Bí ẩn về sự ‘mất tích’ của Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc ngày càng tăng
- Bình Minh
- •
3 quan chức nắm rõ vụ việc nói với Reuters rằng Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc, ông Lý Thượng Phúc (Li Shangfu), bất ngờ hủy bỏ cuộc gặp với các lãnh đạo quốc phòng Việt Nam vào tuần trước. Vị Bộ trưởng Quốc phòng mới được bổ nhiệm này đã “biến mất” khỏi tầm mắt công chúng trong hơn 2 tuần.
Ông Lý Thượng Phúc, 65 tuổi, ban đầu dự kiến sẽ tham dự hội nghị hợp tác quốc phòng thường niên của Việt Nam ở biên giới Trung Quốc-Việt Nam từ ngày 7/9 – 8/9.
Tuy nhiên, hai quan chức Việt Nam cho biết, vài ngày trước sự kiện, Bắc Kinh đã thông báo với Hà Nội rằng Bộ trưởng Phúc không thể tham dự vì “lý do sức khỏe”, nên cuộc họp bị hoãn lại.
Reuters đưa tin đầu tiên về việc cuộc họp bị hoãn đột ngột và những lý do được phía Trung Quốc đưa ra.
Văn phòng Thông tin Quốc vụ viện Trung Quốc, cũng như Bộ Quốc phòng và Bộ Ngoại giao, đã không trả lời ngay lập tức các yêu cầu bình luận về việc hoãn sự kiện. Reuters cũng không thể liên lạc ngay với Đại sứ quán Việt Nam tại Bắc Kinh để bình luận vào cuối ngày thứ Năm (14/9).
Ông Lý Thượng Phúc đột ngột hủy chuyến đi diễn ra sau khi Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Tần Cương (Qin Gang) bị thay thế không rõ lý do vào tháng 7. Trước đó, ông đã biến mất khỏi tầm mắt của công chúng một thời gian dài.
Ban lãnh đạo Lực lượng Tên lửa tinh nhuệ của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc cũng bị thay thế hàng loạt. Các động thái này đã đặt ra câu hỏi về việc ra quyết định của giới lãnh đạo Trung Quốc.
Ông Tần Cương thăng tiến nhanh chóng một phần nhờ mối quan hệ thân thiết với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Nhưng việc ông bị lật đổ chỉ sau 7 tháng nắm quyền là điều khá bất ngờ. Ban đầu, quan chức Trung Quốc cũng cho biết, ông Tần Cương không thể tham dự các sự kiện đối ngoại vì “lý do sức khỏe”.
Ông Lý Thượng Phúc được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Quốc phòng vào tháng 3 năm nay. Ông được những nhà quán sát Trung Quốc theo dõi chặt chẽ. Giống như ông Tần Cương, ông Lý Thượng Phúc là một trong 5 Ủy viên Quốc vụ viện của Trung Quốc, một vị trí nội các cấp cao hơn một bộ trưởng bình thường.
Một quan chức Mỹ giấu tên cho biết, Washington đã biết về việc ông Lý Thượng Phúc hủy cuộc gặp với Việt Nam. Tổng thống Mỹ Biden đã đến thăm Hà Nội từ ngày 10-11/9, hai bên đã ký thỏa thuận đối tác chiến lược lịch sử.
Việc ông Lý Thượng Phúc biến mất khỏi tầm mắt công chúng trong vài tuần, gây ra một số bình luận từ ngoại giới.
Ngày 8/9, Đại sứ Mỹ tại Nhật Bản Rahm Emanuel đăng trên X (trước đây là Twitter) rằng đầu tiên, Bộ trưởng Ngoại giao Tần Cương biến mất, sau đó là chỉ huy Lực lượng Tên lửa cũng biến mất, và bây giờ là Bộ trưởng Quốc phòng Lý Thượng Phúc không xuất hiện trước công chúng đã 2 tuần. Ai sẽ chiến thắng trong cuộc thi ‘thất nghiệp’ này? Thanh niên Trung Quốc hay nội các của ông Tập Cận Bình?
Khi được hỏi về bài đăng của ông Emanuel, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh (Mao Ning) nói với phóng viên rằng bà “không biết gì về tình hình này”.
Lần cuối cùng ông Lý Thượng Phúc xuất hiện ở Bắc Kinh là vào ngày 29/8. Khi đó ông có bài phát biểu quan trọng tại diễn đàn an ninh với các nước châu Phi. Trước đây ông đã tổ chức các cuộc họp cấp cao trong chuyến thăm Nga và Belarus.
Ông Alfred Wu, Phó giáo sư tại Trường Chính sách công Lý Quang Diệu của Singapore, cho biết: “Sự biến mất của ông Lý Thượng Phúc ngay sau thời ông Tần Cương cho thấy, nền chính trị ưu việt của Trung Quốc bí ẩn như thế nào đối với ngoại giới”.
“Trung Quốc dưới thời ông Tập Cận Bình không cần phải giải thích gì với thế giới.”
Năm 2018, ông Lý Thượng Phúc bị Mỹ trừng phạt vì mua vũ khí từ Rosoboronexport, nhà xuất khẩu vũ khí lớn nhất của Nga. Các quan chức Trung Quốc đã nhiều lần nói rằng họ muốn những lệnh trừng phạt này được dỡ bỏ, nhằm thúc đẩy liên lạc và trao đổi tốt hơn giữa quân đội hai nước.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã hội đàm với ông Lý Thượng Phúc tại hội nghị quốc phòng ở Singapore vào tháng 6, nhưng hai bên chỉ bắt tay và trao đổi xã giao.
Năm 2016, ông Lý Thượng Phúc được bổ nhiệm làm Phó chỉ huy Lực lượng hỗ trợ chiến lược mới thành lập của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc. Cơ quan tinh nhuệ này chịu trách nhiệm thúc đẩy phát triển năng lực chiến tranh không gian và mạng Internet.
Ông Lý Thượng Phúc đã lãnh đạo Bộ Phát triển Trang bị Quân ủy Trung ương Trung Quốc từ năm 2017 cho đến khi ông giữ chức Bộ trưởng Bộ Quốc phòng.
Trong một thông báo hiếm hoi vào tháng 7, Bộ Phát triển Trang bị cho biết, Bộ quyết định tiến hành kiểm tra, chấn chỉnh các hành vi vi phạm quy định, kỷ luật của chuyên gia xét thầu mua sắm thiết bị.
Đồng thời Bộ cũng thu thập manh mối từ công chúng, tố cáo các hành vi vi phạm quy định và kỷ luật từ năm 2017 đến nay, nhằm tạo hệ sinh thái tốt cho việc rà soát đấu thầu mua sắm thiết bị. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có báo cáo nào về kết quả của cuộc thanh trừng này.
Xem thêm
Từ khóa Tân Cương Dòng sự kiện Lý Thượng Phúc
