Các quan chức Mỹ nói với Reuters rằng Washington hôm thứ Sáu (14/6) đã áp đặt chế tài lên một nhóm dân quân Israel chịu trách nhiệm tấn công các đoàn xe cứu trợ nhân đạo hướng tới cứu đói thường dân ở Gaza. Đây là động thái mới nhất mà Mỹ nhắm vào các nhân tố mà họ tin gây ra đe dọa cho viễn cảnh hòa bình giữa người Israel và người Palestine.

doan xe cuu tro Gaza
Xe tải viện trợ nhân đạo bị nhóm dân quân Israel đổ hàng hóa xuống đường khi đang hướng tới Dải Gaza vào ngày 13 tháng 5 năm 2024. (Nguồn ảnh: OREN ZIV/AFP via Getty Images)

Nhóm bị Mỹ chế tài là Tsav 9, một nhóm có mối quan hệ với quân dự bị Israel và những người định cư Do Thái tại Bờ Tây. Tsav 9 chịu trách nhiệm về các hoạt động ngăn chặn, quấy rối và làm hư hại các chuyến hàng cứu trợ nhân đạo hướng tới Gaza.

Người Palestine đã đang rất cần viện trợ khi Israel tiếp tục cuộc chiến tranh đã kéo dài 8 tháng tại Gaza, khiến ít nhất 37.000 người bị chết, theo số liệu do bộ y tế Gaza loan báo. Israel cũng đã đang đối mặt với các cáo buộc ngăn chặn viện trợ, việc làm mà nhà nước Do Thái phủ nhận.

Các nhân tố cánh hữu trong chính phủ Israel có liên kết với phong trào định cư Do Thái tại Bờ Tây, đã đang phản đối Tổng thống Mỹ Joe Biden nỗ lực đạt thỏa thuận đình chiến giữa Israel và Hamas để kết thúc chiến tranh Gaza vốn bùng phát từ sau khi Hamas tấn công chết chóc vào Israel hôm 7/10/2023, giết hại khoảng 1.200 người và bắt khoảng 250 người làm con tin.

Các chế tài tài chính sẽ được áp đặt chiếu theo một lệnh hành pháp về bạo lực Bờ Tây mà Tổng thống Biden đã ký hồi tháng Hai. Lệnh hành pháp này trước đó cũng đã được sử dụng để áp đặt các hạn chế tài chính lên những người định cư Do Thái liên quan tới các vụ tấn công vào người Palestine, cũng như chế tài một nhóm chiến binh người Palestine.

Tsav 9 đã được liệt vào danh sách chịu chế tài trên trang web của Văn phòng Kiểm soát Tài sản Nước ngoài của Bộ Tài chính Mỹ vào thứ Sáu (14/6). Reuters là hãng tin đầu tiên được thông báo về các chế tài này.

Ông Aaron Forsberg, giám đốc văn phòng chính sách và thực thi chế tài của Bộ Ngoại giao Mỹ nói với Reuters: “Chúng tôi sử dụng thẩm quyền để chế tài một lựa chọn mở rộng các các nhân tố, nhắm vào các cá nhân và tổ chức đe dọa tới hòa bình, an ninh và ổn định của Bờ Tây, không phân biệt tôn giáo, sắc tộc hay vị trí địa lý”.

Vào ngày 13/5, các thành viên của nhóm Tsav 9 đã cướp phá và sau đó đã phóng hỏa hai xe tải viện trợ nhận đạo gần thành phố Hebron, khu Bờ Tây.

Tsav 9 nói sau vụ việc ngày 13/5 rằng họ hành động như vậy là để ngăn chặn hàng cứu trợ bị rơi vào tay Hamas, đồng thời cáo buộc chính phủ Israel trao “quà” cho nhóm chiến binh Hồi giáo Palestine.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller phát đi tuyên bố nói rằng: “Trong nhiều tháng, các cá nhân thuộc Tzav 9 đã nhiều lần tìm cách ngăn chặn chuyển hàng viện trợ nhân đạo tới Gaza, bao gồm việc phong tỏa các tuyến đường, thỉnh thoảng gây bạo lực, dọc theo đường đi từ Jordan tới Gaza, gồm cả quá cảnh qua Bờ Tây”.

Họ cũng đã làm hư hại các xe tải viện trợ và đổ hàng viện trợ nhân đạo cứu người xuống đường”, ông Matthew Miller nói thêm.

Chế tài của Mỹ sẽ đóng băng tất cả tài sản mà nhóm Tsav 9 nắm giữ trong phạm vi tài phán của Mỹ và cấm người Mỹ giao dịch với nhóm này.

Dân chủ cho Thế giới Ả Rập Ngày nay (DAWN), một nhóm nhân quyền có trụ sở tại Mỹ tuần này đã kêu gọi Washington chế tài Tsav 9 và cho biết nhóm Tsav 9 đã gây quỹ từ các công ty Israel và các tổ chức phi lợi nhuận của Mỹ.

DAWN phát đi tuyên bố nói rằng những nhóm dân quân như vậy đã đang được hưởng chính sách không trừng phạt từ các nhà chức trách Israel.

Người Palestine và các nhóm nhân quyền từ lâu đã cáo buộc quân đội và cảnh sát Israel cố tình không can thiệp khi những người định cư Do Thái tấn công người Palestine tại Bờ Tây.

Israel đã bắt giữ 4 trong số những người liên quan đến vụ tấn công vào đoàn xe viện trợ hôm 13/5, trong số 4 người bị bắt có 1 trẻ vị thành niên.

Giám đốc văn phòng chính sách và thực thi chế tài của Bộ Ngoại giao Mỹ Forsberg cho hay: “Chúng tôi sẽ tiếp tục sử dụng tất cả các công cụ sẵn có để thúc đẩy trách nhiệm giải trình đối với những người nỗ lực thực hiện hoặc phạm vào những hành vi tàn ác như vậy. Chúng tôi đã đang dấy điều này lên tại tất cả các cấp độ chính phủ Israel và chúng tôi mong đợi rằng các nhà chức trách Israel sẽ làm điều tương tự”.

Hải Đăng (Theo Reuters)