Trong bài phát biểu hàng tối của mình hôm Thứ Hai, đêm trước hội nghị thượng đỉnh NATO ở Vilnius, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky lại một lần nữa nhấn mạnh về bảo đảm an ninh cho Ukraine trong mối quan hệ với NATO, nhắc rằng chiến tranh Ukraine chống Nga để bảo vệ Châu Âu đang tiến sang ngày thứ 503. Trong khi đó, vận động cho tư cách thành viên NATO của Ukraine đang được người Ukraine tị nạn ở Litva cũng như dân Litva bản địa ủng hộ.

F0scbWLWIBErsIf
“Gửi vũ khí cho Ukraine” “Khi bạn đang đợi chiếc xe bus này, người Ukraine đang đợi máy bay chiến đấu F-16 của Mỹ” — quảng cáo tại Vilnius vào dịp hội nghị thượng đỉnh NATO diễn ra ở đây.  (Nguồn ảnh từ mạng xã hội)

“Thực tế an ninh ở sườn phía đông của NATO phụ thuộc vào Ukraine,” ông Zelensky tuyên bố, nhắc nhở tới điều mà ông miêu tả là chế độ “độc tài” Liên bang Nga “không ngừng và luôn luôn tìm cách chinh phục người của Châu Âu.”

“Thực tế an ninh ở sườn phía đông của NATO phụ thuộc vào Ukraine,” ông Zelensky khẳng định vai trò của Ukraine trong bài phát biểu hàng tối của mình.

Ông cho rằng Ukraine về ý nghĩa thực tế (de facto) đã là thành viên của NATO, “Khi chúng tôi đăng ký tham gia NATO, chúng tôi đã thẳng thắn: Trên thực tế (de facto) [Ukraine] đã có trong Liên minh. Vũ khí của chúng tôi là vũ khí của Liên minh. Các giá trị của chúng tôi là những gì mà Liên minh tin tưởng. Sự phòng thủ của chúng tôi chính là yếu tố trong công thức của Châu Âu giúp Châu Âu thống nhất, tự do và hòa bình.”

Theo ông, vấn đề thành viên của Ukraine trong liên minh, hoặc ít nhất là bảo đảm an ninh cho Ukraine như một thành viên của khối NATO là chắc chắn phải, chỉ còn lựa chọn câu chữ cho văn bản mà thôi, “Vilnius phải xác nhận tất cả điều này. Chúng tôi vẫn đang nghiên cứu cách diễn đạt, nghĩa là các từ cụ thể của xác nhận đó, nhưng chúng tôi đã hiểu thực tế là sẽ có trong Liên minh và chúng tôi đang nỗ lực để tạo ra lời giải để đạt được tư cách thành viên rõ ràng và nhanh chóng nhất có thể. Công việc của chúng tôi cho điều này —công việc của toàn đội Ukraine— sẽ tiếp tục từng phút trong những ngày này.”

230711 zel 01 scaled
Tổng thống Zelensky trong phát biểu hàng tối hôm Thứ Hai 10/7, tin rằng Ukraine đóng vai trò thiết yếu trong việc bảo vệ Châu Âu khỏi sự “chinh phục” (conquer) của Nga. (Ảnh cắt từ video)

Ông Zelensky tuy không nói rõ trong bài phát biểu hàng tối, nhưng ám chỉ rằng ông sẽ tham dự hội nghị thượng đỉnh NATO bắt đầu hôm Thứ Ba 11/7, “Tôi rất vinh dự được đại diện cho những người như vậy và Ukraine như vậy!” Trước đó, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cũng đã khẳng định ông Zelensky sẽ tham dự hội nghị Vilnius.

230711 uca 01
Người Ukraine ở Vilnius tổ chức biểu tình, muốn NATO tiếp nhận Ukraine như một thành viên. Có thể thấy lá cờ đỏ đen của nhóm Stepan Bandera, người mà chính quyền Kyiv coi là anh hùng dân tộc, trong khi thế giới coi là phần tử phát xít thủ phạm của 100.000 người Ba Lan mất mạng trong các cuộc thảm sát những năm của thập niên 1940. (Nguồn ảnh từ mạng xã hội)
  • Một cư dân mạng xã hội (phe Ukraine) đăng video biểu tình ủng hộ Ukraine trước thềm hội nghị NATO ở Vilnius.

  • Bộ trưởng Reznikov: Ukraine đã là thành viên NATO theo thực tế, và sẽ là theo văn bản — Mong muốn trở thành thành viên của NATO và EU là điều được nói đến nhiều năm ở Kyiv. Trong khi NATO liên tục mở rộng tới các quốc gia bên cạnh Ukraine và gần Nga, như gần đây nhất là Phần Lan và sắp tới là Thụy Điển, thì chính quyền Kyiv vẫn đang trấn an nhân dân Ukraine với những khái niệm thành viên theo nghĩa de facto / de jure nào đó.

Chiến tranh Ukraine đang trong giai đoạn chiến dịch phản công của chính quyền Kyiv, nhưng vẫn không thu được kết quả theo kỳ vọng của cả NATO và Kyiv, mặc dù đã hơn 1 tháng trôi qua. Chiến dịch này đã được nói tới từ cuối năm ngoái. Quân Nga mặc dù được coi là thành công trong tổ chức phòng ngự, nhưng chưa thấy có dấu hiệu sẽ tiến hành thực phản công.

Nhật Tân (t/h)