Theo Financial Times (FT) ngày 15/6 dẫn nguồn tin cho hay, Chủ tịch Trung Quốc từng nói với Chủ tịch Ủy ban châu Âu rằng, Washington đang cố gắng kích động Bắc Kinh lao vào cuộc chiến quân sự ở eo biển Đài Loan, nhưng Bắc Kinh sẽ không mắc mưu.

r shutterstock 2279206501
Ông Tập Cận Bình phát biểu khi tham dự diễn đàn doanh nghiệp Ý-Trung tại Cung điện Quirinale ở Rome, ngày 22/3/2019 (Ảnh: Alessia Pierdomenico / Shutterstock)

Nguồn tin chia sẻ với Financial Times rằng, ông Tập đã lên tiếng về điều đó trong cuộc gặp với bà von der Leyen vào tháng 4/2023, cho biết Mỹ đang cố lừa Trung Quốc gây chiến tại eo biển Đài Loan, nhưng Bắc Kinh sẽ không mắc mưu; một nguồn tin khác thì cho biết ông Tập cũng đã đưa ra cảnh báo tương tự với các quan chức Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ).

Tuyên bố như vậy của ông Tập Cận Bình với bà von der Leyen là lần đầu tiên ông Tập nói với một nhà lãnh đạo nước ngoài, đã mở ra một góc nhìn mới trong suy nghĩ của lãnh đạo ĐCSTQ về Đài Loan – vấn đề gai góc nhất trong quan hệ Trung-Mỹ.

Một số học giả Trung Quốc và sĩ quan quân đội đã nghỉ hưu cho rằng, bằng những biện pháp khiêu khích như cung cấp vũ khí cho Đài Loan, mục đích của Mỹ là thách thức Trung Quốc và hướng Trung Quốc vào thế đối đầu quân sự tại đây.

Trong một bài phát biểu tại Hiệp hội châu Á Vào tháng Một, cựu đại sứ của ĐCSTQ tại Mỹ là ông Thôi Thiên Khải cũng cho biết rằng “Trung Quốc sẽ không rơi vào những cái bẫy do người khác chuẩn bị sẵn cho chúng tôi” – tuyên bố được cho là ám chỉ Mỹ.

Ông Tập cũng cho biết, một cuộc xung đột quân sự với Mỹ sẽ hủy bỏ nhiều thành tựu của Trung Quốc và tiềm ẩn nguy cơ phá hỏng mục tiêu “phục hưng vĩ đại” mà Trung Quốc muốn hoàn thiện vào năm 2049. Về vấn đề này, chuyên gia về Trung Quốc tại tổ chức tư vấn tại Mỹ CSIS (Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quan hệ Quốc tế) là Jude Blanchette cho biết: “Nếu ông Tập Cận Bình thực sự tin rằng Mỹ tìm kiếm xung đột với Trung Quốc về vấn đề Đài Loan, thì chắc chắn ông ấy đã gặp vấn đề về nguồn thông tin cung cấp hoặc nhận được tin không thỏa đáng đó từ cấp dưới, đáng lo ngại là thông tin có vấn đề đó có thể trở thành hiện thực”.

Tin tức này được tiết lộ vào thời điểm quan hệ giữa ĐCSTQ và Đài Loan đang rất căng thẳng. Vào tháng Năm, Trung Quốc đáp trả lễ nhậm chức tổng thống mới của Đài Loan bằng cách tổ chức các cuộc tập trận quân sự quy mô lớn gần hòn đảo này. ĐCSTQ ví tân Tổng thống Lại Thanh Đức của Đài Loan  là “kẻ ly khai nguy hiểm”.

Theo Đạo luật Quan hệ Đài Loan thì Washington có nghĩa vụ giúp Đài Loan tăng cường phòng thủ. Tuy nhiên, chính quyền Tổng thống Biden cũng đã luôn nhấn mạnh Mỹ không ủng hộ ‘Đài Loan độc lập’ và phản đối những hành vi đơn phương thay đổi đối với hiện trạng. Lo lắng của ĐCSTQ về ý định của Mỹ đã tăng lên trong những năm gần đây, cũng tương tự lo ngại của Mỹ về hoạt động quân sự của ĐCSTQ xung quanh Đài Loan.

Một học giả về Trung Quốc cho biết Washington đang “tích cực khuyến khích các lực lượng độc lập của Đài Loan”, Mỹ biết rằng nếu họ vượt qua ranh giới đỏ bằng cách tuyên bố độc lập thì ĐCSTQ sẽ buộc phải hành động quân sự.

Còn chuyên gia về Trung Quốc Blanchett thì chỉ ra, một lời giải thích khả dĩ đối với phát biểu của ông Tập là có thể một số cấp dưới đang cố gắng lèo lái ông tránh xa những chính sách cực đoan nguy hiểm. Dù giải thích những bình luận của ông Tập là thế nào, rõ ràng là môi trường ra quyết định – ​​và thông tin cung cấp cho môi trường đó – đang bị bóp méo: hoặc bởi các cấp phó của ông Tập, hoặc bởi hành vi độc đoán của chính ông Tập.

Chuyên gia về Trung Quốc tại Quỹ Marshall của Đức là Bonnie Glaser cho biết, phát biểu đó của ông Tập có thể là một phần trong nỗ lực của ĐCSTQ nhằm kéo châu Âu ra khỏi Mỹ trong vấn đề Đài Loan, nhưng cũng có thể Tập Cận Bình tin vào điều đó.

Đại sứ quán ĐCSTQ tại Washington không bình luận về phát biểu đó, nhưng cho biết Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan và ủng hộ “lực lượng ly khai thúc đẩy Đài Loan độc lập khỏi Trung Quốc”.

Người phát ngôn của bà Von der Leyen nói rằng bà không tiết lộ chi tiết về cuộc gặp riêng với lãnh đạo ĐCSTQ Tập Cận Bình. Nhà Trắng cũng từ chối bình luận về thông tin này.

Theo RFI