Sau khi bùng nổ hàng loạt lo ngại về an toàn chuyến bay liên quan đến máy bay Boeing trong năm nay, nhà cung cấp linh kiện chính Spirit AeroSystems của hãng này cũng bị giám sát chặt chẽ, với nhiều người tố giác vạch trần các vấn đề nội bộ trong công ty. Một cựu kiểm tra viên chất lượng gần đây cho biết, ông đã chịu áp lực phải che giấu những khiếm khuyết được tìm thấy trên thân máy bay, luôn cảm thấy rằng “sớm hay muộn thì thảm họa cũng sẽ xảy ra”.

Alaska Airlines Boeing 737
Một chiếc máy bay Boeing 737-900ER của Alaska Airlines đậu ở cổng Sân bay Quốc tế Sky. (Ảnh: Robin Guess/Shutterstock)

Ông Santiago Paredes, cựu giám đốc chất lượng của Spirit AeroSystems, nhà cung cấp của Boeing, nói với BBC rằng ông đã kiểm tra những chiếc 737 tại nhà máy Spirit AeroSystems ở Wichita, Kansas, trước khi chuyển chúng cho Boeing. Trong đợt kiểm tra cuối cùng, “50 đến 100, thậm chí 200 lỗi” được tìm thấy hàng ngày, trong đó có “nhiều bộ phận siết chặt bị thiếu, linh kiện bị cong và đôi khi còn bị thiếu”.

“Chúng tôi hiếm khi không phát hiện thấy thiếu sót trong một cuộc kiểm tra,” ông Paredes, người đã từ chức vào năm 2022, nói với CBS rằng các cấp trên của ông thường gây áp lực buộc ông phải giảm bớt các vấn đề trong các báo cáo, ngoài ra còn vì ông nghi chép lại các vấn đề thiếu sót đã làm trì hoãn việc giao máy bay, khiến ông có biệt danh là “kẻ phá hoại”.

Ông Paredes nói: “Họ luôn nói rằng không có thời gian để sửa lỗi”, “Họ cần giao hàng nhanh nhất có thể”.

“Họ chỉ muốn đưa sản phẩm ra thị trường và không quan tâm đến hậu quả của việc giao những thân máy bay kém chất lượng, họ chỉ quan tâm đến việc đáp ứng hạn ngạch, tiến độ và ngân sách… Nếu những con số có vẻ ổn thì tình trạng thực tế của thân máy bay lại không quan trọng,” ông nói.

Ông Paredes cũng đề cập rằng vào tháng 2/2022, sếp của ông đã yêu cầu ông đẩy nhanh việc kiểm tra và không nêu quá cụ thể về các vấn đề khung máy bay được tìm thấy. Đáp lại, ông đã trả lời rằng làm như vậy là “vô đạo đức” và việc này khiến ông “cảm thấy rất khó chịu”.

Ông nói: “Điều này khiến tôi rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan. Nếu từ chối, tôi sẽ có nguy cơ bị sa thải. Nếu đồng ý tức là tôi thừa nhận mình đang làm việc gì đó không đúng.”

Sau khi gửi email cấp trên, ông Paredes bị giáng chức. Sau đó, ông đã được phục hồi sau khi phàn nàn với bộ phận nhân sự, nhưng lúc đó ông đã chịu đủ sự chèn ép và từ chức vào mùa hè năm 2022.

Ông Paredes nói: “Tôi kiệt sức vì tất cả những điều này và tôi mệt mỏi vì phải đấu tranh liên tục, mệt mỏi vì cố gắng làm điều đúng đắn.”

Trong cuộc phỏng vấn công khai đầu tiên của mình, ông Paredes nhấn mạnh nhiều vấn đề được tìm thấy trên thân máy bay 737, và chỉ ra rằng chúng giống với một cánh cửa vô tình bung ra trong chuyến bay trên máy bay của Alaska Airlines vào tháng Một.

“Tại sao điều này lại xảy ra? Bởi vì công ty Spirit đã gây áp lực lên các kiểm tra viên để bỏ qua những khiếm khuyết”, ông Paredes nói. “Nếu văn hóa doanh nghiệp lành mạnh thì những vấn đề này lẽ ra đã được giải quyết, nhưng thực tế là có vấn đề với văn hóa doanh nghiệp.”

Ông chỉ ra, Boeing đã biết từ nhiều năm rằng khung máy bay do Spirit giao đều bị lỗi.

Ông nói: “Đây là điềm báo về thảm họa. Tôi đã nói rằng thảm họa sớm hay muộn sẽ xảy ra”.

Ông cũng cho biết ông bắt đầu cảm thấy do dự sau khi biết về tình trạng kiểm tra máy bay.

“Sau khi làm việc tại Spirit, tôi gần như phát triển chứng sợ bay”, ông nói. “Sau khi biết được tình hình trên chiếc 737, tôi cảm thấy rất bất an mỗi khi bay”.

Người phát ngôn của Spirit Engineering, ông Joe Buccino, cho biết mặc dù công ty cam kết giải quyết các mối lo ngại của nhân viên, nhưng những cáo buộc của ông Paredes là “vô căn cứ”.

Người phát ngôn của Boeing nói với CBS News rằng công ty có một đội ngũ chuyên trách chịu trách nhiệm tìm kiếm và sửa chữa các lỗi trong khung máy bay do Spirit AeroSystems sản xuất, và được các kỹ sư của Boeing xử lý khi họ đưa dây chuyền sản xuất vào nghiên cứu ở Wichita.

Ông Paredes không phải là người đầu tiên vạch trần vấn đề chất lượng của máy bay Boeing. Trong những tháng gần đây, hai người tố cáo vấn đề chất lượng của máy bay Boeing đã chết.

Vào tháng Một năm nay, một cánh cửa của chiếc Boeing 737 Max vô tình rơi ra khi đang ở trên trời cao, hàng loạt khủng hoảng an toàn bay sau đó đã nổ ra. Boeing và Spirit AeroSystems đã phải chịu sự giám sát chặt chẽ từ các cơ quan quản lý như Cục Hàng không Liên bang (FAA).

Các nhà điều tra cho biết cánh cửa ban đầu được Spirit lắp đặt nhưng sau đó đã được các kỹ thuật viên của Boeing tháo ra để khắc phục lỗi đinh tán.

Spirit, một công ty con trước đây của Boeing, vẫn là nhà cung cấp chính cho hãng này. Spirit sản xuất thân máy bay 737 Max, hầu hết các bộ phận cho máy bay 787 Dreamliner của Boeing tại nhà máy ở Wichita, Kansas. Nhưng hiện tại, Spirit đang gặp khó khăn trong hoạt động và lỗ 617 triệu USD trong quý đầu năm nay.

Được biết, Boeing đã đồng ý hỗ trợ tài chính và thảo luận xem có nên mua lại công ty con cũ này hay không. Các nguồn tin nội bộ nhấn mạnh rằng Boeing đang nỗ lực giải quyết các vấn đề kiểm soát chất lượng tại Spirit, và đã giảm thành công số lượng bộ phận bị lỗi tại nhà máy Wichita tới 80%.