bảy (ngày 3/9). Hàng ngàn người Nga xếp hàng dài gần Điện Kremlin để tiễn biệt ông. Ông Gorbachev được cộng đồng quốc tế công nhận vì đã xóa bỏ chủ nghĩa toàn trị của Đảng Cộng sản Liên Xô.

Theo Reuters đưa tin, nhiều người Nga nói rằng họ muốn tôn vinh hình ảnh của ông Gorbachev như một “nhà xây dựng hòa bình”, người đã lật đổ chủ nghĩa toàn trị và trả lại tự do cho họ.

Ông Gorbachev, người từng là lãnh đạo Liên Xô từ năm 1985 đến năm 1991, đã qua đời hôm thứ Ba (ngày 30/8) ở tuổi 91. Theo thông lệ, tang lễ của ông được tổ chức tại Hội trường Cột ở trung tâm Moscow vào thứ Bảy.

Linh cữu của ông Gorbachev được đặt ở trung tâm đại sảnh, phủ một lá cờ Nga ba màu. Thi thể của ông nằm trong một quan tài mở. Con gái của ông, Irina, ngồi gần đó với hai cô con gái và bạn bè và gia đình.

Rất đông người dân đã xếp hàng để nhìn dung mạo quá cố và bày tỏ lòng thành kính với ông. Những người Nga ở mọi lứa tuổi bước qua đại sảnh và đặt hoa trên bệ dưới chân quan tài.

Ông Gorbachev được biết đến như một nhà cải cách và chính khách dũng cảm. Bởi vì ông đã thúc đẩy Đông Âu thoát khỏi sự kiểm soát của chủ nghĩa cộng sản của Liên Xô trong hơn 4 thập kỷ, giúp cho Đông và Tây Đức thống nhất; ông đã kết thúc Chiến tranh Lạnh mà không đổ máu, nhờ đó ông đã giành được giải Nobel Hòa bình năm 1990.

Bà Tatiana, 80 tuổi, nói: “Ông ấy là một người xây dựng hòa bình.” Bà nói mặc dù sức khỏe của bà không tốt nhưng bà vẫn đến viếng ông.

“Ông ấy muốn cho chúng tôi dân chủ và tự do, và chúng tôi chưa có chuẩn bị tốt cho điều này”, ông trùm truyền thông Nga Alexander Lebedev nói. Ông là bạn thân của ông Gorbachev, và họ đã từng cùng nhau tài trợ cho một tờ báo thuộc phe phản đối ở Nga.

“Đó là điều đáng tiếc nhất, nhưng chúng tôi vẫn sẽ là một quốc gia châu Âu. Lịch sử này sẽ kết thúc vào một ngày nào đó”, ông Lebedev nói.

Cựu Tổng thống Nga Dmitry Medvedev, hiện là phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga, đã bày tỏ sự kính trọng đối với ông Gorbachev hôm thứ Bảy, một số chính trị gia cấp cao khác ủng hộ Điện Kremlin cũng vậy. 

Thủ tướng Hungary Viktor Orban cũng gửi hoa viếng. Các nhà lãnh đạo châu Âu và phương Tây khác đã không tham dự lễ tang hôm thứ Bảy do cuộc chiến Nga – Ukraine nổ ra và Nga đang chịu các lệnh trừng phạt nghiêm khắc của phương Tây.

Ông Gorbachev được chôn cất tại Nghĩa trang Novodevichy nổi tiếng của Moscow vào cuối ngày thứ Bảy. Vợ của ông, bà Raisa, cũng được chôn cất tại đây sau khi bà qua đời vào năm 1999.

Người phiên dịch của ông Gorbachev hôm 1/9 tiết lộ rằng cựu tổng thống đã bị sốc và không biết làm thế nào trước sự bùng nổ chiến tranh giữa Nga và Ukraine trong những tháng trước khi ông qua đời. Hơn nữa, những năm gần đây, nhận thấy quan hệ Nga – Ukraine ngày càng xấu đi, trong lòng ông cũng bị tổn thương.

Trong số những người đưa tang có những thanh niên Nga thậm chí còn chưa được sinh ra khi Liên Xô sụp đổ.

Ông Gorbachev đã thực hiện cải cách trong thời gian làm lãnh đạo Liên bang Xô viết, trong nhiệm kỳ của mình, Liên bang Xô viết tan rã và 15 nước cộng hòa trong đó có cả Ukraine đã đi đến độc lập.

Tổng thống Nga Vladimir Putin không tham dự lễ tang trong ngày 3/9. Tuy nhiên, ông đã bày tỏ lòng kính trọng tới linh cữu của ông Gorbachev một mình vào hôm thứ Năm và dành một khoảnh khắc mặc niệm. Ông Gorbachev cũng không được tổ chức lễ tang chính thức cấp nhà nước như cựu Tổng thống Boris Yeltsin. Ông Boris Yeltsin qua đời năm 2007 và là người bổ nhiệm ông Putin làm người kế nhiệm.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov trước đó cho biết ông Putin không thể tham dự lễ tang hôm thứ Bảy vì bận lịch trình làm việc. “Vì vậy, ông ấy đã quyết định đích thân tỏ lòng thành kính với ông Gorbachev hôm nay (thứ Năm, 1/9).”

Ông cũng nói rằng tang lễ của ông Gorbachev sẽ có “các yếu tố quốc tang” như có đội bảo vệ danh dự, và các cơ quan chức năng của chính phủ cũng sẽ hỗ trợ tổ chức.