Ba ngày sau khi tập đoàn quản lý tài sản tư nhân lớn nhất Trung Quốc Zhongzhi thừa nhận “vỡ nợ”, cảnh sát Bắc Kinh hôm thứ Bảy (25/11) cho biết gần đây đã mở cuộc điều tra về tập đoàn này.

zhongzhi
Tập đoàn quản lý tài sản tư nhân lớn nhất Trung Quốc Zhongzhi thừa nhận “vỡ nợ”. (Ảnh chụp màn hình video)

Công an thành phố Bắc Kinh đã đưa ra thông báo trên tài khoản xã hội WeChat rằng gần đây họ đã mở một cuộc điều tra về Tập đoàn Zhongzhi, đã áp dụng biện pháp cưỡng chế hình sự đối với “một số nghi phạm họ Giải”.

Cảnh sát Bắc Kinh cũng cho biết cơ quan công an hiện đang “tận lực điều tra” nhằm trợ giúp những người bị thiệt hại, đề nghị các nhà đầu tư hỗ trợ dưới hình thức báo án giúp cơ quan điều tra thu thập chứng cứ.

Người sáng lập Tập đoàn Zhongzhi là Giải Trực Côn (Xie Zhikun) đã qua đời vào năm 2021 vì bệnh tim, nhiều người thân của ông Giải là quản lý cấp cao của Zhongzhi, rất có thể họ chính là “những người họ Giải” được nhắc đến trong thông báo của cảnh sát.

Tuyên bố của cảnh sát Bắc Kinh không nói rõ cái gọi là “biện pháp cưỡng chế hình sự” là gì, cũng như không nêu rõ những nghi vấn tội trạng.

Theo tờ Bloomberg, tình trạng này tương tự như những gì đã xảy ra ở Trung Quốc vào tháng 9 năm nay liên quan Hứa Gia Ấn (Xu Jiayin) – người sáng lập Tập đoàn Evergrande. Tập đoàn Evergrande xác nhận vào cuối tháng 9 rằng ông Hứa Gia Ấn “đã phải chịu các biện pháp cưỡng chế theo pháp luật”. Theo thông tin, ông Hứa Gia Ấn đã bị cảnh sát Trung Quốc còng tay và đưa đến “nơi giám sát được chỉ định” [thường được gọi một cách hoa mỹ là “trung tâm đào tạo”, hoặc thậm chí khách sạn được chuyển đổi thành nhà tù đen].

“Nơi giám sát được chỉ định” là một trong những biện pháp cưỡng chế được quy định trong Luật Tố tụng Hình sự của Trung Quốc, dù về hình thức thì nhẹ hơn so với giam giữ hình sự nhưng thực tế tương đương giam giữ bí mật và mất tích – một hình thức thường được nhà cầm quyền Trung Quốc đối xử với những người bất đồng chính kiến hay những trường hợp nhạy cảm.

Trước đó, vào ngày 22/11 Tập đoàn Zhongzhi đã công bố “Thư xin lỗi nhà đầu tư”. Bức thư công khai thừa nhận tập đoàn đang gặp khó khăn nghiêm trọng về tài chính và “vỡ nợ” với số nợ từ 420 tỷ – 460 tỷ RMB (khoảng 64,9 tỷ USD), trong khi tổng tài sản tập đoàn chỉ xấp xỉ 200 tỷ RMB (khoảng 28,2 tỷ USD), các nguồn lực sẵn có để trả nợ trong ngắn hạn ít hơn nhiều so với quy mô nợ chung, việc tiếp tục hoạt động gây những rủi ro nghiêm trọng.

Zhongzhi là một tập đoàn khổng lồ hoạt động trong các lĩnh vực như quản lý tài sản, dịch vụ tài chính… có trụ sở chính tại Bắc Kinh. Trong thời kỳ bùng nổ bất động sản ở Trung Quốc, nhiều nhà phát triển đã thông qua Zhongzhi để tài trợ cho các dự án của họ trong bối cảnh công ty này quản lý tài sản trị giá hơn 1 nghìn tỷ RMB (khoảng 141 tỷ USD).

Tuy nhiên, tập đoàn này đã vướng vào cuộc khủng hoảng bất động sản ở Trung Quốc, những vấn đề bắt đầu bùng phát vào giữa năm nay. Khi đó Công ty tín thác Zhongrong – một công ty ủy thác lớn có cổ phần do Zhongzhi kiểm soát – đã không trả được nợ cho hàng chục sản phẩm đầu tư, gây cảnh báo trên thị trường.

Bloomberg phân tích rằng những người bị ảnh hưởng bởi tình trạng khó khăn của Zhongzhi có thể là những nhà đầu tư giàu có. Vấn đề quản lý của các công ty ngân hàng ngầm như Zhongzhi có nhiều lỗ hổng, họ hoạt động theo cách gom tiền tiết kiệm của các cá nhân, cho vay, đầu tư vào bất động sản, cổ phiếu, trái phiếu và hàng hóa…

Trong bối cảnh Trung Quốc đang vật lộn với cuộc khủng hoảng bất động sản và suy thoái kinh tế thì tình trạng vỡ nợ của Zhongzhi khiến những thách thức trở nên trầm trọng hơn.