Tranh chấp ở tu viện Kyiv Pechersk Lavra trở nên căng thẳng hơn, khi cảnh sát vũ trang cùng với người của Bộ Văn hóa Ukraine tiến vào niêm phong một phần tu viện. Theo phía Chính thống giáo UOC, cả tín đồ ủng hộ họ cũng như học sinh đang học trong tu viện đã bị bắt, trong đó có một nữ hoạt động nhân quyền ngất xỉu khi bị lôi đi và hiện đang bị cách ly. UOC cho rằng việc làm của Bộ và cảnh sát Kyiv là phạm pháp.

230422 lavra 01
Cảnh sát vũ trang đã bắt đầu hiện diện ở Tu viện Kyiv kể từ 19/4. (Ảnh cắt từ video)

Vụ nhà hoạt động nhân quyền Victoria Kokhanovska

Video của OUJ (nhóm phóng viên Chính thống Giáo) về vụ cô Victoria Kokhanovska và tình hình ở Tu viện Các hang động:

Cô Victoria, một nhà hoạt động nhân quyền vẫn có mặt ở tu viện nhiều ngày qua, đã bị cáo buộc thêm tội kích động thù hận, theo OUJ đưa tindẫn nguồn từ luật sư Nikita Chekman của cô, cụ thể là khoản 1 điều 161 trong bộ luật hình sự Ukraine. Ngày 21/4, theo thông báo của một luật sư khác, cô đã bị còng điện tử 24/24 và cách ly theo cái gọi là quản thúc tại gia, trong khi công tố viên vẫn đang trong quá trình điều tra tìm nguyên nhân để giam giữ cô.

Về sự việc cô bị bắt đi tối hôm 19/4, video trên có tường thuật chi tiết. Đoạn (phút 0:08) cô bị một đám người đàn ông lực lưỡng lôi vào xe cảnh sát trong tình trạng đã ngất xỉu. Nhiều người trong đó dường như là cảnh sát thường phục. Không rõ vì lý do gì mà cô Victoria bị ngất xỉu. Nhưng OUJ khẳng định rằng ngay trước đó cô vẫn phát video livestream từ điện thoại của mình một cách bình thường.

Đoạn (phút 0:44) nghe tiếng một người đàn ông trong số đó thở hổn hển, văng tục, và nói, “Đ.M. nó. Nó còn phản kháng. Nên tao lôi nó. Nó giả vờ ngất xỉu ở đó. Tao nhét nó vào cái xe chết tiệt này, và chúng ta đi thôi.”

230331 lavra 01
Ảnh hôm 30/4 cắt từ video của BBC tiếng Ukraine, như đã đưa tin, cô Victoria (áo trắng, bên trái) đang lý luận với người của ủy ban, và cô giúp các tín đồ UOC chặn không cho người của ủy ban tiếp quản Tu viện Các hang động (Kyiv Pechersk Lavra). (Ảnh cắt từ video của BBC)

Theo OUJ, cô Victoria là người chủ trương an hòa. Trong video (phút 1:22) có cảnh cô kêu gọi các tín đồ Giáo hội Chính thống UOC hãy bảo vệ tu viện bằng cách an hòa, thực hiện quyền công dân, và phân tích tại sao làm như vậy sẽ là cách tốt nhất để bảo vệ tu viện và các tu sỹ. Làm một người hoạt động nhân quyền, cô cũng có ý thức tuân thủ pháp luật. Hôm 10/4 (phút 1:45) khi người của Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) tới và yêu cầu cô đi với họ theo giấy triệu tập, thì cô cũng đi theo một cách an hòa.

Tại sao cô Victoria, một người luôn tỏ ra phối hợp với cơ quan chính quyền, bị rơi và tình trạng bất tỉnh và bị đưa đi theo cách như vậy? Luật sư Nikita (phút 3:26) phân tích cảnh sát đã làm không đúng luật khi bắt người theo cách này.

Video có đoạn (phút 4:12) cho thấy một số dân chúng tìm cách ngăn cản, không cho xe cảnh sát chở cô Victoria rời đi, nhưng không thành công vì lúc đó có rất đông cảnh sát có mặt ở đó.

Tu viện trong tình trạng tranh chấp

Theo UOC, thì tu viện đang trong giai đoạn tranh chấp. Tòa án sớm nhất sẽ mở phiên tòa giải quyết tranh chấp vào 26/4, do đó hiện nay người của chính quyền phải đợi kết luận của tòa. UOC tuyên bố rằng các việc mà chính quyền đang làm hiện nay là phạm pháp.

Bộ Văn hóa Ukraine thông báo trục xuất các tu sỹ hôm 10/3. Cả chục người đứng đầu UOC đã tìm cách đối thoại với chính quyền hôm 20/3, nhưng không thành công sau gần 3 giờ đồng hồ đợi ngoài đường. UOC cho rằng Bộ Văn hóa hủy đi hợp đồng cho thuê vô thời hạn là quyết định đơn phương, cho nên UOC có quyền khiếu nại theo luật. UOC đã đưa đơn kiện lên tòa án Kyiv. Theo họ, trước khi tòa có kết luận thì tu viện nằm trong giai đoạn tranh chấp quyền sở hữu, và các tu sỹ vẫn được ở lại đó.

Bộ Văn hóa và các cơ quan truyền thông Ukraine không nhắc đến tình tiết này, và coi rằng tu sỹ UOC đang vi phạm pháp luật khi không chịu rời khỏi tu viện theo như lệnh trục xuất của Bộ. Chính quyền cũng cho biết họ không thừa nhận hiệu lực của hợp đồng “cho thuê” năm 2013, và coi đó là hợp đồng của thời tổng thống thân Nga.

Cảnh sát vũ trang tiến vào tu viện từ ngày 19/4.

Cùng với người của Bộ Văn hóa, họ phá khóa của UOC và niêm phong lại bằng khóa của mình ở một số tòa nhà trong tu viện. UOC gọi đó là vi phạm pháp luật, với lập luận rằng tu viện đang trong giai đoạn tranh chấp.

OUJ báo cáo hôm 21/4, trong một hành động leo thang mâu thuẫn, cảnh sát vũ trang đã chắn cửa khi các tu sỹ trở về tu viện sau một buổi rước lễ, đòi hỏi khám xét giấy tờ. Có thể thấy trong video dưới đây. Họ bị sách nhiễu và gây căng thẳng.

Như đã đưa tin, một thanh niên nước ngoài, người phương Tây, hôm 21/4 sau khi chứng kiến những gì đang diễn ra ở tu viện, đã cảm thấy sốc. Anh nói rằng cảnh sát Ukraine đã hủ hóa. Nhưng anh cho biết nếu anh kể những chuyện này với người ở quốc gia mình thì họ sẽ không tin. Theo anh, họ nghe theo truyền thông phương Tây. Họ vẫn nghĩ Ukraine là quốc gia dân chủ, có luật pháp, và Zelensky là tổng thống tốt.

Nhật Tân