Một số đồng minh thân cận nhất của Hoa Kỳ đang phải chuẩn bị cho sự trở lại của ông Trump sau phần tranh biện “tồi tệ” của ông Biden.

Trump Pompeo
Cựu Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump. (Ảnh: Alex Wong/Getty Images)

Sau buổi tranh biện đầu tiên được phát sóng trên CNN, tổng thống Hoa Kỳ đương nhiệm đã gây ra những phản ứng sửng sốt trên toàn cầu vào thứ Sáu (28/6), đã có những lời kêu gọi công khai yêu cầu ông từ chức. 

Những người ủng hộ ông Biden đã hy vọng cuộc tranh luận hôm thứ Năm (27/6) sẽ xóa tan lo lắng rằng ông quá già để tiếp tục làm việc, tuy nhiên thực tế cảnh quay cho thấy giọng nói khàn khàn và lắp bắp của tổng thống đã khiến ông Trump chiếm được ưu thế, các nhà phân tích cho biết.

Các tờ báo toàn cầu cũng phàn nàn. Tờ Le Monde của Pháp so sánh phần tranh biện của ông Biden như một chiếc tàu đắm, còn tờ Daily Mirror thiên tả của Anh gọi đó là “cơn ác mộng đầy sai lầm”. Tờ Bild của Đức đưa tin “Chúc ngủ ngon, Joe!” và tờ Sydney Morning Herald viết: “Ông Trump đã hạ đo ván ông Biden. Đảng Dân chủ không thể giành chiến thắng với Joe”.

“Joe Biden không thể làm nên chuyện”, ông Matteo Renzi, chính trị gia người Ý cho biết.

Ông Renzi viết trên mạng xã hội X rằng ông Biden đã phục vụ Hoa Kỳ một cách danh dự: “Ông ấy không xứng đáng có một kết thúc không vẻ vang, ông ấy không xứng đáng có một kết thúc như vậy. Thay ngựa là điều nên làm lúc này.”

Đối với Nhật Bản và Hàn Quốc – những đồng minh thân cận nhất của Hoa Kỳ tại Châu Á – mối quan hệ với chính quyền Trump đôi khi căng thẳng do ông yêu cầu chi nhiều hơn cho viện trợ quân sự và do căng thẳng thương mại.

Nhật Bản và Đức đã bắt đầu đặt nền móng cho khả năng ông Trump quay trở lại Nhà Trắng.

“Ông Trump chưa thắng nhưng ông Biden có thể đã sụp đổ”, ông Kunihiko Miyake, một nhà cựu ngoại giao Nhật Bản và hiện là giám đốc nghiên cứu tại Viện nghiên cứu toàn cầu Canon, cho biết.

“Không giống như tám năm trước, chúng tôi đã chuẩn bị tốt hơn nhiều, cũng như các đồng minh châu Âu và châu Á khác. Tuy nhiên, ông Trump vẫn là nhân tố khó đoán”, ông Miyake nhận xét.

Ông Peter Lee, nghiên cứu viên tại Viện nghiên cứu chính sách Asan ở Seoul, dự kiến ông ​​Trump sẽ “rất cứng rắn” trong nhiệm kỳ lần thứ hai và gây sức ép buộc các đồng minh tăng chi tiêu quốc phòng.

Với tư cách là tổng thống, ông Trump có thể bắt đầu một cuộc chiến thuế quan với Trung Quốc và áp dụng mức thuế 60% trở lên đối với tất cả hàng hóa Trung Quốc nếu ông thắng cử vào ngày 5 tháng 11.

Các công ty nước ngoài phụ thuộc vào thị trường Hoa Kỳ, chẳng hạn như các nhà sản xuất ô tô, sẽ cảnh giác với khả năng ông Trump quay trở lại mạnh mẽ hơn do “vô số” chính sách liên quan đến thuế quan mà ông đã áp dụng trong nhiệm kỳ trước, theo Lee Jae-il, nhà phân tích tại Eugene Investment & Securities.

Chiến tranh ở Ukraine

Ở châu Âu, ông Trump từng có những lời chỉ trích đối với NATO và yêu cầu các thành viên khác phải chi nhiều tiền hơn cho quốc phòng. Thái độ hoài nghi của ông Trump đối với NATO đang gây ra thêm lo lắng khi cuộc chiến của Nga ở Ukraine vẫn tiếp diễn.

Thủ tướng Đức Olaf Scholz trước đó đã cổ vũ cho triển vọng tái đắc cử của ông Biden, nhưng một nhân vật quốc phòng cấp cao trong liên minh cầm quyền đã than thở về thành tích của ông Biden và kêu gọi Đảng Dân chủ tìm một ứng cử viên khác.

“Một người như ông Trump có thể trở thành tổng thống một lần nữa là vì Đảng Dân chủ không thể đưa một ứng cử viên mạnh để chống lại ông ấy, và điều đó sẽ là một thảm kịch”, bà Marie-Agnes Strack-Zimmermann, thuộc Đảng Dân chủ Tự do, nói với tờ Rheinische Post.

Người phát ngôn của ông Scholz không bình luận về các chi tiết cụ thể của cuộc tranh biện, nhưng cho biết thủ tướng Đức đánh giá cao ông Biden và chưa bao giờ nói chuyện với ông Trump vì nhiệm kỳ của họ không trùng nhau.

Trong cuộc tranh luận, ông Trump cáo buộc ông Biden đã không đứng lên chống lại Trung Quốc về thương mại. Ông cũng nói rằng ông Tập Cận Bình của Trung Quốc, ông Kim Jong Un của Triều Tiên và ông Vladimir Putin của Nga “không tôn trọng” ông Biden và rằng ông ấy đang đẩy nước Mỹ “vào Thế chiến thứ ba”.

Ông Biden đáp trả bằng cách nói rằng các đề xuất thuế quan của ông Trump sẽ dẫn đến chi phí cao hơn cho người tiêu dùng Mỹ và rằng ông Trump đang “ôm ấp” ông Kim và ông Putin.

Ông Putin nói rằng ai trở thành tổng thống Mỹ cũng không tạo ra nhiều khác biệt đối với Nga. Vào thứ Sáu (28/6), Điện Kremlin cho biết họ từ chối bình luận về vấn đề nội bộ của Hoa Kỳ.

Chủ tịch Công đảng Anh Keir Starmer cho biết mối quan hệ của Anh với Hoa Kỳ rất bền chặt và “vượt lên trên các cá nhân”.